Wszystko o stypendiach socjalnych

Ogłoszona 2 lipca ustawa z dnia 28 maja 2004 r. przewiduje możliwość ubiegania się o świadczenia pomocy materialnej nie tylko przez studentów uczelni państwowych, ale również niepaństwowych i to niezależnie od formy kształcenia (studia dzienne, wieczorowe, zaoczne i eksternistyczne).

Uprawnione osoby będą mogły ubiegać się o:
- stypendium socjalne, którego wysokość może zostać zwiększona w związku z ponoszeniem dodatkowych kosztów z tytułu niepełnosprawności, oraz w przypadku studentów studiów dziennych - z tytułu zakwaterowania (dom akademicki lub stancja), jeżeli codzienny dojazd uniemożliwiałby lub w znacznym stopniu utrudniałby studiowanie
- stypendium za wyniki w nauce lub sporcie
- stypendium ministra za osiągnięcia w nauce
- zapomogę

Jaki dochód?

Maksymalna wysokość dochodu uprawniającego studenta do ubiegania się o stypendium socjalne jest ustalana przez rektora w porozumieniu z uczelnianym organem samorządu studenckiego, przy czym miesięczny dochód na osobę w rodzinie studenta nie może być wyższy niż 569 zł netto.

Ministerstwo zalicza do rodziny studenta: małżonka, rodziców oraz dzieci studenta i jego małżonka oraz dzieci rodziców studenta pozostające na ich utrzymaniu, o ile ich wiek nie przekracza 25 lat.

Zlikwidowano:
- specjalne stypendium dla osób niepełnosprawnych,
- dofinansowanie do posiłków,
- dopłatę do zakwaterowania jako osobną formę świadczenia.

Rektor w porozumieniu z uczelnianym organem samorządu studenckiego określa szczegółowy regulamin ustalania wysokości, przyznawania i wypłacania świadczeń pomocy materialnej. Stypendium socjalne przyznawane jest na rok akademicki na podstawie wniosku wraz z załącznikami dokumentującymi dochód netto na 1 członka rodziny (poprzednio rozpatrywany był dochód brutto).

Co potrzebne?

Student powinien przedłożyć:
- zaświadczenia z urzędu skarbowego o wysokości dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych,
- oświadczenie o wysokości dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem ryczałtowym bądź kartą podatkową,
Załącznikiem do oświadczenia jest zaświadczenie z urzędu skarbowego potwierdzające wysokość należnego ryczałtu bądź karty podatkowej.
- oświadczenie o wysokości dochodu nie podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym,
Załącznikami są wszelkie dokumenty potwierdzające wysokość tego dochodu (alimenty, zasiłki, gospodarstwo rolne - zaświadczenie z gminy o wielkości gosp. rolnego i dochodzie z niego lub informacja z urzędu gminy o niefigurowaniu w ewidencji osób posiadających gospodarstwo rolne, itp.)
- wszelkie dokumenty potwierdzające wysokość dochodu utraconego
- wszelkie dokumenty poświadczające miejsce zamieszkania tymczasowego,
- wszelkie dokumenty potwierdzające stan cywilny,
- kopie aktu urodzenia (bądź jego odpisu) dla rodzeństwa, które nie ukończyło 25 roku życia (student nie musi obecnie dokumentować tego czy rodzeństwo się uczy czy nie). Z tytułu obowiązku alimentacyjnego do dochodu małżeństwa studenckiego, które zamieszkuje wspólnie z rodzicami jednego z małżonków, a także do dochodu drugiego z małżonków (o ile nie ukończył 25 lat) dolicza się świadczenia ze strony rodziców (opiekunów) - na zasadach takich samych jak w przypadku małżeństwa zamieszkującego oddzielnie.

Student ma obowiązek niezwłocznego powiadomienia uczelni o jakichkolwiek zmianach deklarowanych dochodów.

Wiarygodny dochód

Przy rozpatrywaniu podań o stypendia socjalne dla studentów studiów zaocznych będzie stosowana zasada, że czesne płacone za studia powinno mieć pokrycie w deklarowanych przez studenta dochodach. Jeśli warunek ten nie jest spełniony (albo podany dochód pokrywa tylko czesne, nie zostawiając środków na życie) deklarację uznaje się za niewiarygodną.

