Józef zrządzeniem losu stał się zarządcą majątku Rożnica, zaś dzierżawą Boczkowic zajęła się Barbara z Paczków Katerlina. W boczkowickim dworku na świat przyszło kilkoro dzieci rządców, wśród nich Franciszka Józefa - matka pisarza. Została ochrzczona w kościele w Koniecznie. Jackowscy, Katerlowie i Makólscy - przodkowie Stefana Żeromskiego, byli też dzierżawcami Bebelna. Groby pradziadka Jackowskiego i wujostwa Makólskich zachowały się na cmentarzu w Dzierzgowie. Grób babki Agnieszki Katerli znajduje się na cmentarzu w Kurzelowie.
Stefan Żeromski urodził się 14 października 1864 roku w Strawczynie. Dzieciństwo spędził w Ciekotach, we wsi oddalonej 20 km od Kielc, w centrum Gór Świętokrzyskich. Krajobrazy lat dziecięcych stały się tłem dla przeżyć i rozterek bohaterów „Ludzi bezdomnych” czy „Syzyfowych prac”. Jego ojciec Wincenty Żeromski wspierał Polaków walczących w powstaniu styczniowym. Po upadku powstania, na skutek represji rosyjskich, ojciec utracił majątek i aby utrzymać rodzinę został dzierżawcą folwarków. W roku 1873 dziewięcioletni Stefan trafił na rok do szkoły początkowej w Psarach. W 1874 roku rozpoczął naukę w kieleckim Miejskim Gimnazjum, które ukończył w 1886 roku bez uzyskania matury.
Żeromski bardzo wcześnie stracił rodziców. Jesienią 1886 roku wstąpił do Szkoły Weterynaryjnej, tylko tam przyjmowano bez matury. Podczas studiów dorabiał udzielając korepetycji. W 1890 roku Stefan Żeromski otrzymał posadę korepetytora w Nałęczowie. Tam poznał Oktawię z Radziwiłowiczów Rodkiewiczową, z którą wziął ślub w 1892 roku, w kościele w Policznej. Wraz z żoną wyjechał do Szwajcarii, by objąć posadę bibliotekarza w Muzeum Narodowym Polskim w Raperswilu. W tych latach pisarz wiele tworzył, a jego dzieła stawały się coraz dojrzalsze i coraz bardziej poczytne. Żeromscy opuścili Szwajcarię w 1896 roku. Po powrocie do kraju pisarz pracował w Bibliotece Ordynacji Zamoyskich w Warszawie. Co roku dla ratowanioa zdrowia przebywał w Zakopanem. W 1899 roku na świat przyszedł syn Żeromskich – Adam.
Lata przed I wojną światową to okres wytężonej pracy publicystycznej i odczytowej. W 1909 roku Żeromski z rodziną wyjechał do Paryża. W 1913 roku Żeromski ożenił się z Anną Zawadzką, malarką, matką Moniki. W czasie I wojny światowej autor próbował bezskutecznie dostać się na front do Legionów Piłsudskiego. Po ewakuacji Krakowa osiadł w Zakopanem, gdzie brał udział w pracach Naczelnego Komitetu Narodowego. W 1918 roku na krótko został prezydentem Rzeczpospolitej Zakopiańskiej. W lipcu tego roku zmarł jego szesnastoletni syn Adam.
W okresie XX-lecia międzywojennego Żeromski mieszkał w Warszawie, gdzie uczestniczył w życiu literackim niepodległego państwa. Założył polską sekcję Pen Clubu. Był kandydatem do literackiej nagrody Nobla. Pisarz ominął literacki Nobel nie, jak podejrzewano, przez "spisek prawicowców", ale przez druzgoczące recenzje w niemieckiej prasie powieści "Wiatr od morza", oskarżanej o "antygermanizm". Nobla w 1924 roku dostał Władysław Reymont za powieść "Chłopi".
W przededniu wybuchu I wojny światowej Żeromski jest najpopularniejszym polskim autorem, ale z czasem staje się także najbardziej kontrowersyjnym po publikacji "Przedwiośnia". Sodalicja Mariańska uznała powieść za jedną z najbardziej szkodliwych, domagano się odebrania Żeromskiemu odznaczeń i wyrzucenia z mieszkania na Zamku Królewskim.
Sam pisarz był już wówczas bardzo chory, jego stan lekarze określali jako beznadziejny. Po przyjęciu kolejnego, sprowadzonego z zagranicy lekarstwa, choremu poprawiło się. Monika Żeromska, córka pisarza wspomina, że 19 listopada 1925 r. po obiedzie odwiedził ojca Antoni Słonimski. Wpadł też Julian Tuwim z bukietem róż ciesząc się z powrotu pisarza do zdrowia. Następnego dnia Stefan Żeromski już nie żył.
Pogrzeb pisarza stał się wielką manifestacją narodową. Na żądanie mieszkańców stolicy, skrócono tego dnia czas pracy. Stefan Żeromski pochowany został 23 listopada 1925 roku na Cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym w Warszawie.
W galerii zdjęć pokazujemy miejsca na ziemi włoszczowskiej związane ze Stefanem Żeromskim. Zapraszamy do oglądania.
CBŚP na Pomorzu zlikwidowało ogromną fabrykę „kryształu”
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
