Niezwykłe, symboliczne odkrycie w internacie w Baryczy. Tablica sprzed 100 lat na stulecie Bitwy Warszawskiej

W minionym tygodniu ekipa budowlana rozpoczęła wcześniej remont elewacji internatu w naszym ośrodku. Remont był zaplanowany wcześniej i polega na wymianie zniszczonej elewacji i docieplenie jej. Już na samym początku, w ostatni czwartek robotnicy trafili na coś, o czym nikt wcześniej nie widział i nikt się nie spodziewał - opowiada Jan Słuszniak. Gdy skuwali stary tynk, ich oczom ukazał się najpierw fragment, a następnie cała betonowo-kamienna tablica z piękną sentencją:

Jak głaz ten na barkach naszych
Tak Ciebie Ojczyzno święta
Wydźwigniem na szczyt
Potęgi chwały!

Na dole widnieje podpis

Kompania Szkolna 74 pp
Rocznik 1902

Jaka jest historia tablicy i kto może być autorem sentencji? Dyrektor, choć podkreśla, że są to tylko i wyłącznie jego podejrzenia i domysły, ma swoją teorię. - Budynek internatu został wybudowany w 1905 roku jako carskie stajnie, a następnie koszary wojskowe. Barycz to miejsce, gdzie stacjonowało wojsko polskie i bardzo możliwe, że stacjonowały w nim również oddziały, które w 1920 roku brały udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Skoro autorami wspaniałej sentencji są żołnierze z rocznika 1902, to jako 18-latkowie mogli właśnie w Baryczy szykować się do wojny, której los przesądził o kształcie całej nowożytnej Europy - wyjaśnia Jan Słuszniak i podkreśla, że jeśli tak rzeczywiście było, to cała historia zamknięta zostałaby wspaniałą klamrą. - Tablica sprzed 100 lat zostałaby odkryta tuż przed setną rocznicą Bitwy Warszawskiej, która przypada 15 sierpnia, a więc za kilkanaście dni - mówi wyraźnie podekscytowany.

Dyrektor ośrodka w Baryczy nie ma wątpliwości, że tablicę należy odpowiednio wyeksponować. - Skierowałem już odpowiednie pisma do władz powiatu koneckiego oraz do Świętokrzyskiego Kuratora Zabytków. Nie wiemy, jeszcze jakie decyzje zostaną podjęte i czy tablica zostanie w tym samym miejscu, czy może zostanie przeniesiona, ale na pewno na leży się jej honorowe miejsce. Wystarczy, że i tak długo była przykryta przez niezbyt ciekawe czasy - ocenia.

Bitwa Warszawska, zwyczajowo nazywana Cudem nad Wisłą miała miejsce w dniach 13–25 sierpnia 1920 roku pomiędzy Rosją Radziecką i Polską i była decydującą bitwą wojny polsko-bolszewickiej. Znalazłszy się w krytycznej sytuacji, u progu spodziewanej przez wielu klęski, oddziały Wojska Polskiego zdołały odepchnąć i pokonać nacierającą Armię Czerwoną. Zwycięstwo strony polskiej w bitwie pozwoliło zachować niepodległość odradzającej się Rzeczypospolitej, a także przekreśliło radzieckie plany ofensywy na Europę Zachodnią oraz plany rozpętania międzynarodowej rewolucji.

Kluczową rolę odegrał manewr Wojska Polskiego oskrzydlający Armię Czerwoną, opracowany przy udziale szefa sztabu generalnego Wojska Polskiego Tadeusza Rozwadowskiego, a przeprowadzony przez Józefa Piłsudskiego, wyprowadzony znad Wieprza 16 sierpnia 1920, przy jednoczesnym związaniu głównych sił bolszewickich na przedpolach Warszawy.

A co o Baryczy mówią karty historii? Po odzyskaniu niepodległości, przez pewien czas w 1919 roku, ćwiczyły tu oddziały „błękitnej armii” gen. Józefa Hallera. Poligon w rejonie Baryczy odwiedzały też inne jednostki, celem przygotowań rekrutów do wyruszenia na front wojny polsko – bolszewickiej. Tak było w przypadku oddziałów 74 pułku piechoty i jej Kompanii Szkolnej.
I to właśnie żołnierze tej formacji zostawili po sobie pamiątkę w postaci wmurowanej tablicy na zewnątrz budynku koszarowego. Czy było to w 1920 roku? Wiele na to wskazuje.

W Końskich, w niedzielę 15 sierpnia odbędą się uroczystości 100-lecia Bitwy Warszawskiej.