Wrzosowy ogród

Wrzosowisko to piękna ozdoba ogrodu. Na dodatek nie wymaga prawie w ogóle pielęgnacji - jeśli tylko przy zakładaniu spełnimy kilka warunków.

W naturalnych warunkach wrzosy rosną w lasach, w towarzystwie sosen, brzóz, jałowców i żarnowców. Wybierają zwykle miejsca o glebach suchych i piaszczystych, o kwaśnym odczynie i dobrze nasłonecznione. Zakładając wrzosowisko w ogrodzie musimy wrzosom i wrzościom zapewnić podobne warunki.

Stanowisko

Dlatego wybieramy teren nasłoneczniony, choć rośliny te rosną też w miejscach zacienionych - wtedy jednak pędy wyciągają się, a kwitnienie jest słabsze. Dobrze jest wybrać miejsce osłonięte od wiatru, niebezpiecznego zwłaszcza podczas bezśnieżnych zim, bo rośliny mogą przemarznąć.

Podłoże

Najważniejsze jest przygotowanie podłoża. Jeśli nie dysponujemy jałową piaszczystą glebą o kwasowości pH 4-5,5, musimy takie przygotować. Na glebach ciężkich gliniastych usuwamy wierzchnią warstwę na głębokość 30 - 35 centymetrów, a następnie drenujemy powierzchnię wykopu warstwą gruboziarnistego żwiru i uzupełniamy całość kwaśnym torfem wysokim zmieszanym z przekompostowaną korą sosnową i piaskiem.

Gdy nasza gleba nie jest gliniasta, to wystarczy wymiana 10 - 15 centymetrów podłoża na warstwę kwaśnego torfu, a następnie przekopanie całości na głębokość szpadla /20 - 25 centymetrów/.

Wrzosowisko nie wymaga dużych nakładów pracy związanych z pielęgnacją jeśli podczas zakładania spełnimy kilka warunków. Teren należy dokładnie oczyścić z chwastów. Starannie przygotować podłoże. Jeżeli powierzchnię wrzosowiska przed posadzeniem roślin wyłożymy cienką, przepuszczalną dla wody i powietrza geowłókniną, to unikniemy odrastania chwastów, a więc i pielenia. Warto zastosować wyściółkę między roślinami. Naturalność wrzosowiska podkreśli niesortowany żwirek i piasek czy przekompostowana kora drzew iglastych.

Jak dbać?

Z czynności pielęgnacyjnych w czasie wegetacji pozostanie nam nawadnianie roślin, ale umiarkowane, bo wrzosy nie znoszą nadmiernej wilgotności. Rośliny te mają niewielkie wymagania pokarmowe, ale zastosowanie wieloskładnikowego nawozu, o spowolnionym działaniu /najlepiej w maju/ wpływa na nie bardzo korzystnie.

Dla poprawy wyglądu i lepszego rozkrzewienia się roślin przekwitłe egzemplarze należy przycinać poniżej miejsca kwitnienia. Zabieg ten u wrzośców wykonujemy zaraz po kwitnieniu, a u wrzosów zależnie od pory kwitnienia. Kwitnące wcześniej, do początku września, przycinamy po kwitnieniu. Gatunki kwitnące później tniemy wiosną następnego roku. Najlepiej przycinać każdą roślinę osobno sekatorem. Jeśli krzewinki są w dużej grupie, to lepiej posłużyć się nożycami. Nie wolno przycinać roślin do miejsca, gdzie pędy są zdrewniałe, bo nie wypuszczą nowych pędów.

Zima

Wrzosowate są dość odporne na mróz, warto jednak okrywać je na zimę. Jak inne rośliny zimozielone /nie zrzucające liści przez cały rok/ przed nastaniem zimy dobrze jest je obficie podlać, aby miały czym transpirować podczas mrozów. Do osłony przed mroźnymi, wysuszającymi wiatrami stosuje się gałęzie drzew iglastych, włókniny lub podwójnie złożoną tkaninę cieniującą. Niepraktyczne są folie i tektury, gdyż nie przepuszczają powietrza i rośliny łatwo gniją. Nie należy również stosować słomianych mat, ponieważ przenoszą różne choroby.

Choroby

Podczas deszczowego lata zdarzają się porażenia wrzosów i wrzośców przez choroby grzybowe. Najpoważniejsza z nich to zamieranie roślin spowodowane przez grzyby. Choroba ta atakuje korzenie, które zamierają, co powoduje giniecie całej rośliny. Pierwszym objawem jest przebarwienie się podstawy pędu na kolor brunatny. Rośliny możemy uratować podlewając je preparatami "fongarid" lub "aliette". Często atakuje szara pleśń, którą najlepiej zwalczyć opryskując wrzosy środkami "ronilan" lub "euparen". Czasem pojawi się szkodnik wciornastek wrzoścowiec. Owady odstraszą dwa opryski odpowiednim preparatem, na przykład "ambusz".

Odmładzamy wrzosowisko

Jeśli rośliny posadzimy co 20-30 centymetrów to po 2-3 latach cała powierzchnia wrzosowiska będzie zadarniona. Wrzosy zachowują dobry wygląd przez 6-7 lat. Po tym czasie ogród należy odmłodzić wymieniając rośliny lub samodzielnie je rozmnożyć przez odkłady lub ukorzenienie pędów. Rozmnażanie przez okłady polega na częściowym przesypaniu ziemią gałązek rośliny matecznej, które ukorzenią się w tym miejscu. Zabieg ten przeprowadza się jesienią lub wiosną. Lepszą metodą jest ukorzenianie pędów. W okresie spoczynku wykopujemy rośliny uważając aby nie uszkodzić korzeni. Wycinamy wszystkie pędy płożące się po ziemi i zbyt gęste. Rośliny ponownie wsadzamy ale głęboko, tak aby wystawały tylko wierzchołki pędów /2,5 - 5 centymetrów/ rozłożone w pewnej odległości od siebie. Pędy ukorzenią się następnej jesieni, wtedy nadają się do oddzielenia i posadzenia na wybranym miejscu.

_Architekt krajobrazu Małgorzat Skowron radzi: - Wiele osób ze względu na przesądy obawia się założenia wrzosowiska. Szkoda, bo według ludowych wierzeń to ciecie, zasuszanie i przechowywanie w domu wrzosowych bukietów nie przynosi szczęścia, a nie wrzosowy ogródek pod oknem. Znam wielu szczęśliwych właścicieli przepięknych wrzosowisk._