Między propagandą a rzeczywistością. Jak wyglądały narodziny PRL?

Propaganda miała pomóc w legitymizacji władzy oraz ukształtowaniu „nowego człowieka”. Cała jej machina znajdowała się na usługach komunistów. Ideologia przekazywana była za pomocą charakterystycznej nowomowy. Niektórym słowom nadawano nowe znaczenie. Np. „demokracja” czy „wolność” miały w peerelowskiej propagandzie znaczenie inne od powszechnie przyjętego.

Komuniści po zakończeniu II wojny światowej roku przekonywali, że Armia Czerwona jest wyzwolicielem Polski „spod jarzma hitlerowskiego”. „Przy czym dotyczyło to nawet miast, które wcześniej były niemieckie” – pisał autor wystawy doktor Michał Zawisza z Delegatury IPN w Kielcach.
Historyk przekonuje, że pomniki, które wybudowano (było ich około 500) nie były symbolem wdzięczności lokalnych społeczeństw, ale wynikały z polityki władz. W propagandzie nie wspominano jednocześnie o wielu problemach związanych z pobytem czerwonoarmistów: rabunkami, napadami, gwałtami czy morderstwami.

Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN) – według oficjalnych wersji – pierwszy polski rząd na wyzwolonych spod niemieckiej okupacji terenach. Miał powstać w Chełmie. W rzeczywistości utworzono go w Moskwie 21 lipca 1944 roku, a jego członkowie dopiero tydzień później zjawili się w Polsce. Następnie „na żądanie społeczeństwa polskiego” przekształcono go w Rząd Tymczasowy. Rocznica powstania PKWN była obchodzona hucznie przez cały okres PRL.

Jednym z mitów założycielskich PRL było zwycięstwo komunistów w Referendum Ludowym w 1946 roku a następnie w wyborach do Sejmu Ustawodawczego w 1947 roku. Wyniki obydwu zostały jednak sfałszowane, a głosowanie odbyło się w atmosferze represji i szykan. Największym poparciem społecznym cieszył się Polskiego Stronnictwo Ludowe.

Opracowano na podstawie wystawy dr. Michała Zawiszy z Delegatury IPN w Kielcach pt. „PRL: propaganda a rzeczywistość”, którą można oglądać do 23 maja na Skwerze imienia Stefana Żeromskiego w Kielcach.