Wyższy kapitał poczatkowy, wyższa emerytura

- Od 1999 roku każdy z nas ma indywidualne konto emerytalne w ZUS, na które co miesiąc pracodawca przekazuje z pensji składki emerytalne. Przed 1999 rokiem takich kont nie było. Pracodawca przesyłał składki za wszystkich pracowników zbiorczo i trafiały one do jednego worka. Składki osób, które pracowały przed 1999 rokiem, nazywamy kapitałem początkowym. Oblicza go Zakład Ubezpieczeń Społecznych na wniosek pracownika. To znaczy, że każdy musi złożyć odpowiedni formularz do Zakładu o wyliczenie kapitału początkowego - wyjaśnia Paweł Szkalej, rzecznik prasowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Kielcach.

Dla kogo kapitał?

Kapitał początkowy obliczany jest osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 roku, które, zgodnie z obowiązującymi przepisami, do 1 stycznia 1999 roku przepracowały co najmniej sześć miesięcy i jeden dzień.

- Wysokość emerytury będzie zależała od kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz kwoty zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych w ZUS po 1998 roku na indywidualnym koncie ubezpieczonego. Podstawą wyliczenia emerytury będzie suma kwot zwaloryzowanego kapitału początkowego i zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne. Suma tych kwot zostanie podzielona przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę tej osoby, której ustalana będzie emerytura – tłumaczy rzecznik.

By obliczyć kapitał początkowy niezbędne jest złożenie wniosku o jego ustalenie wraz z dokumentami potwierdzającymi przebyte przed 1999 rokiem okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość zarobków (dochodów), które będą przyjęte do obliczenia podstawy wymiaru tego kapitału. Kwota kapitału początkowego obliczona na dzień 1 stycznia 1999 r. jest zapisywana, tak jak kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, na indywidualnym koncie ubezpieczonego.

- Kapitał początkowy jest wyliczany każdej osobie na dzień 1 stycznia 1999 roku, bez względu na to, kiedy zostanie przesłany do ZUS wniosek wraz z dokumentami o jego ustalenie. Także sposób wyliczenia kapitału jest taki sam dla wszystkich uprawnionych, niezależnie od daty zgłoszenia wniosku. Osoby, którym ZUS wyliczy kapitał początkowy nie będą ponownie przekazywały przy składaniu wniosku o emeryturę dokumentów potwierdzających okresy składkowe i nieskładkowe sprzed 1999 rokiem oraz wysokość osiąganego wynagrodzenia – mówi Paweł Szkalej.

Potrzebne dokumenty

Ustalenie wartości kapitału początkowego następuje w formie decyzji. Decyzję w sprawie kapitału początkowego wydaje oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na terenie którego mieszka wnioskodawca.

Dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia, a także inne okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość wynagrodzenia, należy dołączyć do wniosku w oryginale albo przedłożyć poświadczone notarialnie ich odpisy, wypisy lub kserokopie. Oryginały dokumentów, po wykorzystaniu, ZUS zwraca wnioskodawcy. Nie podlegają zwrotowi zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, wystawione na druku według wzoru ZUS Rp-7.

Wyjątkowo dopuszczona została możliwość dołączenia kserokopii, poświadczonych za zgodność z oryginałem przez pracodawcę lub pracownika organu rentowego, takich dokumentów, jak: książeczka wojskowa, dyplom ukończenia szkoły wyższej, wyciągi z akt wystawianych przez urzędy stanu cywilnego, dane z dowodu osobistego „książeczkowego”, na przykład wpisy o zatrudnieniu, czy wpisy dotyczące dzieci.

ZUS pomoże

W sytuacji, gdy zakład pracy został zlikwidowany, dokumenty potwierdzające zatrudnienie, w tym także osiągane wynagrodzenie, może wydać następca prawny zlikwidowanego zakładu pracy, albo organ założycielski, na przykład wojewoda, lub organ nadrzędny, na przykład ministerstwo lub urząd centralny. Oczywiście, jeżeli przechowują te dokumenty. Dokumenty o wysokości osiąganego wynagrodzenia wydają też podmioty działające na podstawie ustawy o archiwach państwowych.

- Ponadto, aby ułatwić wszystkim zainteresowanym po-szukiwanie niezbędnych dokumentów ZUS przygotował bazę informacyjną wspomagającą poszukiwanie dokumentów zlikwi-dowanych bądź przekształconych zakładów pracy. Jest ona zamieszczona na stronie internetowej ZUS www.zus.pl – mówi rzecznik. - Pracownicy ZUS udzielają wszelkiej pomocy przy ubieganiu się o te świadczenia. Jeżeli więc ubezpieczony ma problem z wypełnieniem dokumentów lub interpretacją przepi-sów zawsze może się zwrócić o pomoc do naszych pracowników. O poradę można wystąpić pisemnie, e-mail-em, telefonicznie lub odwiedzając placówkę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – dodaje.

Nie ma wyznaczonego terminu, do kiedy powinniśmy wystąpić z wnioskiem o ustalenie kapitału początkowego. Ale, im szybciej to zrobimy, tym lepiej. Każdy kolejny rok zmniejsza możliwość odszukania starych dokumentów. Dlatego ZUS namawia do jak najszybszego uporządkowania tych spraw przez przyszłych świadczeniobiorców.

Jakie dokumenty?

Do ustalenia kapitału początkowego niezbędne są następujące  dokumenty:

• wniosek o ustalenie kapitału początkowego (druk ZUS Kp-1),
• kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (druk ZUS Rp-6),
• świadectwa pracy lub zaświadczenia pracodawców potwierdzające okresy zatrudnienia albo inne dowody dla potwierdzenia okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed 1999 rokiem,
• zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (druk ZUS Rp-7), które wystawia pracodawca lub następca pracodawcy potwierdzające okresy zatrudnienia oraz osiągane wynagrodzenia (dochody) sprzed 1999 rokiem albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, dokonane w trakcie zatrudnienia albo niezwłocznie po rozwiązaniu stosunku pracy.

Druki potrzebne do ustalenia kapitału początkowego dostępne są nieodpłatnie w każdej jednostce organizacyjnej ZUS oraz na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Osoby, które indywidualnie opłacały składkę na ubezpieczenie społeczne oraz osoby, które współpracowały przy prowadzeniu działalności, podają w kwestionariuszu - druk ZUS Rp-6 - okres prowadzenia działalności lub współpracy przy prowadzeniu działalności, rodzaj prowadzonej działalności oraz adres prowadzenia działalności, numer NKP (Numer Konta Płatnika) i adres ZUS, do którego opłacane były składki przed 1999 rokiem. Na podstawie tych informacji, przed wydaniem decyzji w sprawie kapitału początkowego, ZUS ustali okres (okresy) ubezpieczenia społecznego i podstawę wymiaru składek na to ubezpieczenie.