Nagrobki ocalone od zniszczenia. Rozpoczyna się kwesta na kieleckich nekropoliach

Siekluccy poprosili by pomóc im odnowić drzwi do rodzinnego grobowca.
(fot. Łukasz Zarzycki)

W ubiegłym roku na kieleckich cmentarzach zebrano 68 tysięcy złotych. Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego drugie tyle otrzymało od miasta i dzięki temu mogło przystąpić do renowacji ponad 20 pomników.

- W tym roku zadbaliśmy o groby powstańców z 1863 roku - mówi Stanisław Szrek, prezes Stowarzyszenia Ochrony Dziedzictwa Narodowego. - Wiele grobów miało połamane krzyże, niektóre były tak pogrążone w ziemi, że prawie w ogóle nie było ich widać. Wydobyliśmy je, teraz oczyszczone wyglądają porządnie - dodaje.

Prezes z dumą podkreśla, że nawet krakowski Cmentarz Rakowicki nie ma tak pięknych żeliwnych detali jak my. - To u nas była huta i te wszystkie pomniki, ogrodzenia robiono na miejscu - wyjaśnia. - Dlatego jest ich tak wiele i dlatego teraz taki kłopot z nimi. Bo niszczeją i są rozkradane.

Na dowód Szrek pokazuje odnowiony żeliwny nagrobek Stawińskiego. - W przyszłym roku, z pieniędzy zebranych w czasie kwesty odnowimy klapę i ogrodzenie.

Będzie wyglądało jak przy grobowcu Siekluckich. Bo Siekluccy poprosili o pomoc w odnowieniu metalowych drzwi rodzinnego grobowca. - Zrobiliśmy to i mam nadzieję, że rodzina wesprze nas datkiem pozwalającym na uratowanie jakiegoś innego grobu.

Nową klapę ma także grobowiec rodziny Obuchowiczów. - Niestety, często żeliwne elementy giną, cztery lata temu ogrodzenie grobu Jana Łęckiego było kompletne, teraz brakuje całego przęsła, trzeba je jak najszybciej uzupełnić, bo zaraz zniknie całość.

W pracowni rzeźbiarskiej czeka na decyzje metalowa rzeźba Matki Boskiej z grobu Kuchcińskiego. - Po uzupełnieniu zniszczonych fragmentów strach ją stawiać w tym samym miejscu - mówi Szrek.

W tym roku dzięki zebranym pieniądzom odnowiono bardzo ciekawy kamienny nagrobek kupca Łucznikowa z 1887 roku. - To dowód, że na tym cmentarzu chowano także prawosławnych - wyjaśnia Szrek. Niestety nie zachowało się ani ogrodzenie, ani zwieńczenie nagrobka - najprawdopodobniej była to metalowa urna.

Dzięki pracom porządkowym odsłonięto też potężny grobowiec z piaskowca rodziny Cieholewskich, jest na nim tylko jedna data 1849, ale pochówków, sądząc po rozmiarach powinno być więcej.

Kamienny secesyjny nagrobek na grobie rodzinnym Więckowskich trzeba koniecznie oczyścić.
(fot. Łukasz Zarzycki)

Po usunięciu krzaków odsłonił się też potężny kurhan z fragmentami ogrodzenia. - Od jednej z pań słyszałem, że według przekazów pochowani są w nim żołnierze Napoleona, gdyby tak było to byłby najstarszy pochówek na naszym cmentarzu. Próbowałem znaleźć informacje na ten temat, ale nie udało się i dlatego chcę na grobach obok rozłożyć kartki z prośbą o informację. Może w którymś z domów mówiło się na ten temat?

Prezes tak, jak wszyscy członkowie stowarzyszenia liczy, że kielczanie okażą się hojni i za zebrane pieniądze będzie można ratować kolejne groby. - Potrzeby są ciągle duże, najpilniejsze jest uzupełnianie brakujących żeliwnych części, ale także zadbanie o kamienne pomniki. One porastają glonami, mchem, dopiero po odczyszczeniu można podziwiać ich urodę.

Przed nami kolejna, już 21-a kwesta. Potrwa 4 dni, od 31 października do 3 listopada. - Do kwestowania potrzeba wiele osób: dorosłych i młodzieży, którzy staną na 1,5 godziny w ponad 20 punktach kieleckich cmentarzy. Jeśli ktoś chce pomóc zapraszam do kontaktu, to tak samo ważne jak wrzucenie datku do puszki - dodaje prezes Szrek.

Oryginalny grobowiec kupca Łucznikowa z 1887 odzyskał blask, ale brakuje na nim żeliwnych elementów.
(fot. Łukasz Zarzycki)

Odrestaurowany pomnik Jana Łęckiego z 1871 roku.
(fot. Łukasz Zarzycki)

Czy w tym kurhanie pochowani są żołnierze Napoleona?
(fot. Łukasz Zarzycki)