Ta choroba może prowadzić do niepłodności. Czym jest PCOS?

PCOS - czym jest?

Na zespół policystycznych jajników (PCOS) cierpi nawet do 15 procent kobiet w wieku rozrodczym. Nieleczony może prowadzić do niepłodności. Jak zatem rozpoznać chorobę i z nią walczyć? Rozmawiamy z doktorem Andrzejem Zemstą, ginekologiem i endokrynologiem.

Przyczyny występowania PCOS nie są dokładnie znane, choć na ten temat powstało wiele hipotez. Na pewno stwierdzić można jedynie, że choroba ma ścisły związek z otyłością oraz insulinoopornością tkanek i ma wpływ na funkcjonowanie całego organizmu.

- Najczęściej schorzenie to zostaje rozpoznane u kobiet zgłaszających się do lekarza ze względu na zaburzone cykle miesiączkowe lub niemożność zajścia w ciążę - mówi doktor Andrzej Zemsta.

Brak miesiączki, tycie w talii - czas na wizytę

Rozpoznanie PCOS należy poprzedzić wykluczeniem innych przyczyn zaburzeń owulacji i hiperandrogenizmu, czyli nadmiernego wydzielania androgenów. Niepokojące objawy, które już powinny skierować nas do specjalisty to zaburzenia miesiączkowania, w tym nieregularne cykle lub brak krwawienia albo długo trwający zespół napięcia przedmiesiączkowego oraz chroniczny ból miednicy wywołany uciskiem powiększonych jajników.

- Panie powinny zwrócić także uwagę na kondycję skóry, skalę owłosienia czy wagę. Skóra może być przetłuszczająca się, ze skłonnością do trądziku, a na całym ciele, szczególnie twarzy, nogach i plecach występować nadmierne owłosienie. Nagłe i nieuzasadnione tycie, zwląszcza w talii, to również sygnał, by skonsultować ten stan z ginekologiem - radzi doktor Zemsta.

Ale objawy mogą być i zgoła odmienne - nie tylko nadmiar owłosienia, lecz również ich brak, przerzedzanie się włosów na głowie lub łysienie androgeniczne.

- Wpływ mogą mieć również uwarunkowania genetyczne. Warto zainteresować się, czy kobiety w rodzinie nie miały także styczności z tą chorobą lub cukrzycą. Ta ostatnia również może przyczyniać się do problemów z jajnikami - przestrzega lekarz.

Aby w porę wykryć chorobę, najlepszym rozwiązaniem wydają się regularne wizyty u specjalisty, bo objawy zespołu policystycznych jajników wcale nie są takie oczywiste.

- Tylko u około 40 procent chorych występuje otyłość , zaburzenia miesiączkowania odnotowuje się u około 60 procent pacjentek, a około 70 procent z powodu tej choroby cierpi na niepłodność. Aż 20 procent kobiet z zespołem policystycznych jajników nie wykazuje jednak charakterystycznych objawów - zaznacza nasz rozmówca.

Kluczem zmiana trybu życia

Zespołu policystycznych jajników nie da się wyleczyć do końca - można jednak łagodzić jego objawy, zapobiegać konsekwencjom oraz podjąć próbę przywrócenia płodności, jeśli kobieta chce się starać o dziecko.

- Młoda kobieta, która zaraz po rozpoznaniu PCOS podda się leczeniu, ma spore szanse na zajście w ciążę i urodzenie dziecka. Z podjęciem terapii nie warto zwlekać, bo objawy PCOS nasilają się z wiekiem i pózniej mogą być większe problemy. Sugeruje się kobietom z zespołem policystycznych jajników, by starały się o dziecko przed 25 rokiem życia - wyjaśnia ginekolog.

Leczenie rozpoczyna się zwykle zmianą trybu życia na zdrowszy: bardziej aktywny i z niskokaloryczną dietą. Zaleca się bowiem zrzucenie nadwagi, jeśli taka występuje, bo tkanka tłuszczowa produkuje hormony, także męskie androgeny. Co więcej, utrata wagi u nadmiernie otyłych kobiet może przyczynić się do powrotu miesiączek i wyrównania poziomu insuliny. Jeśli kobieta pali papierosy, powinna z nich zrezygnować, ponieważ nikotyna pobudza organizm do produkcji większej ilości androgenów.

W leczeniu zespołu policystycznych jajników niezbędna także może okazać się hormonoterapia.

- Zazwyczaj ordynuje się preparaty, które mają przywrócić regularność cyklu, zwykle są to środki antykoncepcyjne. Podawanie metforminy może unormować gospodarkę cukrową u osób z jej zaburzeniami, przyczynić się do spadku wagi ciała, ale również zmniejszyć objawy hiperandrogenizmu, przywrócić cykle owulacyjne i umożliwić zajście w ciążę. Ta metoda stosowana jest u większości chorych z otyłością - tłumaczy doktor Andrzej Zemsta.

Ochrona przed powikłaniami

Najpoważniejszym powikłaniem PCOS jest nowotwór endometrium, powstający w wyniku rozrostu błony śluzowej macicy, która nie ma możliwości złuszczać się.

- Aby tego uniknąć zaleca się regularne wywoływanie krwawienia miesiączkowego progesteronem lub tabletkami antykoncepcyjnymi, a także regularne wykonywanie USG i okresowych laboratoryjnych badań - proponuje ginekolog.

Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest to choroba oparta na podłożu endokrynnym, czyli związanym z gospodarką wewnętrznego wydzielania. Zespół policystycznych jajników ma charakter hormonalny, co oznacza , że w jego przebiegu równowaga hormonalna zostaje zaburzona. Charakteryzuje się nadmierną ilością męskich hormonów (androgenów) w organizmie kobiecym, które zaburzają naturalną pracę organów płciowych. W konsekwencji dochodzi do przerostu jajników i zatrzymania owulacji, co utrudnia zajście w ciążę. Schorzenie to może być przyczyną niepłodności kobiet na całym świecie