Cenne rękopisy i inkunabuły ze zbioru Biblioteki Kapituły Kolegiackiej w Opatowie uratowane! To kolekcja kultury piśmiennej starego Opatowa

Zakończył się projekt „Konserwacja rękopisów i inkunabułów ze zbioru Biblioteki Kapituły Kolegiaty w Opatowie”. Inicjatywę ratowania wielkich dzieł, opowiadających o naszym mieście i jego historii, podjął proboszcz parafii ksiądz prałat doktor Michał Spociński.

Biblioteka i Archiwum jest częścią zabytkowego zespołu, który otrzymał miano „Pomnik Historii”. Przypomnijmy, że w ubiegłym roku odbyły się pierwsze prace konserwatorskie, dzięki którym uratowano kilkanaście cennych dzieł i jakże ważnych dla historii miasta Opatowa. Tym razem do konserwacji został wytypowany zestaw obiektów, który był w bardzo złym stanie zachowania i to właśnie zdecydowało wraz z wartością historyczną o tym wyborze.

- Są to obiekty unikalne, niezwykle cenną częścią tego zestawu są dwa książkowe manuskrypty średniowieczne z XV wieku, - jeden z nich z zapisami XIV wiecznymi na pergaminie. Dwa inkunabuły z XV wieku, w tym biblia z 1479 roku w formacie duo z drukiem dwuszpaltowym i bogatymi kolorowanymi inicjałami, pochodząca z norymberskiej oficyny Antona Kobergera oraz jeden starodruk z XVI wieku

– wyjaśnia Wojciech Broda, koordynator projektu konserwacji rękopisów.

Dotychczasowe działania konserwatorskie doprowadziły do odzyskania dla kultury naszego kraju 19 niezwykle cennych dla historii miasta i całego regionu dokumentów rękopiśmiennych, sygnowanych przez królów, papieży i książąt.

- Kolekcja jest przykładem kultury piśmiennej starego Opatowa, ważnego miasta sejmikowego oraz szerzej dziedzictwa kulturowego jednej z najstarszych kolegiat romańskich w Polsce. Obejmuje niezwykle cenne i unikalne rękopisy w tym XII Księga Historii Polski Jana Długosza oraz Dzienniki Kapituły Opatowskiej od 1562 roku. Jest też 26 inkunabułów, 49 woluminów druków XVI-wiecznych, 51 z XVII wieku oraz druki XVIII wieczne – dodaje Wojciech Broda.

Zasób biblioteczny nie jest udostępniany publiczności. Efekt działań konserwatorskich prezentowany jest w formie elektronicznej na stronie Biblioteki Kapitulnej www.bibliotekakapitulna.pl. Umieszczane są tam fotografie stanu zachowania obiektów oraz po konserwacji wraz z dokumentacją konserwatorską. Pozwoli to szerszej publiczności, mieszkańcom oraz zainteresowanym osobom zapoznanie się ze skarbami kultury. Parafia nie posiada własnej pracowni konserwatorskiej. Wykonanie konserwacji powierzonajest renomowanej pracowni konserwatorskiej Versum Anna Szlasa-Byczek.

Działania te prowadzone były w ramach Programu Rządowego Wspieranie Działań Muzealnych na rok 2023. Projekt otrzymał dotację ze środków finansowych pochodzących z Funduszu Promocji Kultury Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w wysokości 100 tysięcy złotych. Całkowity koszt zadania zamknął się kwotą 120tysięcy złotych.

Biblioteka i archiwum Kapituły Kolegiaty w Opatowie pod wezwaniem świętego Marcina z Tours istnieje ponad 700 lat. Pierwsze wzmianki z 1325 roku o scholastyku mówią o funkcjonowaniu szkoły przy kolegiacie i wskazują na istnienie biblioteki.
Odnowienie rękopisów stworzy możliwości do prezentowania społeczeństwu cennych zabytków kultury i świetności intelektualnej przodków. Umocni także w namacalny sposób świadomość kulturową i historyczną mieszkańców Opatowa i okolic. Po zakończeniu prac konserwatorskich, zaplanowano utworzenie strony internetowej, na której zostaną pokazane efekty działań ratunkowych.