Staszowskie lasy mogą zostać objęte specjalną ochroną. To część projektu - "Świętokrzyski parasol dla Natury"

Dzięki spółce Formaster, która w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu finansuje ten ważny dla lokalnej ochrony przyrody projekt zgromadzono zespół 7 specjalistów. W pracach uczestniczą przyrodnicy z całej Polski. Wytypowano aż 10 cennych, ale nie chronionych przyrodniczo miejsc w województwie świętokrzyskim.

- To przede wszystkim fragmenty dobrze zachowanych lasów o cechach lasów pierwotnych oraz obszary źródliskowe w lasach, mokradła-łąki i torfowiska. Mówi się, że w naszym województwie niemal 70% powierzchni jest objęta ochroną. To częściowa prawda. Tylko 2-3% objęte jest rzeczywiście skuteczną formą ochrony rezerwatowej. To bardzo niewiele, dlatego chcemy typować i badać kolejne powierzchnie z cennymi gatunkami i siedliskami, w tym zagrożonymi wymarciem. Takich miejsc mamy ciągle dużo ale znikają one bardzo szybko i zwykle bezpowrotnie. Najczęściej są zabudowywane, osuszane lub niszczone w inny sposób. W naszym projekcie koncentrujemy się na obszarach dobrze zachowanych lasów i mokradeł. Chroniąc takie środowiska chcemy też podjąć się trudnego zadania ochrony zasobów wodnych oraz włączyć się w prace nad ochroną klimatu. Akumulacja CO2 przez lasy i mokradła stanowi kluczowy element walki z negatywnymi zmianami klimatycznymi. Również naturalna retencja wody przez naturalne tereny mokradłowe i lasy naturalne może uchronić nas przed nadciągającym ogromnym kryzysem wodnym – powiedział Łukasz Misiuna, koordynator projektu, specjalista do spraw zarządzania zasobami przyrody i środowiska.

W 2020 roku budżet na te cenne dla środowiska naturalnego działania osiągnął ponad 120 000 złotych i jak zapewnia spółka będzie starać się sukcesywnie go zwiększać.

Maciej Bursztein, dyrektor do spraw rozwoju w Formaster Group, zaznacza: - Jesteśmy stąd, z województwa świętokrzyskiego i szczególnie zależy nam na ochronie naszej małej ojczyzny. Stale dążymy do tego, by ograniczyć wpływ naszej działalności produkcyjnej na środowisko naturalne do absolutnego minimum. Na tym jednak nie poprzestajemy. Czujemy się społecznie zobowiązani do wspierania działań, mających na celu utrzymanie ekosystemu we właściwym stanie. Mimo kryzysu nie pomyśleliśmy o zmniejszeniu zaplanowanej kwoty. W przyszłym roku planujemy zwiększenie budżetu. Mieszkamy w niezwykłym miejscu, choć bardzo często nie zdajemy sobie z tego sprawy i musimy zrobić wszystko, by zadbać o tę wyjątkową przyrodę.

Staszowskie lasy

W staszowskich lasach zostały wytypowane dwie lokalizacje. Jedna z nich to grąd subkontynentalny z wychodniami skał wapiennych i rzadkim w Polsce zbiorowiskiem roślinnym paproci naskalnych. - Nasza lokalizacja jest najbardziej na wschód wysuniętym stanowiskiem tego rzadkiego zespołu przyrodniczego. Występują tu także rzadkie i zagrożone gatunki nietoperzy i ptaków. Do najcenniejszych gatunków można zaliczyć paprotnik kolczysty, muchołówkę białoszyją, wilka, borowiaczka i nocka dużego – tłumaczy Łukasz Misiuna.

Druga lokalizacja to tak zwany projektowany rezerwat doktora Edwarda Bróża. - To naturalny ciek o charakterze górskim. Planujemy jego ochronę od samych źródeł wraz z minimum 50 metrową strefą buforową po obu stronach. To niezwykle urokliwe miejsce pełne martwego drewna. Do jego największych walorów należą rośliny w tym nowe dla kraju stanowisko storczyka- kruszczyka połabskiego. Ponadto mamy tu tojad mocny i mołdawski oraz gatunki mszaków charakterystyczne dla lasów naturalnych i puszcz, muchołówki białoszyje, włochatki, bociany czarne, mopki, borowiaczki, nocki duże, bobry – dodaje przyrodnik.

Póki, co specjaliści czekają jeszcze na wyniki dotyczące gatunków bezkręgowców znajdujących się w wyżej wymienionych miejscach. W obu z nich potwierdzono natomiast rzadkie i zagrożone gatunki grzybów.

- Wszystkie te czynniki przesądzają o tym, że obie lokalizacje powinny zostać objęte ochroną i wyłączone z gospodarki leśnej, lub też zabiegi leśne powinny być całkowicie podporządkowane potrzebom ochrony tych miejsc. Podkreślam, że to niewielkie areały. Zgodnie z zaleceniami samych leśników takie miejsca powinny być wyłączone z gospodarki leśnej – wyjaśnia Łukasz Misiuna.

Wszelkie prace prowadzone są w uzgodnieniu z nadleśnictwem Staszów, a wnioski o powołanie rezerwatów w tych lokalizacjach są już na ukończeniu. Nadleśnictwo Staszów mając na względzie wartości przyrodnicze tych obszarów już wcześniej rozważało wyłączenie ich z użytkowania w ramach trwających prac nad Planem Urządzenia Lasu dla. Mechanizm wyłączania lasów z użytkowania został wypracowany w ramach zrównoważonej i wielofunkcyjnej gospodarki leśnej i sprawdza się jako skuteczna ochrona wartości przyrodniczych, pozwalając na zachowanie w pełni bioróżnorodności takich obszarów. W obszarze realizowane są obecnie przez Nadleśnictwo Staszów działania ochronne z zakresu małej retencji w ramach ogólnopolskiego programu "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych" ze środków pozyskanych przez Lasy Państwowe z Unii Europejskiej.