Objawienia Maryjne we Włoszczowie. Niezwykłe wydawnictwo na 380 rocznicę niezwykłych wydarzeń. Zobacz zdjęcia

Oryginał znajduje się w Bibliotece Jagiellońskiej. Wyjątkowe wydawnictwo będzie pierwszym w historii, ponieważ nigdy dotąd źródło nie zostało opublikowane i opatrzone naukowym komentarzem.

380. rocznica objawień maryjnych przypada właśnie teraz, gdyż pierwsze z nich miało miejsce 27 maja 1642 roku i trwały one do 1643 roku. Współczesny wypadkom ówczesny proboszcz Włoszczowy i dziekan kurzelowski ksiądz Jędrzej Strasz spisał relacje świadków.

Po zbadaniu prawdziwości objawień i wydaniu rozporządzenia przez ówczesnego prymasa Polski arcybiskupa gnieźnieńskiego Macieja Łubieńskiego, rozpoczęto budowę kaplicy, którą konsekrowano w 1648 roku. Wzrastający kult Matki Bożej Włoszczowskiej przyczynił się do rozbudowy kaplicy, a wreszcie do budowy kościoła murowanego. Prawdopodobnie w tym samym czasie (połowa XVII wieku) kościół świętego Jakuba rozebrano i siedzibę parafii przeniesiono do nowego kościoła.

Rocznicę wydarzeń miasto chce uczcić przez wydanie reprintu, ponieważ oprócz danych z życia Kościoła lokalnego w XVIII wieku, historyczne wydawnictwo stanowi źródło badań do czasów kontrreformacji i jest jest to najstarsza znana książka o Włoszczowie.

Reprint powstaje w drukarni „Kontur”. Będzie w twardej płóciennej oprawie i etui, opatrzony wstępem burmistrza Włoszczowy Grzegorza Dziubka i naukowymi analizami. W publikacji znajdą się przypisy, a ilustracją będą ryciny i fotografie czczonego we Włoszczowie wizerunku, zebrane w różnych okresach czasu. Egzemplarze otrzymają księża biskupi i osoby związane z Włoszczową, będzie to także publikacja promująca parafię i miasto.

Kult Maryi Włoszczowskiej rozszerzał się przez kolejne dziesięciolecia i był znany między innymi w Krakowie, Lwowie, Warszawie i Kielcach. Liczne uzdrowienia za Jej przyczyną sprawiły, że Włoszczowa stała się ważnym ośrodkiem życia religijnego. Zwieńczeniem starań o podniesienie rangi sanktuarium była koronacja obrazu koronami papieskimi 3 czerwca 2007 roku. Maryja nosi tytuł: Matka Boża Włoszczowska Opiekunka Rodzin.

Ze wstępu burmistrza Włoszczowy Grzegorza Dziubka:
"Kult maryjny we Włoszczowie to również 380 lat z życia miasta. Jego wzloty i upadki. Czasy epidemii i wojen. Powroty do domu i pożegnania mieszkańców. Losy wielu narodów, wyznań i kultur.

Sanktuarium Matki Bożej Opiekunki Rodzin we Włoszczowie jest współcześnie duchową arką diecezji kieleckiej. Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny należy do najstarszych zabytków w mieście. Wspomniana już uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, patronalna dla parafii, znana jest pod nazwą Matki Bożej Zielnej. W naszej gminie obecnie wciąż jeszcze istnieje zwyczaj poświęcania tego dnia kwiatów, ziół i plonów zbóż. Zgodnie z tradycją miały one chronić domowników przed chorobami i nieszczęściem. W Polsce jest to także dzień święcenia plonów, gdyż sierpień to czas żniw. Podczas parafialnych i gminnych dożynek rolnicy dziękują Bogu za zebrane plony oraz proszą o urodzaj na następny rok. Gmina Włoszczowa otacza sanktuarium pomocą i wsparciem. Pomaga materialnie i angażuje się w inicjatywy, których celem jest dbałość o to miejsce.

Kult Matki Bożej jest ważnym i często wykorzystywanym motywem w literaturze - niezwykle bogatej. Stanowi też ważny aspekt badań naukowych. Niech to wydawnictwo nie tylko przypomina dzieje miasta, promuje jego dorobek, ale będzie także bliskie ludziom nauki. Dziękuję wszystkim za przygotowanie rocznicowego reprintu".

"Odnowa starodawnych ozdób Świętego Zjawienia N. Bogarodzicy Maryi...." z 1750 roku to najstarsza znana książka o Włoszczowie. Opisuje objawienia maryjne, które miały tu miejsce 380 lat temu. Jej autorem jest włoszczowski proboszcz i dziekan kurzelowski, Tomasz Józef Kanty Sierosławski.

Książka nie doczekała się dotychczas omówienia, ani dokładnej analizy. Choć od jej wydania minęło 270 lat to ani autor książki, ani treść dzieła nie były przedmiotem poświęconych im studiów. "Odnowa starodawnych ozdób..." funkcjonowała przez lata niemal wyłącznie jako jedno z elementów legendy o pochodzeniu włoszczowskich objawień. - Niewielki nakład i niedostępność wydanej w 1752 roku publikacji sprawiły, że dość szybko została ona zapomniana i tak było do 1884 roku, kiedy to ksiądz Grzegorz Augustynik przypomniał z niej fragment poświęcony cudownym zdarzeniom. Wyrywkowe poznanie książki księdza Sierosławskiego stało się powodem niesłusznego przekonania o wtórności tej publikacji wobec wydanej niemal 100 lat wcześniej książki Piotra, Jacka Pruszcza. Takie opinie można wciąż znaleźć nawet w najnowszych artykułach i pracach omawiających dzieje włoszczowskiej świątyni - mówi Michał Staniaszek, regionalista, drukarz i wydawca. Drukarnia Kontur, która wyda dzieło wspólnie z Gminą Włoszczowa, w tym roku obchodzi 25-lecie działalności.

