Powstanie Styczniowe politycznie podzielone

Powstanie Styczniowe

Polskie powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu, ogłoszone manifestem 22 stycznia 1863 roku wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy, spowodowane narastającym rosyjskim terrorem wobec polskiego biernego oporu. Wybuchło 22 stycznia 1863 roku w Królestwie Polskim i 1 lutego 1863 roku w byłym Wielkim Księstwie Litewskim, trwało do jesieni 1864 roku. Zasięgiem objęło tylko zabór rosyjski: Królestwo Polskie oraz ziemie zabrane - Litwę, Białoruś i część Ukrainy.

22 stycznia w całym kraju obchodzone będą uroczystości upamiętniające powstańców styczniowych. Zamiast świętować razem, główne siły polityczne dzielą obchody.

Po raz kolejny temat zrywu niepodległościowego Polaków staje się polem politycznej walki. Prawo i Sprawiedliwość organizuje konkurencyjne obchody do tych oficjalnych, pod patronatem prezydenta kraju, a Janusz Korwin-Mikke z Kongresu Nowej Prawicy, wprost przyznaje, że tutaj nie ma czego świętować.

HISTORIA

Powstanie Styczniowe było największym polskim powstaniem narodowym, spotkało się z poparciem międzynarodowej opinii publicznej. Miało charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono około 1200 bitew i potyczek. Mimo początkowych sukcesów zakończyło się klęską powstańców, z których kilkadziesiąt tysięcy zostało zabitych w walkach, blisko tysiąc straconych, około 38 tysięcy skazanych na katorgę lub zesłanych na Syberię, a około 10 tysięcy wyemigrowało.

Skutki Powstania Styczniowego były tragiczne. W roku 1867 zniesiono autonomię Królestwa Polskiego, jego nazwę i budżet, w 1869 zlikwidowano Szkołę Główną Warszawską, w latach 1869-1870 setkom miast wspierających powstanie odebrano prawa miejskie doprowadzając je tym samym do upadku, w roku 1874 zniesiono urząd namiestnika, w 1886 zlikwidowano Bank Polski. Skasowano klasztory katolickie w Królestwie, skonfiskowano około 1600 majątków ziemskich i rozpoczęto intensywną rusyfikację ziem polskich.

KONKURENCI

Wystawy, apele, kwiaty na grobach powstańców, tak będą wyglądały obchody 150. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego. Patronat nad uroczystościami objął prezydent Bronisław Komorowski. Jeśli ktoś liczył na jedność podczas tych obchodów to szybko musiał o tym zapomnieć. Prawo i Sprawiedliwość już ogłosiło konkurencyjne uroczystości.

- Inicjatywa prezydenta Bronisława Komorowskiego jest czystą polityką, a partia z której się wywodzi nie zrobiła nic, aby Sejm przyjął uchwałę stanowiącą rok 2013 "Rokiem Powstania Styczniowego" - mówi Stanisław Ożóg, podkarpacki lider Prawa i Sprawiedliwości.

Przedstawiciele Platformy Obywatelskiej pomysł partii Jarosława Kaczyńskiego komentują krótko i dosadnie. - To przykre, że nawet w obliczu uroczystości patriotycznych Prawo i Sprawiedliwość atakuje swoich oponentów - mówi Zbigniew Rynasiewicz, poseł Platformy Obywatelskiej z Podkarpacia.

Jeszcze mocniejszych słów określających Powstanie Styczniowe użył Janusz Korwin-Mikke, lider Kongresu Nowej Prawicy. - Powstanie Styczniowe było absolutnie bez szans, nawet jakichkolwiek szans. Było robione bez głowy na czystym porywie ludzi, którzy nie chcieli iść do wojska, bo była branka. Absolutnie żadnych szans wtedy nie było. Jeszcze powstanie listopadowe miało jakieś "ręce i nogi" - pisze Janusz Korwin-Mikke. - To kolejny przykład głupoty, a ci, którzy nim dowodzili, powinni być osądzeni, tak jak powinno się zrobić z dowódcami Powstania Warszawskiego z 1944 roku.

W REGIONIE

Na północnym Podkarpaciu w 150. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego będzie sporo uroczystości. Już 21 stycznia w Radomyślu nad Sanem złożone zostaną kwiaty na miejscowym cmentarzu. W Zaklikowie, Stowarzyszenie Kulturalno-Społeczne imienia Anny Nagórskiej zaprasza we wtorek, 22 stycznia, na nabożeństwo w intencji powstańców, a także na złożenie wieńców na zbiorowej mogile. Początek: godzina 17.

We wtorek na Placu Antoniego Surowieckiego w Tarnobrzegu, przy pomniku hrabiego Juliusza Tarnowskiego odbędą się uroczystości związane ze 150-tą rocznicą wybuchu Powstania Styczniowego. Początek przewidziano na godzinę 17.

To nie koniec. Tego samego dnia o godzinie 17.30 w Tarnobrzeskim Domu Kultury odbędzie się promocja kolejnego wydania Tarnobrzeskich Zeszytów Historycznych, przygotowywanych przez Tarnobrzeskie Towarzystwo Historyczne. Tematyka najnowszego numeru mogła być tylko jedna - Powstanie Styczniowe.

JEDYNA TAKA KSIĄŻKA

Tarnobrzeżanin, szef Radia Leliwa, miłośnik historii, Bogusław Szwedo postanowił napisać książkę o powstańcach styczniowych odznaczonych najwyższym polskim odznaczeniem wojskowym, czyli Orderem Virtuti Militari.

- Powstanie Styczniowe to jeden z tych zrywów niepodległościowych w Polsce, który był do tej pory często pomijany. Brakuje książek na ten temat, a wydawnictwo o Virtuti Militari jest pierwszym tego typu - mówi Bogusław Szwedo.

Promocja książki "Powstańcy Styczniowi odznaczeni Orderem Virtuti Militari" w tarnobrzeskiej Miejskiej Bibliotece Publicznej odbędzie się 30 stycznia, o godzinie 18.