Zasiłek chorobowy wzrośnie już od 1 lipca 2023 roku. Ile wyniesie świadczenie i komu przysługuje?

Zasiłek chorobowy to świadczenie wypłacane osobom objętym ubezpieczeniem zdrowotnym, które ze względu na stan zdrowia straciły tymczasowo zdolność do wykonywania pracy. Przez pierwsze 14 lub 33 dni za wypłatę zasiłku odpowiada pracodawca, następnie obowiązek ten spada na ZUS.

Zgodnie z przepisami zasiłek chorobowy może być pobierany maksymalnie przez:

• 182 dni,
• 270 dni — jeśli powodem niezdolności do pracy jest gruźlica lub przypada w czasie ciąży.

— Za okres niezdolności do pracy przypadający po ustaniu ubezpieczenia zasiłek chorobowy przysługuje nie dłużej niż przez 91 dni. Nie dotyczy to niezdolności do pracy powstałej wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów oraz niezdolności spowodowanej gruźlicą lub występującej w trakcie ciąży — wyjaśnia ZUS.

Wysokość zasiłku chorobowego stanowi 80 proc. miesięcznego wynagrodzenia osoby zatrudnionej. Na 100-procentową równowartość wynagrodzenia mogą liczyć natomiast osoby, które w trakcie L4 przebywały w szpitalu, a niezdolność spowodowana była gruźlicą lub przypadała w czasie ciąży.

W przypadku tego świadczenia obowiązuje też podstawa zasiłku chorobowego, czyli limit określający, najmniejszą kwotę, jaka może być wypłacona pracownikowi, zatrudnionemu w pełnym wymiarze. W najbliższym czasie wartość ta wzrośnie ze względu na podwyżkę płacy minimalnej.

Podstawę zasiłku chorobowego u pracowników zatrudnionych na pełen etat wyliczamy poprzez pomniejszenie minimalnego wynagrodzenia o 13,71 procent. Oznacza to, że zasiłek chorobowy w 2023 roku wynosi co najmniej:

• 3011,52 zł brutto - od stycznia do końca czerwca,
• 3106,44 zł brutto - od lipca do końca grudnia.

Co istotne, zasiłek chorobowy przysługuje za każdy dzień poza pracą, nie wyłączając także świąt i pozostałych dni wolnych od pracy. Należy jednak pamiętać, że w niektórych przypadkach świadczenie nie zostanie wypłacone.

Przeczytaj także:ZUS przeprowadza coraz więcej kontroli L4

Prawo do zasiłku chorobowego zyskują osoby odprowadzające składki po upływie ustalonego przepisami okresu ubezpieczenia. Jak informuje ZUS, okres wyczekiwania kończy się po upływie:

• 30 dni okresu ubezpieczenia — przy ubezpieczeniu obowiązkowym,
• 90 dni okresu ubezpieczenia — przy ubezpieczeniu dobrowolnym.

Do okresu ubezpieczenia zalicza się m.in. poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeśli przerwa w ubezpieczeniu była mniejsza niż 30 dni lub była spowodowana urlopem bezpłatnym, wychowawczym lub odbywaniem służby wojskowej (żołnierz niezawodowy). Jak wyjaśnia ZUS, „do okresu wyczekiwania zalicza się też okres pobierania zasiłku macierzyńskiego, który przysługiwał w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, a także okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników”.

Okres wyczekiwania nie dotyczy między innymi ubezpieczonych, których niezdolność do pracy spowodowana była wypadkiem w drodze do pracy, ubezpieczonych z minimum 10-letnim stażem ubezpieczenia zdrowotnego, a posłów i senatorów, którzy przystąpili do ubezpieczenia zdrowotnego w ciągu 30 dni od ukończenia kadencji, a w niektórych przypadkach także absolwentów szkół doktorskich.

Zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres niezdolności do pracy w następujących przypadkach:

• przy zachowaniu prawa do otrzymywania pensji, na podstawie przepisów szczególnych,
• podczas przebywania na urlopie wychowawczym lub bezpłatnym,
• w trakcie odbywania kary więzienia lub aresztu tymczasowego,
• przy sfałszowaniu zwolnienia lekarskiego,
• przy wykonywaniu pracy zarobkowej w trakcie zwolnienia lekarskiego,
• jeśli niezdolność do pracy powstała w wyniku umyślnego wykroczenia lub przestępstwa.

Lekarz orzecznik ZUS może podjąć decyzję o skróceniu zwolnienia lekarskiego. Wówczas skrócony zostanie także termin wypłaty zasiłku.

Pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę nie muszą składać wniosku o przyznanie zasiłku chorobowego. Zajmuje się tym pracodawca, który przesyła wniosek do ZUS na podstawie otrzymanego zaświadczenia lekarskiego.

Wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego muszą natomiast złożyć osoby duchowne, a także osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą oraz ich współpracownicy.

Według danych ZUS w 2022 roku wystawiono łącznie 27 milionów zwolnień lekarskich, czyli o ponad 6 mln więcej niż dwa lata wcześniej. Najczęstszymi przyczynami absencji były choroby tkanki łącznej oraz układu kostno-stawowego (16,4 proc. wystawionych zaświadczeń), a także poród i ciąża (15,7 proc.).