W Kielcach wręczyli Krzyże Wolności i Solidarności dla walczących z komunistycznym systemem w regionie. Zobacz film i zdjęcia

Odznaczonych zostało 25 działaczy opozycji demokratycznej z okresu PRL, którzy podjęli walkę z reżimem komunistycznym w regionie świętokrzyskim. Wśród nich są działacze „Solidarności” oraz Niezależnego Zrzeszenia Studentów, kolporterzy nielegalnych ulotek oraz gazetek, uczestnicy strajków, osoby ukarane za swoją niepodległościową działalność przez komunistyczne sądy oraz internowani w stanie wojennym.

Odbierający odznaczenia podkreślali, że Krzyż Wolności i Solidarności to wyraz wdzięczności za ich wkład w obalenie systemu komunistycznego. – To forma upamiętnienia czasów, które wszyscy razem przeżyliśmy. Jest też pewna satysfakcja, nie tyle z samego odznaczenia ale z tego, że udało nam się wejść w cały ten ruch i to, co w tamtym czasie było do zrobienia – mówił Paweł Skurski, jeden z odznaczonych Krzyżem Wolności i Solidarności.

Podkreślił również, że walka nie była łatwa. - To była walka o wolność, a ta nigdy nie jest łatwa i z tego, że się udało płynie największa satysfakcja. Jak przychodzi do walki o wolność, zawsze trzeba się liczyć z kosztami. Myśmy nie ponieśli takich kosztów, jak ci, którzy walczyli w czasie II wojnie światowej, czy po niej. Oni musieli zapłacić za to najwyższą cenę, czyli własnym życiem – dodał.

Wśród odznaczonych znalazł się również Krzysztof Lipiec. Przyznał, że Krzyż Wolności i Solidarności to wielkie wyróżnienie. – Rozpiera mnie duma, że IPN, spośród wielu ludzi, którzy pracowali na rzecz wolności i niepodległości została odnaleziona moja osoba. Jest to moje pierwsze państwowe odznaczenie i z pewnością będzie najważniejsze w moim życiu. Cieszę się, że jako młody człowiek mogłem przyczynić się do tego, aby zerwać ostateczne

więzy z komunizmem i zadbać o to, by Polska była wolnym i niepodległym krajem. Tutaj w dawnym województwie kieleckim nie było łatwo, tu był bastion komunizmu – powiedział odznaczony poseł. Zaapelował również do zgromadzonych, by dziedzictwa „Solidarności” oraz wolności nie zmarnować.

O tym, że odznaczonymi Krzyżem Wolności i Solidarności mogą być osoby wyjątkowo zasłużone przekonywał Mateusz Szpytma, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej. – To bardzo prestiżowe odznaczanie państwowe, by je otrzymać należy przejść bardzo szczegółową weryfikację. Nie tylko wykazać się opozycyjną działalnością, ale także mieć „czystą kartę” w relacjach ze Służbą Bezpieczeństwa – powiedział.

Mateusz Szpytma przyznał również, że uhonorowanie ma wymiar szczególny, ponieważ pokazuje, że państwo polskie pamięta, o tych, którym zawdzięcza swoją wolność. – Gdyby nie ci ludzie, wolnej Polski w takim wymiarze, jakim mamy z pewnością byśmy nie mieli. Wszyscy mamy wobec tych osób wielki dług wdzięczności i przez te odznaczenie, przynajmniej w części go spłacamy – mówił wiceprezes IPN.

Krzysztof Słoń przyznał, że jest dumny z tego, że tamto pokolenie wychowało Polaków, którzy potrafili powiedzieć „nie” komunizmowi. – Byli w stanie przeciwstawić się reżimowi. Właśnie tym osobom zawdzięczamy to, czym dzisiaj możemy się pochwalić – polską wolnością, polską demokracją i tym, że należymy do wolnych narodów świata – powiedział senator.

Krzyże Wolności i Solidarności otrzymali:

