Skarby znalezione na strychu... kościoła w Baćkowicach

Historia kościoła

Odnalezione na strychu drewniane późnobarokowe rzeźby.
(fot. archiwum prywatne)

Historia kościoła

W XV wieku w Baćkowicach stał parafialny kościół drewnianym. Jego fundatorami byli biskupi włocławscy. Dawny inwentarz kościelny podaje, że rok 1599 jest datą budowy drewnianego kościoła. W miejsce zniszczonej świątyni, w latach 1866-68 staraniem księdza Kamińskiego postawiono nowy kościół z kamienia. W 1883 roku neogotycki ołtarz główny ówczesny proboszcz nabył w Sulisławicach za 300 rubli - ołtarz ten stoi do dzisiaj. W 1885 roku nową świątynie poświęcił biskup sandomierski Antonii Sotkiewicz. W 1902 roku ksiądz Stanisław Hałas rozpoczął gruntowny remont i przedłużył kościół. W czasie wojny proboszczem parafii Świętego Mikołaja w Baćkowicach był Sługa Boży ksiądz Piotr Gołębiowski, w latach 1968-1980 biskup sandomierski. 18 maja 1983 zdemontowano sufit i staraniem parafian położono modrzewiowe kasetony. Po lewej stronie ołtarza głównego widzimy ołtarz Świętego Mikołaja patrona parafii. Z prawej strony jest ołtarz Serca Bożego w stylu neogotyckim, ufundowany przez parafian będących na zarobku za oceanem.

- To dla nas wielka niespodzianka - komentuje ksiądz Roman Stępień, proboszcz parafii Świętego Mikołaja w Baćkowicach. - Współcześnie natrafić na tak ważne ślady przeszłości, to niemalże jak cud - dodaje zadowolony.

- Kiedy w 2007 roku objąłem parafię w Baćkowicach, ktoś zwrócił uwagę na strych, że tam coś ciekawego może być - opowiada proboszcz. - Wie pan jak to jest, słowa te potraktowałem z przymrużeniem oka. Na strych wszedłem niedawno. Zaraz przy wejściu zobaczyłem sześć drewnianych figur. Pomyślałem, że natrafiłem na coś wielkiego.

- Są późnobarokowe, najpewniej z osiemnastego wieku - ocenia ksiądz Andrzej Rusak, diecezjalny konserwator zabytków. - Rzeźby nawiązują do lwowskiego warsztatu Macieja Polejowskiego, mają charakter "esowaty".

Ksiądz Roman Stępień rozpoczął poszukiwania informacji o rzeźbach od przejrzenia kroniki parafialnej, jednak nie natknął się tam na żadną wzmiankę.

Maciej Polejowski

Odnalezione na strychu drewniane późnobarokowe rzeźby.
(fot. archiwum prywatne)

Maciej Polejowski

Maciej Polejowski osiemnastowieczny rzeźbiarz lwowski, pracujący na ziemi sandomierskiej, gdzie znalazł się po połowie XVIII wieku, kiedy nastąpiła ekspansja artystyczna Lwowa w zakresie rzeźby. Ekspansja Lwowa w tym czasie była spowodowana słabością warsztatu krakowskiego. Księża w trosce o dobrą jakość dzieł zwracali się z zamówieniem do mistrzów z dużych ośrodków miejskich. Maciej Polejowski rzeźbiarz i architekt, pochodził z artystycznej rodziny. Rzeźbił zarówno w kamieniu, drewnie i modelował w stiuku. Rzeźby i ołtarze Polejowskiego można podziwiać w sandomierskiej katedrze.

- Dopiero w archiwum diecezjalnym w Sandomierzu, w archiwum parafii Łagów był zapis: "po obydwu stronach ołtarza stały po dwie figury, rzeźby drewniane". Kiedyś Łagów był centralną parafią, a kościół w Baćkowicach kościołem filialnym - wyjaśnia duchowny.

Figury prawdopodobnie pochodzą jeszcze z wyposażenia drewnianego kościoła, ale też stały w murowanej świątyni. Mogły tam być do wojny i dopiero po niej trafić na strych ze względu na swój zły stan. Jednak w żadnej księdze nie ma oficjalnej wzmianki o powodzie trafienia na strych i okolicznościach, w jakich znalazły się w XVIII wieku w Baćkowicach.

Rzeźby - jak wyjaśnia ksiądz Andrzej Rusak - są figurami symbolicznymi. - Przedstawiają cnoty boskie: wiarę, nadzieję, miłość. Jest to typowe alegoryczne przedstawienie.
- Figury po renowacji z powrotem trafią do kościoła - zapewnia ksiądz Rusak. - Staną w pierwotnym miejscu, po lewej i prawe stronie ołtarza głównego.

- Konserwacją zajmują się specjaliści w Krakowie. Koszt konserwacji pokryje Urząd Gminy w Baćkowicach. Z parafialnych pieniędzy nie udałoby się zabezpieczyć nawet jednej. Czynię starania o wpisanie figur do rejestru zabytków - mówi ksiądz Roman Stępień.

Obecnie w kościele trwa renowacja ołtarza głównego. Nie tak dawno otoczenie kościoła zyskało nowy chodnik.

Kościół w Baćkowicach. Ksiądz proboszcz Roman Stępień na strychu znalazł zabytkowe, drewniane rzeźby.
(fot. Michał Leszczyński)

Ksiądz Roman Stępień pokazuje pamiątkową tablicę poświęconą Słudze Bożemu Piotrowi Gołębiowskiemu (1968-1980 biskup sandomierski) proboszczowi parafii w latach 1941-1945.
(fot. Michał Leszczyński)