Poleci tak, jak leciał pan Bleriot nad kanałem La Manche

Kielecki modelarz Władysław Herbuś chce uczcić 100 rocznicę przelotu nad kanałem La Manche. Wykonał model samolotu, którym 25 lipca 1909 roku Louis Bleriot ruszył na podbój przestworzy i w sobotę 25 lipca 2009 roku o świcie startuje.

Władysław Herbuś jest nie byle jakim modelarzem. Siedmiokrotnie zdobywał tytuł mistrza świata w modelarstwie. - Skończyłem technikum mechaniczne i zapewne to mi pomogło, jednak pasja do składania modeli była we mnie znacznie wcześniej - przyznaje.

Już w podstawówce konstruował pierwsze maszyny. Dzisiaj mówi, że były bardzo proste, ale też z biegiem lat doszedł do mistrzostwa. Precyzja z jaką wykonywał swe pływające i latające modele była podziwu godna tak, jak benedyktyńska cierpliwość. Na przygotowanie Orkana czy Pioruna poświęcał po 1000 godzin - to ponad pół roku pracy na pełnym etacie!

- Na początku myślałem, że można pracować szybciej - mówi Herbuś. - Sądziłem, że dojdę do wprawy, ale tak się nie da. Każdy model trzeba rozpracować, przygotować samemu każdy detal, a potem to zmontować i próbować czy działa. Bo to nigdy nie wiadomo, czy uniesie się w powietrzu, czy będzie chciał pływać.

Wystartował w zawodach modelarskich dawno temu. - Przegrałem z kretesem, ale chciałem osiągnąć coś więcej - mówi.- Połknąłem bakcyla.

Pierwszy medal przywiózł w 1970 roku z Gorzowa Wielkopolskiego, dzisiaj kolekcja medali zdobi ścianę w pokoju, a to tylko część - reszta jest w Muzeum Zabaw i Zabawek.

Modelarstwu poświęcił prawie całe życie. Kłopoty ze zdrowiem zmusiły go do przejścia na rentę a żona i dzieci przyzwyczaiły się, że pan domu ma takie hobby. - Starałem się być słowny, jak obiecałem, że zrobię coś w domu to robiłem - zdradza tajemnice dobrych domowych układów. Żałuje, że jego pasji nie przejęły dzieci ani wnuki, chociaż z powodzeniem uczył inne dzieci modelarstwa. Przez całe lata prowadził zajęcia, współpracował z Muzeum Zabaw i Zabawek. Organizował pokazy, które przysparzały mu uznania. A często sam bawił się. Tak było, kiedy skonstruował latającą czarownicę. Baba jaga pierwszy raz wystartowała na otwarciu muzeum zbaw. - W południe z zegara wychodzi baba jaga i wszyscy stali wpatrzeni w ten zegar nad bramą a tu moja baba jaga nadleciała. Zdumienie było ogromne, niektórzy myśleli, że ta zegarowa urwała się - uśmiecha się na wspomnienie. Niedawno czarownicę Herbusia pokazał Newsweek.

Z modelarstwa się nie wyrasta. Dlatego pan Władysław cały czas długie chwile spędza w swej pracowni. Ostatni złoty medal przywiózł w ubiegłym roku, teraz pracuje nad kolejną maszyną, która będzie mogła startować pionowo, a w trakcie lotu śmigło zmieni położenie by mogła lecieć normalnie. Jednak nie to cieszy go najbardziej. Najbardziej dumny jest z Bleriota XI samolotu, na którym sto lat temu pokonano kanał La Manche. - O zrobieniu takiego modelu marzyłem od lat i pomyślałem, że setna rocznica, to wspaniała okazja - mówi Herbuś. Zwłaszcza, że okoliczności bicia tego rekordu były niezwykłe.
Louis Bleriot stracił niemały majątek konstruując pierwsze samoloty. Próbował bić rekordy, ale nie bardzo mu to wychodziło i gdy gazeta Daily Mail ofiarowała 1000 funtów nagrody śmiałkowi, który pierwszy przeleci nad kanałem postanowił skorzystać z szansy a właściwie ostatniej deski ratunku.
Jego konkurent, Anglik Hubert Latham od kilku dni przebywał na wybrzeżu i nawet podjął próbę przelotu, ale jego maszyna wpadła do wody 10 kilometrów przed brzegiem. Niezrażony czekał na poprawę pogody, by spróbować jeszcze raz, gdy pojawił się Bleriot. Z pomocą przyjaciół zmontował na polu samolot, wsiadł o kulach, bo jeszcze nie wyleczył się po wypadku i bez lotu próbnego ruszył. Nie przejmował się silnym wiatrem i zachmurzeniem. Szanse miał niewielkie, bo silnik jego Bleriota XI po przeleceniu 20 - 25 kilometrów przegrzewał się i gasł, a dystans od brzegu do brzegu wynosił 30 kilometrów. Także i tym razem zaczął kaszleć i przerywać, ale deszcz w który wpadł samolot zadziałał uzdrawiająco - schłodził go. Ta sytuacja powtórzyła się kilkakrotnie.

Lot był ekscytujący i obfitował w niespodzianki do samego końca. Dziennikarz, który pilotowi miał wskazać miejsce do lądowania nie przypuszczał, że ten przyleci tak szybko i w rezultacie nie widząc nigdzie znaków Bleriot rozpaczliwie poszukiwał kawałka płaskiego terenu, na którym mógłby wylądować. Wreszcie znalazł łąkę koło zamku Dover, na którą spadł łamiąc podwozie i śmigło.
Został bohaterem a za zarobione pieniądze uruchomił wytwórnię samolotów. Na Bleriocie pobito kolejny rekord - przelot na wysokości 2600 metrów. To ogromna różnica, nad kanałem samolot leciał 100 m nad poziomem wody.

Bleriot XI, który zrobił pan Władysław jest wierną kopią tamtego w skali 1:8. Też ma skrzydła pokryte impregnowanym papierem zastosowaną po raz pierwszy w samolocie amortyzację. - Każde kółko waży 8 gram, szprychy robiłem z nici kevlarowych pociągniętych żywicą - objaśnia konstruktor.
W ogonie znajdują się trzy brezentowe zbiorniki wypełnione powietrzem - Bleriot zrobił je by maszyna była lżejsza. A pilot do złudzenia przypomina Bleriota. - Nie wiem tylko czy leciał w szaliku, ale na pewno był bez okularów - mówi Herbuś. Kiedy pilot rusza rękami wychylają się sterowniki, ruszają skrzydła. - Próbny lot już za nami, poszło nieźle - przyznaje Władysław Herbuś. Teraz pozostaje wystartować tak jak Bleriot o świcie a więc 4.35. - Nie zdecydowałem jeszcze czy przelecimy nad Zalewem w Kielcach- tu teren jest trudny, brakuje miejsca do lądowania czy nad zbiornikiem w Cedzynie. Oby nie padał deszcz i nie wiało mocno.