• Włodzimierz Green
• Marek Świetliński
• Janusz Barwinek - był członkiem NSZZ „Solidarność” Regionu Świętokrzyskiego w Kielcach. Zajmował się kolportażem wydawnictw bezdebitowych. Uczestniczył w akcjach ulotkowych w Kielcach. Protestował przeciwko zwolnieniu kolegów, którzy strajkowali 13 maja 1982 r. w Kieleckiej Fabryce Pomp „Białogon”.
• Marek Biskupski - prowadził działalność opozycyjną w latach 1980-1986. Był aktywnym działaczem NSZZ „Solidarność” w Kielcach. Po wprowadzeniu stanu wojennego pomagał rodzinom osób internowanych. Był jednym z inspiratorów strajku zorganizowanego w dniu 13.05.1982 r. w Zakładach Urządzeń Chemicznych i Armatury Przemysłowej „Chemar” w Kielcach. Został zatrzymany na 48 godzin w celu złożenia wyjaśnień i ukarany w trybie przyspieszonym przez Kolegium do Spraw Wykroczeń przy Prezydencie Miasta Kielce na karę grzywny. Otrzymał natychmiastowe wypowiedzenie umowy o pracę bez świadczenia pracy.
• Henryk Chochowski - był działaczem NSZZ "Solidarność" w Spółdzielni Pracy "Młot-Elektromet" w Końskich. W 1980 r. organizował strajki w miejscu pracy. Został internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Kielcach.
• Marceli Czarnecki - po wprowadzeniu stanu wojennego kontynuował działalność w zawieszonym związku NSZZ „Solidarność”. Wspólnie z innymi działaczami zorganizował strajk w Hucie im. Marcelego Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim. Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Kielcach skazany na karę 3 lat pozbawienia wolności oraz utratę praw publicznych na okres 2 lat.
• Bolesław Czekaj - był jednym z założycieli NSZZ „Solidarność” w Zakładzie Hutniczo-Przetwórczym Huty im. Marcelego Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim. Po wprowadzeniu stanu wojennego brał udział w strajku w hucie. Organizował Msze św. za Ojczyznę i Pielgrzymki Ludzi Pracy do Częstochowy. Od 1985 r. 1989 r. działał w podziemnych strukturach związku na Wydziale Kolejowym. Organizował zbiórki pieniędzy, kolportował nielegalne wydawnictwa na terenie huty oraz Ostrowca Świętokrzyskiego.
• Marek Eberhardt - był przewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Zakładach Urządzeń Chemicznych i Armatury Przemysłowej „Chemar” w Kielcach. Inicjatorem i przywódcą akcji strajkowych w Zakładach "Chemar" w 1980 r. W okresie 13-22.06.1982 r. uczestniczył w zbiorowej głodówce w kieleckim ośrodku odosobnienia. Z uwagi na prowadzoną działalność związkową został objęty zastrzeżeniem wyjazdów do „wszystkich krajów świata”. Działał w Biskupim Komitecie Pomocy Potrzebującym, do zadań którego należało udzielanie pomocy rodzinom internowanych oraz osobom zwalnianym z ośrodków odosobnienia.
• Dariusz Figarski - od 1985 r. do 1986 r zajmował się drukowaniem i rozpowszechnianiem nielegalnych wydawnictw w Skarżysku-Kamiennej. Z uwagi na prowadzoną działalność został tymczasowo aresztowany i osadzony w Areszcie Śledczym w Kielcach.
• Stanisław Kamoda - prowadził działalność opozycyjną w latach 1984-1989. Był aktywnym działaczem NSZZ „Solidarność” na terenie powiatu koneckiego, kolporterem ulotek i gazetek na terenie Koneckich Zakładów Odlewniczych. Uczestniczył w Mszach Św. za Ojczyznę organizowanych przez Solidarność Konecką w Kolegiacie Św. Mikołaja w Końskich. Był członkiem i działaczem Komitetu Obywatelskiego oraz jednym z inicjatorów odbudowy struktur związkowych NSZZ „Solidarność” w Koneckich Zakładach Odlewniczych po 1988 r.
• Lech Kasperek - w okresie od 1981 do 1989 r. był członkiem NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych. W tym okresie zajmował się kolportażem ulotek, brał udział w akcjach plakatowania na terenie gminy Chmielnik. Uczestniczył w spotkaniach działaczy podziemnych struktur „Solidarności”.
• Krzysztof Lipiec - w latach 1980-1981 był twórcą i organizatorem Niezależnego Zrzeszenia Studentów przy Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach. Był inicjatorem postulatów kierowanych do kierownictwa uczelni, współredaktorem pisma NZS „Reflektor” oraz współzałożycielem Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. W dniu 26 maja 1981 r. zorganizował wiec protestacyjny w sprawie uwolnienia więźniów politycznych połączony ze spotkaniem z działaczem Konfederacji Polski Niepodległej. Zajmował się kolportażem literatury KPN w kieleckim środowisku akademickim. Internowany i osadzony w Areszcie Śledczym w Kielcach.
• Bogusław Obara - w okresie stanu wojennego współorganizował pomoc dla rodzin osób internowanych i uwięzionych. Od 1983 do 1989 r. działał w podziemnych strukturach związku NSZZ „Solidarność”. W tym okresie zajmował się kolportażem nielegalnych wydawnictw, uczestniczył w spotkaniach działaczy podziemnych struktur „Solidarności” m.in. w Kielcach, Skarżysku-Kamiennej, Starachowicach, na Wykusie oraz w Kałkowie.
• Stanisław Pogorzelski - prowadził działalność opozycyjną w latach 1980-1989. Był aktywnym działaczem związku NSZZ „Solidarność”, kolportował wydawnictwa drugiego obiegu i ulotki. Od 1989 r. działał w Komitecie Obywatelskim.
