Przedstawiamy grupy akrobacyjne, które wystąpią na Air Show 2009 (video)

Brytyjczycy z Red Arrows już byli na radomskim Air Show. Ich pokazy wzbudziły entuzjazm publiczności.

(fot. Roman Furciński)

Tegoroczne Air Show ma być najlepsze z dotychczasowych. W programie mają być między innymi pokazy dynamiczne samolotów F-16, F-18, Su-27, MiG-29, Rafale i pozorowana walka powietrzna dwóch F-16 przeciwko dwóm MiG-om-29. Widzowie będą mieli również okazję obejrzeć pokazy sześciu grup akrobacyjnych.

Red Arrows, Wielka Brytania

Zespół Akrobatyczny Królewskich Sił Powietrznych, bo tak brzmi oficjalna nazwa grupy, Red Arrows, czyli Czerwone Strzały utworzył w 1965 roku porucznik Lee Jones. Pierwszy oficjalny pokaz odbył się 6 maja 1965 roku w bazie Little Rissington w Cotswolds. Formacja stacjonuje na lotnisku w Cranwell.
"Red Arrows" są jednym z najbardziej znanych zespołów akrobacyjnych na świecie. Obok Patrouille de France i włoskiego Frecce Tricolori są najlepsi w Europie.

Brytyjczycy latają na samolotach rodzimej produkcji. Zaczynali na maszynach Folland Gnat, a na przełomie roku 1979/80 przesiedli się na Hawki. Od 1968 roku zespół lata w dziewięcioosobowym składzie. Jeśli jeden pilot nie może latać, zespół wykonuje pokaz bez niego. Ale gdy tym pilotem jest prowadzący, grupa nie lata.

Red Arrows trenują całą zimę. Zespół szkoli się najczęściej w Spring na Cyprze. Poza treningami i szkoleniem nie zajmują się niczym innym. Pilotami są ochotnicy w wieku około 30 lat, w stopniu co najmniej kapitana. Przyjmowani są piloci mający za sobą loty na samolotach tornado, jaguar lub harrier. Zespół tworzy dziewięciu pilotów latających na samolotach hawk. W zespole można latać najwyżej trzy lata. Zasadą jest, że nowi piloci - wybieranych jest trzech z dziewięciu kandydatów - przyjmowani są we wrześniu. W danym roku jest więc trzech nowych pilotów, trzech z dwuletnim stażem, i trzech będących ostatni rok w zespole.

Występy "Red Arrows" trzeba zamawiać już rok wcześniej. O tym, gdzie polecą decyduje komitet ministerstwa obrony zbierający zgłoszenia i organizujący najkorzystniejszą trasę. W ciągu roku zespół wykonuje ponad 90 pełnych pokazów. Kiedy przemieszcza się między lotniskami, leci w zwartym szyku na wysokości około 500 m nad ziemią, by jak najwięcej osób mo-gło zobaczyć grupę w powietrzu.
Pierwsza część pokazów składa się z akrobacji wszystkich dziewięciu samolotów. Pokaz trwa około 20 minut.

Red Arrows już występowało w Radomiu. Brytyjczycy przylecą w sobotę. Pełny pokaz zaprezentują w niedzielę, od godziny 11.30 do 12.
Skład: komandor Jas Hawker, porucznik Zabe Sennett, porucznik David Montenegro, porucznik David Davies, porucznik Simon Rea, Ben Murphy - lider, porucznik Mike Ling, Graham Duff -lider, porucznik Andrew Keith.

W radomskiej imprezie zadebiutuje grupa Hardship Red z Belgii.

(fot. Internet, Eddy "Bink" Kellens)

Midnight Hawks, Finlandia

Midnight Hawks to jedyny zespół akrobacyjny Fińskich Sił Powietrznych, Ilmavoimat. W latach 90. zespół zaczął pojawiać się na imprezach lotniczych w Finlandii. Podczas największej tego typu imprezy, Oulu International Airshow, w czerwcu 1997 roku grupa złożona z czterech Hawków po raz pierwszy wystąpiła pod nazwą Midnight Hawks.

Pierwszy pokaz zagraniczny zespół dał w 2000 roku w Austrii. Potem wystąpił między innymi w 2004 roku w Wielkiej Bry-tanii na Royal International Air Tattoo.

Do pokazów wykorzystywane są samoloty szkolne BAE Hawk Mk51, pełniące na co dzień standardową służbę w skrzydle z Kauhavy jako maszyny szkolne. Zespół wykonuje pokazy w składzie czterech samolotów, piąty zawsze przygotowany jest jako zapasowy. Fińskie Siły Powietrzne zapewniają, że piloci wyszkoleni są bardzo dobrze. Są wybierani i zatwierdzani przez dowództwo Ilmavoimat spośród instruktorów przed każdym sezonem. Poza przygotowaniami do udziału w pokazach piloci są instruktorami i jest to ich podstawowe zajęcie. Przed pokazami przeprowadzają po kilkanaście treningów wszystkich elementów zaplanowanego programu.

