Tak wyglądała kiedyś I Komunia Święta. Zobacz jaka moda komunijna królowała w latach PRL-u

W starożytności Komunia Święta była po raz pierwszy udzielana zaraz po przyjęciu chrztu, nawet niemowlętom (pod postacią wina). Praktyka ta jest kontynuowana w Kościołach wschodnich. W Kościele łacińskim z biegiem czasu zaprzestano stosować tę praktykę i zaczęto dopuszczać do Komunii Świętej dzieci posiadające już pewną świadomość tego, czym jest Eucharystia. O dojrzałości dziecka decydowali rodzice wraz z duszpasterzem. W 1215 roku Sobór laterański IV określił, że każdy katolik po dojściu do używania rozumu powinien przynajmniej raz w roku (na Wielkanoc) po spowiedzi i odprawionej pokucie przystąpić do komunii, co kilka wieków później potwierdził Sobór trydencki, wyklinając z Kościoła tych, którzy twierdzą inaczej. Dodatkowo Ojcowie Soboru potępili pogląd mówiący, że dzieciom nieposiadającym używania rozumu potrzebna do zbawienia jest komunia święta. Zła interpretacja nauki Kościoła doprowadziła do tego, że do Komunii Świętej dopuszczano tylko starsze dzieci, a w wielu przypadkach już młodzież. Zaczęto bowiem określać dolną granicę wieku, w którym można przystąpić do Komunii Świętej. W niektórych krajach wiek ten ustalono na szesnaście lat.

Praktykę jednoczesnej Komunii Świętej wielu dzieci wprowadzili w XVII wieku Księża Misjonarze. Uroczystość pierwszokomunijna była organizowana na zakończenie misji. Zwyczaj ten rozpowszechniał się poszczególnych diecezjach świata, a na ziemie polskie dotarł w I połowie XIX wieku. Około czterdziestu dzieci z kościoła św. Małgorzaty przyjęło I Komunię Świętą 16 maja 1842 roku, w drugim dniu uroczystości Zesłania Ducha Świętego podczas nabożeństwa w archikatedrze w Poznaniu, w którym uczestniczył Prymas Polski arcybiskup Marcin Dunin.

Organizowanie uroczystości pierwszokomunijnych przyjęło się w całym Kościele za pontyfikatu Piusa X, który podpisując dekret Świętej Kongregacji ds. Sakramentów Quam singulari nakazał urządzenie generalnej Komunii Świętej dzieci przynajmniej raz w roku.

W Polsce przyjęło się udzielanie I komunii świętej dzieciom po dwuletniej katechizacji, a tylko w wyjątkowych przypadkach dopuszczano do Stołu Pańskiego dzieci młodsze, nawet przed rozpoczęciem nauki w szkole. W 2009 roku wskutek zmian w systemie edukacji wprowadzający wcześniejszy obowiązek szkolny dzieci, Komisja Wychowania Katolickiego Episkopatu Polski przesunęła I Komunii Świętej do klasy III szkoły podstawowej.