Dlatego we wniosku stypendialnym dodano rubryki określające rodzaj studiów oraz kierunek na wydziale w celu ułatwienia oceny wiarygodności deklarowanych przez studenta dochodów (jeśli znany jest wydział i kierunek studiów, można określić wysokość czesnego opłacanego przez studenta).

Należy pamiętać, że przyznanie stypendium socjalnego nie jest obligatoryjne, a w przypadku, gdy deklaracja dochodu jest niewiarygodna, uczelnia nie ma obowiązku przyznania go.

Kiedy więcej?

Stypendium socjalne może być zwiększone z tytułu niepełnosprawności (o kwotę odpowiadającą dawnemu stypendium specjalnemu dla niepełnosprawnych).

Studenci studiów dziennych mogą otrzymać zwiększone stypendium socjalne w następujących przypadkach:
- gdy są zakwaterowani w domu studenckim lub na stancji - o 40% stawki podstawowej, na dotychczasowych zasadach,
- gdy posiadają bezrobotnego małżonka zakwaterowanego w domu studenckim bądź na stancji - o 20% stawki podstawowej,
- na dziecko/dzieci - o 40% stawki podstawowej.

W miejsce dotychczasowych wysokości brutto dochodu, uprawniającego do uzyskania stypendium socjalnego wprowadzono wysokości dochodu netto. Będzie to:
- do 290 zł dochodu netto na jednego członka rodziny - 190 zł stypendium,
- do 360 zł dochodu netto na jednego członka rodziny - 150 zł stypendium,
- do 450 zł dochodu netto na jednego członka rodziny - 110 zł stypendium.

Stypendium za wyniki w nauce

Przyznawane jest ono również na rok akademicki. Podstawą jest średnia ocen uzyskanych w ciągu całego poprzedniego roku akademickiego. Nie obowiązuje już wymóg zaliczenia wszystkich kursów na ocenę co najmniej 3,00; student musi jednak zaliczyć wszystkie kursy, na które był zapisany w ciągu roku akademickiego, do końca letniej sesji egzaminacyjnej.

W przepisach uwzględniono także przypadek, gdy student posiadający prawo do stypendium za wyniki w nauce w danym roku akademickim korzysta z 1-semestralnego urlopu dziekańskiego bądź zdrowotnego. W tym okresie nie pobiera on tego świadczenia, ale będzie mógł je uzyskać w tym semestrze, w którym będzie kontynuował studia z wpisem na semestr.

Stypendium za wyniki w sporcie

Ono również przyznawane jest na rok akademicki. Przysługuje studentowi, który w poprzedzającym roku akademickim osiągnął wysokie wyniki sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym. Do wniosku o przyznanie tego świadczenia należy dołączyć opinię właściwego klubu, związku lub organizacji sportowej.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami student może otrzymać zapomogę tylko 2 razy w ciągu roku akademickiego. Do wniosku określającego wysokość zapomogi należy dołączyć oświadczenie o wysokości dochodu netto na 1 członka rodziny.

Świadczenia pomocy materialnej są przyznawane przez komisje stypendialne działające od października do czerwca. W ich skład (zarówno komisji wydziałowych jak i Komisji Odwoławczej) oprócz studentów, którzy będą stanowić większość, wejdą również pracownicy uczelni. W pozostałym okresie wnioski i odwołania od decyzji (złożone we właściwym dziekanacie w terminie do 7 dni od daty otrzymania rozstrzygnięcia) powinny być kierowane bezpośrednio do dziekana i - odpowiednio - rektora.

Warto poświęcić godziny

Podsumowując powyższe zawiłości prawne pragnę przypomnieć, że fundusze stypendialne są dosyć łatwo dostępne i mimo wielu godzin, a często i dni poświęconych na kompletowanie dokumentów, gra jest warta świeczki. Pieniądze te po prostu należą się ludziom potrzebującym. Mówiąc potocznie leżą na ulicy, a jedyny wysiłek z naszej strony to schylić się po nie.