Skład: kapitan pasi Kolanen, porucznik Joni Kankaanpää, kapitan Mika Koskinen, porucznik Timo Koskiniemi, kapitan Pekka Kamppinen.

Hardship Red, Belgia

W ubiegłym roku czterech pilotów rozpoczęło wykonywanie lotów pokazowych na samolotach szkolenia treningowego marchetti SF-260. Inicjatywa spotkała się z akceptacją władz wojskowych, które wydały zgodę na oficjalną działalność zespołu w sezonie 2009 pod nazwą Hardship Red.

Zespół tworzy pięciu pilotów instruktorów. Każdy z nich podczas służby osiągnął nalot powyżej 2 tysięcy godzin za sterami różnych samolotów, w tym F-16. Piloci są instruktorami w odpowiedzialnym za szkolenie personelu latającego Belgijskich Sił Powietrznych 5 Dywizjonie 1 Skrzydła z bazy lotniczej Beauvechain.

Początek tego roku upłynął pilotom na przygotowaniach do pokazów. Standardowo piloci są przygotowani do 20-minutowej prezentacji. Samoloty pomalowane są w żółto-czerwone barwy.

Skład: Jean-François Balon, Alain Collard, Nicolas Delfos-se, Kristof Cloetens i Christophe Deroubaix.

Zespół akrobacyjny Biało-Czerwone Iskry wystąpi w Radomiu w siedmioosobowym składzie.

(fot. Tadeusz Klocek)

Biało-Czerwone Iskry

Grupa kontynuuje tradycje zespołu Rombik, który powstał w 60 Lotniczym Pułku Szkolnym imienia Żwirki i Wigury (dziś 2 Ośrodek Szkolenia Lotniczego) Radomiu w 1969 roku. Początkowo formację stanowiło cztery samoloty. Akrobacje odbywały się na maszynach TS-11 Iskra. Pierwszy skład: kapitan Janusz Łodziński - prowadzący, kapitan Edmund Wujec - prawy prowadzony, kapitan Kazimierz Kuźniar - lewy prowadzony, kapitan Jan Karpiński - zamykający.

Pierwszy ważniejszym występem były obchody Święta Lotnictwa Polskiego 17 sierpnia w Dęblinie. W latach 1981-84 grupa miała przerwę ze względu na stan wojenny. Potem wznowiła działalność. Prowadzącym był kapitan Krzysztof Jurek.

W 1991 roku przyjęto nową nazwę Zespół Akrobacyjny Iskry. Latało w nim siedem maszyn. Debiut w tej liczbie miał miejsce podczas Air Show 1991 w Poznaniu. Największy sukces to występ w 1995 roku w międzynarodowych pokazach lot-niczych na świecie - International Air Tattoo w Fairford w Anglii.

Od 2000 roku zespół działa w Dęblinie. Bazą jest tamtejszy 1 Ośrodek Szkolenia Lotniczego. Zmienia się również nazwa formacji na Biało-Czerwone Iskry.

Tragicznym dniem w historii zespołu był 11 listopada 1998 roku. Podczas oblotu pogody przed planowanym przelotem ze-społu nad placem Piłsudskiego w Warszawie z okazji Święta Niepodległości, w pobliżu Otwocka rozbił się samolot. Zginęło dwóch pilotów kapitan Mariusz Oliwa - członek zespołu i kapitan Tomasz Pajórek.

W Radomiu wystąpią w sobotę i niedzielę, otwierając oficjalnie pokazy, a potem w pokazie zespołowym, w składzie siedmiu maszyn.

Skład: podpułkownik Jerzy Leń - prowadzący, major Jacek Jaworek - lewy prowadzony, kapitan Tomasz Czerwiński - prawy prowadzony, major Dariusz Karwowski - zamykający, kapitan Maciej Kopiel - pilotaż indywidualny, kapitan Tomasz Łukaszczuk - lewy prowadzony, major Mariusz Szymla - prawy prowadzony, kapitan Mirosław Kopeć - dowódca klucza, kapitan Paweł Wichowicz - dowódca klucza.

Grupa Orlik z bazy w Radomiu zaprezentuje się w oba dni, w sobotę i niedzielę, w dziewięć samolotów.

(fot. Roman Furciński)

Orlik

Zespół powstał w 1998 roku w Radomiu i działa na sadkowskim lotnisku. Używa samolotów rodzimej produkcji PZL-130 TC Orlik, od których pochodzi nazwa zespołu. Do 2000 roku formację stanowiło sześć samolotów, od następnego roku siedem, a obecnie w dziewięć maszyn.

Do pierwszego składu zespołu wytypowano pilotów-instruktorów mających największe doświadczenia na tych samolotach: major Janusz Borkowski - prowadzący ugrupowanie, kapitan Artur Bielas - lewy prowadzony, kapitan Zbigniew Ko-sterna - prawy prowadzony i major Andrzej Sowa - zamykający. Kilka miesięcy później do formacji dołączył kapitan Dariusz Stańczyk, solista.