• Józef Pyjas – działał w Tajnej Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” KWK „ 1 Maja” w Wodzisławiu Śląskim w okresie od 15 XII 1981 r. do kwietnia 1989 r. Ponadto włączył się w pomoc osobom internowanym i aresztowanym, kolportował prasę podziemną, współpracował ze strukturami podziemnej NSZZ „Solidarność”.
• Artur Rutkowski - dokonał skreśleń i wpisów na plakatach PZPR zawieszonych w szatni Wydziału Stalowni Zakładu Metalurgicznego Huty im. M. Nowotki. Za tę działalność dnia 30.03.82 r. został skazany na karę 1,5 roku ograniczenia wolności i potrącenie 15 procent wynagrodzenia miesięcznego przez ten okres na rzecz Skarbu Państwa.
• Stefan Salawa - w latach 1984-1989 r. współorganizował kadrę działaczy związkowych, zajmował się kolportażem nielegalnych wydawnictw na terenie FSS „Polmo - SHL” w Kielcach. Dostarczał na teren zakładu pracy plakaty i ulotki informujące o uroczystościach mających związek z byłą „Solidarnością” oraz okolicznościowe pocztówki upamiętniające rocznice powstania „Solidarności” Prowadził działalność w Duszpasterstwie Ludzi Pracy na terenie Kielc. Uczestniczył w zbiórce pieniędzy dla strajkujących i ich rodzin na terenie Kościoła Św. Krzyża w Kielcach, za co został ukarany przez Kolegium ds. Wykroczeń przy Prezydencie Miasta Kielce.
• Bogusław Skórski - spawacz w Stoczni Gdańskiej. Po wprowadzeniu 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego brał udział w strajku na terenie swojego zakładu pracy. 14 grudnia 1981 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy MO i następnego dnia zwolniony. 3 maja 1982 r. wziął udział w manifestacji patriotycznej na terenie Gdańska. Podczas rozpraszania demonstrantów przez pododdziały ZOMO został zatrzymany.
• Paweł Skurski - był aktywnym działaczem NSZZ „Solidarność” na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach. Internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Kielcach.
• Adam Stachurski - przed sierpniem 1980 r. organizował i uczestniczył w zebraniach, wiecach i odczytach na terenie Huty im. M. Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz na terenie miasta. W 1983 r. brał udział w tworzeniu podziemnej Komisji Zakładowej Nowego Zakładu Huty Ostrowiec.
• Mieczysław Szczepanik - działał w strukturach związku NSZZ „Solidarność” od 1980 r. w Odlewni Żeliwa „Stąporków” w Stąporkowie. W latach 1984-1989 uczestniczył w spotkaniach organizowanych przez działaczy podziemnych struktur związku, kolportował nielegalne wydawnictwa. Organizował akcje strajkowe i protesty w miejscu pracy. Współorganizował i działał w Komitecie Obywatelskim w Stąporkowie. W 1989 r. współtworzył Tymczasową Komisję Założycielską NSZZ „Solidarność” Odlewni Żeliwa „Stąporków”.
• Jan Werpulewski - był współzałożycielem NSZZ „Solidarność” w Kopalni Węgla Kamiennego ZMP w Żorach-Rój. 13.12.1981 r. współorganizował strajk na terenie kopalni. W 1982 r. organizował pomoc dla rodzin osób internowanych. Kolportował ulotki na terenie Zakładów Metalurgicznych „POLMO” w Końskich.
• Wojciech Wiśnieski - w 1979 r. rozpowszechniał ulotki i literaturę KPN na terenie Staszowa. Na mocy postanowienia z dnia 10 lutego 1982 r. został tymczasowo aresztowany za to, że w dniu 2 lutego 1982 r. przechowywał i rozpowszechniał plakaty z napisami i rysunkami zawierające fałszywe wiadomości mogące wywołać niepokój publiczny lub rozruchy. Został skazany na 4 lata pozbawienia wolności i pozbawienie praw publicznych na okres 3 lat. Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie darował Wojciechowi Wiśnieskiemu karę 4 lat pozbawienia wolności oraz karę dodatkową pozbawienia praw publicznych przez 3 lata oraz skrócił okres próby.
• Ryszard Ziemnicki - prowadził działalność opozycyjną w latach 1980-1989. Był członkiem NSZZ „Solidarność” przy Rejonie Dróg Publicznych w Starachowicach. W okresie od 1982-1984 r. uczestniczył w manifestacjach patriotycznych, strajkach oraz Mszach Św. za Ojczyznę. W tym okresie kolportował nielegalne ulotki i gazetki oraz brał udział w akcjach plakatowania na terenie Starachowic.
• Maciej Gruszczyński (pośmiertnie) - był członkiem Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” w Fabryce Samochodów Ciężarowych w Starachowicach. Od 1981 r. do 1989 r. kolportował ulotki i nielegalne wydawnictwa na terenie zakładu pracy. Był jednym z inicjatorów utworzenia kasy funduszu związkowego, z którego wypłacano świadczenia dla członków związku „Solidarność” oraz udzielano pomocy internowanym i ich rodzinom. Uczestniczył w manifestacji mieszkańców miasta Starachowice 31.08.1982 r. przeciwko obowiązywaniu stanu wojennego. Za udział w manifestacji został ukarany grzywną przez Kolegium ds. Wykroczeń.

Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Odznaczenie jest nadawane przez Prezydenta RP, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Źródłem uchwalenia Krzyża Wolności i Solidarności jest Krzyż Niepodległości z II RP.