Ksiądz Augustynik, honorowy obywatel Włoszczowy, w latach 1883-1897 był administratorem parafii i dziekanem we Włoszczowie. Prowadził intensywną działalność piśmienniczą obejmującą kilkadziesiąt pozycji zwartych i liczne artykuły z problematyki społeczno-religijnej. Opublikował wiele książeczek do nabożeństwa, modlitewników i rozmyślań. Był żarliwym propagatorem kultu maryjnego. Dzięki niemu kopie obrazu z Włoszczowy trafiły do Dąbrowy Górniczej, gdzie pracował oraz do katedry częstochowskiej (ostatnie dwa zdjęcia w galerii). Ale prowadził ostrą polemikę z mariawityzmem - ruchem religijnym powstałym w Płocku, uznanym przez Stolicę Apostolską za pierwszą polską schizmę. Wychowanką mariawickiego przedszkola w Płocku była założycielka Zespołu Pieśni i Tańca "Mazowsze" Mira Zimińska - Segietyńska.

W trakcie przygotowań do druku udało się odnaleźć więcej informacji o księdzu Tomaszu Sierosławskim. - Urodził się około 1704 roku - nauczyciel gramatyki, poetyki w koloniach akademickich, dziekan dekanatu małogoskiego. Zdobył wykształcenie na Akademii Krakowskiej i uzyskał tam doktorat. Uczył w akademickich szkołach w Nowym Korczynie, wykładał w Akademii Pińczowskiej. - W latach 1726 - 1760 widnieje w źródłach jako proboszcz parafii we Włoszczowie - podaje Michał Staniaszek.

Podstawą źródłową wydawnictwa jest egzemplarz znajdujący się w Bibliotece Jagiellońskiej, zakupiony do zbiorów w 1969 roku. Egzemplarz na 3 stronie ma odręcznie zrobioną notatkę: "Z biblioteki J. Szembeka". Ród Szembeków zajmował wiele urzędów królewskich i kościelnych na terenie województwa sandomierskiego, do którego przynależała Włoszczowa. - W samej książeczce Sierosławskiego znajdujemy pośród "mecenasów i patronów" wydania Erazma Bonifacego Szembeka - kronikarza Kapituły Metropolitalnej Gnieźnieńskiej i proboszcza chęcińskiego - podaje Michał Staniaszek.

Towarzystwo Historyczne imienia Szembeków podkreśla, że ród ten który wydał Polsce dwóch Prymasów, sześciu biskupów, kilku generałów, czterech męczenników, wielu patriotów oraz zakonników i zakonnice, a przede wszystkim koronatora Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej Królowej Polski - biskupa Krzysztofa Szembeka. A za ziemi włoszczowskiej na przykład Stanisław Szembek - chorąży sandomierski, cześnik lubelski, od 1727 roku był starostą lelowskim. Archiwum Szembeków zasiliło zbiory Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie również w 2012 roku. Trafiły tam zbiory wiceministra spraw zagranicznych II Rzeczypospolitej Jana Szembeka, jednego z najbliższych współpracowników MSZ Józefa Becka. Zawierają księgę historii rodu Szembeków – bogato ilustrowany rękopis opisujący genealogię rodziny, opatrzony pieczęcią i oprawiony w Paryżu w początku XIX w. W bogatej kolekcji znajduje się również dokument z 1355 roku potwierdzający roczną pensję oraz indygenat z 1566 r. uznający obce szlachectwo tej rodziny i nadający przywileje szlacheckie obowiązujące w Polsce. Wśród cennych dokumentów jest także bulla papieska z 1706 roku i najstarszy dokument rodzinny - datowany na 1313 rok.

Archiwum po wojnie zostało wywiezione z Warszawy do Rumunii, a następnie do Paryża by trafić do Lizbony. Po śmierci właściciela dokumenty znalazły się w rękach jego krewnego Kazimierza Mycielskiego. Ten pod koniec życia przekazał je bratankowi Jana Szembeka, który teraz zdecydował się podarować Bibliotece Jagiellońskiej.

Wydawnictwo z okazji 380. rocznicy objawień maryjnych we Włoszczowie jest elementem promocji miasta, które znane jest od wieków z tutejszej świątyni, pielgrzymów i zabytków sakralnych, jakie kryje kościół. Ukaże się w twardej oprawie, z nadrukiem oryginalnej okładki i w specjalnym etui.

380. rocznica objawień przypada 27 maja. Współczesny wypadkom ksiądz Jędrzej Strasz spisał relacje świadków. Objawienia miały miejsce w latach 1642-43 (pierwsze 27 maja 1642 roku). Od tego też czasu można mówić o początkach sanktuarium maryjnego. Po zbadaniu prawdziwości objawień i wydaniu rozporządzenia przez ówczesnego prymasa Polski abp. gnieźnieńskiego Macieja Łubieńskiego, rozpoczęto budowę kaplicy, którą konsekrowano w 1648 roku. Wzrastający kult Matki Bożej Włoszczowskiej przyczynił się do rozbudowy kaplicy, a wreszcie do budowy kościoła murowanego. Prawdopodobnie w tym samym czasie (połowa XVII wieku) pierwotny kościół świętego Jakuba (u zbiegu ulic Kusocińskiego i Partyzantów) rozebrano i siedzibę parafii przeniesiono do nowego kościoła.

Obecnie trwają starania o przyznanie przez Stolicę Apostolską tytułu bazyliki mniejszej kościołowi Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Włoszczowie - sanktuarium Matki Bożej Opiekunki Rodzin.