W Kielcach uczono jak racjonalnie kupować i wykorzystywać żywność [WIDEO]

Światowy Dzień Żywności

16 października na całym świecie obchodzony jest Światowy Dzień Żywności ustanowiony przez FAO (Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa). Jego celem jest pogłębianie świadomości społecznej na temat globalnych problemów żywnościowych oraz wzmocnienie poczucia solidarności w walce z głodem i ubóstwem, którą można podjąć na lokalnym gruncie.

Jak podaje Światowy Program Żywnościowy, żywność jest surowcem produkowanym w takich ilościach, że powinno jej wystarczyć na potrzeby ludności na całym świecie. Ale tak nie jest. Straty powstają już na etapie produkcji i przechowywania.

Marnujemy na potęgę

Według najnowszych badań 39 proc. Polaków przyznaje się do marnowania jedzenia. Główne powody marnowania to: przegapienie terminu przydatności do spożycia (52 proc.); zbyt duże porcje posiłków (36 proc.); zakup złego jakościowo produktu (22 proc.); niewłaściwe przechowywanie żywności (20proc.); zbyt duże zakupy (19 proc.); brak pomysłów na wykorzystanie składników do różnych dań (6 proc.); brak listy zakupów (2proc.). Rocznie w Polsce marnuje się blisko 9 milionów ton żywności, z czego w gospodarstwach domowych marnotrawimy 2 miliony ton, przy produkcji 6,6 mln ton, w inny sposób - 0,4 mln ton.

Jak informuje Marcin Kozak z Kieleckiego Banku Żywności, najczęściej wyrzucamy do śmietnika wędlinę, pieczywo, owoce i warzywa, produkty mleczne, sery, dania gotowe.
Dzieje się tak, bo nie czytamy etykiet na produktach żywnościowych, robimy zakupy nie sprawdzając wcześniej zawartości domowej lodówki, kupujemy więcej jedzenia niż potrzebujemy ulegając promocjom i robiąc zakupy z pustym żołądkiem. - Jest dowiedzione naukowo, że jeśli jesteśmy głodni, kupujemy podświadomie więcej jedzenia.

Mleko dobre na wszystko

Podczas warsztatów "Szanuję, nie marnuję", które zorganizował Kielecki Bank Żywności i Zespół Szkół Przemysłu Spożywczego w Kielcach młodzież z kieleckich szkół średnich uczyła się, jak racjonalnie kupować i wykorzystywać jedzenie.
W tym roku Banki Żywności szczególną uwagę kierują na edukację, która ma zapobiec marnowaniu mleka i produktów mlecznych. - Produkty mleczne stanowią drugą pozycję pod względem częstości marnowania - dodaje Marcin Kozak.

Tymczasem warto je docenić, bo mleko i produkty mleczne są źródłem wapnia, białka, witamin. Im mniej przetworzone, tym zdrowsze. - Warto czytać etykiety na produktach i wybierać te, które mają najmniej dodatkowych składników: polepszaczy smaku, zapachu, zagęstników i konserwantów - radzi Piotr Dąbrowski, prezes Gminnej Spółdzielni Mleczarskiej w Pierzchnicy, która słynie z twarogu wyrabianego ręcznie.

Produkty najmniej przetworzone (i najzdrowsze) są zwykle opatrzone etykietką: "Należy spożyć do...", co oznacza, że szybko tracą swoje właściwości i trzeba je zjeść w ciągu kilku dni.
Etykietka "Najlepiej spożyć przed..." oznacza, że produkt ma długi termin przydatności do spożycia (za przyczyną środków konserwujących), możemy go zjeść po upływie tej daty, choć mogą się pojawić zmiany w wyglądzie lub smaku.

Jest komu darować

Od 1 października tego roku wszyscy przedsiębiorcy mogą przekazywać żywność na cele charytatywne bez płacenia podatku. Do tej pory mogli robić to jedynie producenci żywności, czyli np. piekarnie, ale już dystrybutorzy żywności, czyli np. sklepy sprzedające pieczywo musiały odprowadzić podatek od darowizny żywnościowej. Skutecznie zniechęcało to dystrybutorów żywności do dobroczynności. Zmiana prawa weszła w życie 1 października wraz z nowelizacją Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Ustawa z dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw).

O tym, że pomoc taka jest potrzebna informuje Stowarzyszenie Klon/Jawor powołując się na dane Głównego Urzędu Statystycznego: w Polsce w 2012 roku co piętnasta osoba żyła w gospodarstwach domowych cierpiących skrajną biedę, tzn. poniżej poziomu minimum egzystencji (najniższy standard życia, poniżej którego pojawia się zagrożenie dla biologicznych i psychofizycznych funkcji człowieka). To ponad 2,5 mln osób. Obecnie to minimum wynosi nieco ponad 500 zł miesięcznie (dla osób samodzielnie gospodarujących). Od 2011 roku obniża się poziom wydatków ogółu gospodarstw domowych, co oznacza, że mamy mniej w portfelu i mniej możemy wydać. Skrajne ubóstwo w Polsce ma wymiar regionalny. Jak informują autorzy raportu, największy odsetek osób biednych żyje w województwie warmińsko-mazurskim (13,5 proc.), podlaskim (10,7 proc.) i świętokrzyskim (10,5 proc.). Co gorsza, w regionach o najwyższej stopie ubóstwa skrajnego w ostatnich latach odnotowuje się jego dalszy wzrost.

- Zmiana ustawy pozwoli wreszcie wykorzystywać żywność, którą do tej pory duże sieci sklepów po prostu wyrzucały, jeśli nie sprzedały jej w promocji. Krajowa Federacja Banków Żywności już prowadzi rozmowy z siecią Tesco i Makro - dodaje Marcin Kozak.

Z pomocy Kieleckiego Banku Żywności korzysta regularnie blisko 20 tysięcy osób w Kielcach i powiecie kieleckim, oraz na południu i zachodzie województwa. Świętokrzyski Bank Żywności w Ostrowcu Świętokrzyskim wydaje żywność dla 30 tysięcy osób.