Tajemnicze kanały biegną pod Kielcami. Zobacz unikatowe zdjęcia nowo odkrytych przejść

Dwa lata temu, w trakcie prac archeologicznych na zamkowym wzgórzu w Kielcach natrafiono na potężny kanał biegnący w stronę parku. Teraz odkryto drugi. Niestety, nie zostaną one zbadane.

O pierwszym odkryciu pisaliśmy dwa lata temu. W trakcie badania zarysu XVIII wiecznego budynku bramnego przy ulicy Zamkowej, który łączył teren pałacu z parkiem odkryto wejście do kanału. Budynek stał na miejscu wyburzonej łaźni więziennej. - Nie spodziewaliśmy się czegoś takiego w tym miejscu - mówił wtedy Waldemar Gliński. Nie ma go na żadnych planach a powinien być, bo rozmiary ma imponujące.

Archeolodzy weszli do środka i bez większych kłopotów w świetle latarek posuwali się naprzód. Kanał ma około 1,5 metra wysokości i jest wystarczająco szeroki by nim swobodnie iść. Wyraźnie schodził w głąb ziemi i w głąb parku.

- Chociaż syna, Michała gnała chęć pójścia jak najdalej ja wyhamowałem na widok korzeni, które poprzerastały kamienny strop - mówi Gliński.- Bałem się, że naruszona konstrukcja może w każdej chwili się zawalić. Zawróciliśmy po około 80 metrach.

Tunel prowadzi w kierunku parku i nie był, chociaż to brzmi bardzo intrygująco drogą ucieczki z terenu pałacu. - To najprawdopodobniej kanał odprowadzający deszczówkę do rzeczki płynącej w XIX wieku dzisiejszą ulicą Ogrodową lub do stawu - wyjaśnia archeolog.

Do pomysłu zbadania kanału zapalił się wiceprezydent Kielc Czesław Gruszewski, pomoc deklarowali świętokrzyscy speleolodzy. Do dzisiaj z badań nic nie wyszło. Pytany o nie prezydent odsyła do zastępcy dyrektora wydziału gospodarki komunalnej Urzędu Miasta, Macieja Libudzica a ten do dyrektora wydziału inwestycji, Bernarda Oziębłego.

- Po konsultacji z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, który uznał, że kanał nie przedstawia szczególnej wartości historycznej zrezygnowaliśmy z jego badania, pozostanie on w obecnej formie - mówi Oziębły.

Wojewódzki Konserwator Zabytków Janusz Cedro wyjaśnia, że wniosek o badania powinien wpłynąć od właściciela obiektu, w tym wypadku miasta. - Ja takiego wniosku nie dostałem i nie oceniam zasadności badania kanałów - mówi i dodaje, że można je przeprowadzić także później. - Mamy o nich pewną wiedzę, a ponieważ to kosztowne, specjalistyczne prace można je odłożyć na później.
Badań nie ma w planach także firma Skanska remontująca zespół powięzienny. - Takich prac nie ma w harmonogramie - stwierdza krótko Zbigniew Januszek kierujący remontem. Tymczasem pod budynkiem więziennym odkryto wejście do kolejnego kanału. Ten biegnie w stronę zachodnią, do pałacyku Zielińskiego. Kanał jest częściowo zasypany.

- Być może łączył się z tym głównym schodzącym z zamkowego wzgórza - dodaje Gliński. - Na trop tego większego natrafiono na wysokości ulicy Zamkowej.

W czasach remontu pałacyku Tomasza Zielińskiego krążyły opowieści o kanałach znajdujących się pod budynkiem oranżerii, ale dzisiaj trudno ocenić ile w nich prawdy. Wiadomo natomiast, że kanały odkryto na ulicach Warszawskiej , Jana Pawła II - na wysokości bramy Wyższego Seminarium Duchownego. Ten ostatni biegnie także w stronę Ogrodowej i jak przypuszcza archeolog był związany z funkcjonującym przy seminarium osiemnastowiecznym browarem.

Wyjaśnienia skąd w Kielcach wzięły się kanały na początku XIX wieku udziela wystawa w kieleckim archiwum. Zaprezentowano na niej plany i rysunki dotyczące Kielc a powstałe na początku XIX wieku, kiedy miasto z niewielkiej, prowincjonalnej osady stało się siedzibą Komisji Województwa Krakowskiego. Awans do roli stolicy województwa, a wkrótce guberni pociągnął za sobą inwestycje. To wtedy powstawały budynki użyteczności publicznej a także infrastruktura związana z gospodarką komunalną Kielc. Na wystawie jest także projekt kanału publicznego Karola Meyzera z 1825 roku. Być może taki właśnie biegnie pod kieleckim parkiem.