Pierwszy publiczny pokaz odbył się w lipcu 1998 roku w Fairford w Anglii podczas największych pokazów na świecie - International Air Tattoo. Rok później, na pokazach lotniczych w Kownie na Litwie formacja Orlik została uznana za najlepszy zespół. W 2000 roku radomska grupa miała za sobą również udział w Światowym Zlocie Zrespołów Akrobacyjnych w Dijon we Francji oraz w Biggin Hill koło Londynu z okazji 50 rocznicy Bitwy o Anglię.

W 2006 roku, decyzją dowódcy Sił Powietrznych działal-ność zespołu została zawieszona. Jednak po roku została reaktywowana.

Nowych członków zespołu wybierają piloci formacji. Decy-dującym kryterium są wysokie umiejętności pilotażowe. Głów-nym zajęciem pilotów jest szkolenie podchorążych. Loty w ze-spole to zajęcie dodatkowe. Pokaz trwa 26 minut. Formacja ma zawsze przygotowane dwa programy, na dobrą i złą pogodę.

Orlik jest jedną z najliczniejszych grup akrobacyjnych na świecie. Więcej samolotów w składzie mają tylko Włosi z Frec-ce Tricolori. W tym roku Orlik był już na pokazach lotniczych w Austrii, Anglii, na Słowacji i Łotwie.

- Na Air Show przygotowujemy niespodziankę, ale nie zdradzimy jaką - powiedział kapitan Dariusz Stańczyk, solista.

Skład: kapitan Dariusz Stachurski - prowadzący, major Zbigniew Kosterna - prawy prowadzony, porucznik Michał Chmara - lewy prowadzony, porucznik Michał Anielak - drugi prawy prowadzony, kapitan Krzysztof Kidacki - drugi lewy pro-wadzony, kapitan Piotr Jabłoński - trzeci lewy prowadzony, ka-pitan Robert Osys - trzeci prawy prowadzony, kapitan Dariusz Stańczyk - pilotaż indywidualny, kapitan Olgierd Szerksznis zamykający.

Grupa Żelazny zaprezentuje się w tym roku w Radomiu w składzie trzech samolotów.

(fot. Internet - Łukasz Bera)

Żelazny

Dwa lata temu na radomskim Sadkowie, podczas Air Show, doszło do tragedii podczas występu grupy Żelazny. W jednej z ostatnich ewolucji swojego pokazu zderzyły się dwa samoloty. Zginęli Lech Marchelewski i Piotr Banachowicz. Pier-wszy z nich miał 62 lat, był niezwykle doświadczonym pilotem, miał wylatanych 4.900 godzin. Drugi siedział za sterami samolo-tu łącznie 500 godzin. Miał 24 lata.

Grupa "Żelazny" wywodzi się z Aeroklubu Ziemi Lubuskiej. Jest najmłodszą i pierwszą cywilną formacją akrobacji lotniczej w Polsce. Idea jej utworzenia narodziła się w pod koniec 1999 roku, a pomysłodawcą był Andrzej Kraszewski, wiceprezes Ae-roklubu Ziemi Lubuskiej. Ten projekt spodobał się również Le-chowi Marchelewskiemu, dyrektorowi aeroklubu.

Zespół przyjął nazwę sponsora Żelazny (sieć sklepów). Czterosobowa grupa miała do dyspozycji trzy samoloty zlin, dwa 526 AFS i jeden 50 LA. Od początku 2000 roku zaczął się nabór pilotów do forma-cji. Wyszkolono czterech pilotów. Zespół koncentrował się na akrobacji w formacji. W 2002 roku ze współpracy zrezygnował sponsor. Piloci postanowili kontynuować działal-ność i szkolić pilotów do zespołu. Koszty działalności wziął na siebie Aeroklub Ziemia Lubuska, zachowano nazwę.

Z każdym rokiem ich pokazy były coraz ciekawsze i zaczęły zyskiwać coraz większe rzesze zwolenników. Zespół otrzymywał coraz więcej zapro-szeń na pokazy, nie tylko w kraju, ale również z zagranicy. Od 2001 roku występuje na Air Show w Radomiu. W tym roku wystąpi w składzie trzech samolotów.

W 2003 roku, na "Pikniku Lotniczym" w Góraszce zespół wykonał bardzo śmiałą i niezwykle precyzyjną ewolucję. Trzy samoloty połączone łańcuchami zrobiły dwie pętle i razem wy-lądowały. W tym samym roku, 2 czerwca podczas wykonywania szkolnego lotu samolotem L-200 morava zginęli dwaj piloci, członkowie zespołu Sebastian Chrząszcz i Marek Dubkiewicz. Tragedia wydarzyła się w rejonie macierzystego Przylep, w pobliżu Zielonej Góry.

Skład grupy: Wojciech Krupa - samolot ZLIN-50, Piotr Ha-berland - ZLIN-50, Tadeusz Kołaszewski - ZLIN-50.