Obchody zbrodni w Wólce w gminie Kije. Niemcy zamordowali tu 10 Żydów i pomagającego im Polaka

Na przełomie 1942/1943 zamieszkująca wówczas w Wólce (obecnie gmina Kije) rodzina Lechów udzielała pomocy Żydom z Chmielnika, Piotrkowic, Kij i innych miejscowości. Przez wiele lat sprawę badał między innymi miejscowy historyk i regionalista Bogdan Skrobisz. W dniu pogromu, 11 czerwca 1943 roku, niemieccy żandarmi zamordowali dziesięciu Żydów oraz Wojciecha Lecha, który pomagał ludności żydowskiej ukryć się na swojej posesji.

Uroczystości upamiętniające te tragiczne wydarzenia rozpoczęły się od spotkania na placu centralnym we Włoszczowicach.

- W sposób szczególny witam przedstawicieli rodziny Lechów. Dzisiejsza uroczystość to wasze święto. Przywołujemy pamięć o waszych przodkach. W 2020 roku prezydent Andrzej Duda za pomaganie Żydom podczas okupacji nadał Janowi Lechowi Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Ponadto cztery rodziny z gminy Kije otrzymały przecież medal "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata". Byli to państwo Boberkowie z Żydowa, państwo Kaszubowie z Żydówka, państwo Kowalscy z Żydowa oraz państwo Wróblowie z Czechowa. Jan Zawada z Umianowic za ukrywanie Żydów został w 1944 roku wywieziony do Oświęcimia i tam zamordowany - przypominał wójt Kij Tomasz Socha.

Gośćmi uroczystości byli burmistrz Chmielnika Paweł Wójcik, doktor Tomasz Domański z Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach, dyrektor domu kultury w Chmielniku Małgorzata Gładyszewska, przedstawiciele Wojska Polskiego, konsul Piotr Kozakiewicz - polski dyplomata. Przybyły poczty sztandarowe ochotniczych straży pożarnych oraz uczniowie szkół z gminy Kije, harcerze z Kij i z Gartatowic, przedstawicielki kół gospodyń wiejskich. Byli też kapłani z okolicznych parafii oraz wiele innych osób. Nie zbrakło wojewody świętokrzyskiego Zbigniewa Koniusza.

- Wiele tytułów sprawiedliwych wśród narodów świata otrzymali właśnie Polacy. Warto się jednak zastanowić nad jedną rzeczą - jak to się stało, że XX wiek przyniósł tak wielką tragedię dla Żydów. Najpierw z ludzi robiono podludzi, a potem nawet i tego miana im odmawiano. To była systematyczna praca aparatu nazistowskiego. Jednak znaleźli się tacy, którzy powiedzieli "nie". Europa wytyka nam, że byli Polacy, którzy wydawali Niemcom swoich żydowskich współbraci. To prawda - byli. Zapytajmy jednak inaczej - czy któreś państwo w Europie ma tutaj czyste sumienie? W takich krajach jak Włochy i Francja bardzo szybko pozbyto się ludności żydowskiej. Czy nie należałoby tu zacytować Ewangelii - "Źdźbło w oku brata swego widzisz, a belki we własnym już nie?". Zwracam się do młodzieży i dzieci. Nie ma "podludzi". Każdemu człowiekowi należy się szacunek. Pamiętajcie, mord zaczyna się od przekonania kogoś, że można tak postępować. Dlaczego tak łatwo w tej chwili na wiecach krzyczy się "wolność, eutanazja, aborcja"? Przecież to jest zabijane. Nie gódźcie się na to. Zabijanie jest zawsze zabijaniem, nieważne, jaką ma nazwę. W Kijach mamy czym się szczycić. Pamiętajmy o tych bohaterach - mówił wojewoda.

Podczas uroczystości zaprezentowano wystawę "Polacy ratujący Żydów w czasie II wojny światowej". Później po uroczystym przemarszu do Wólki został wygłoszony apel poległych a żołnierze oddalali hołd ofiarom zbrodni salwą honorową.