Kieleccy architekci w Wenecji zadziwili świat

Dominika Janicka, kuratorka wystawy, architekt i prowadząca Pracownię Przestrzeni Publicznej w Instytucie Designu w Kielcach wygrała konkurs na zaaranżowanie naszego, narodowego pawilonu. Wystawa nazywa się „Fair Building”. W listopadzie będzie można ją zobaczyć w Kielcach.

Pawilony ponad 70 państw znajdują się w ogromnym parku, położonym w Wenecji. Biennale polega na tym, że co dwa lata wybrani architekci z danego kraju mają za zadanie zaaranżować narodowy pawilon, zgodnie z tematem przewodnim wystawy. W tym roku myśl przyświecająca Międzynarodowej Wystawy Architektury, czyli La Biennale di Venezia brzmi „Raport z frontu”. Dominika Janicka przy współpracy z Martyną Janicką i Michałem Gdakiem wypełnili pawilon polski…rusztowaniami i filmami.

- Zinterpretowaliśmy „front” jako pierwsze chwile starcia z materią. Skupiamy się na najbardziej przemilczanym uczestniku budowania architektury, czyli robotniku i na pokazaniu, jak wiele pracy trzeba, aby powstał budynek – mówi Dominika Janicka. – Społeczeństwo w dzisiejszych czasach jest coraz bardziej świadome. Jest dla nas ważne to, w jakich warunkach zostały stworzone rzeczy, których używamy, jednak nie myślimy w ten sposób o architekturze. W naszej wystawie pytamy - dlaczego? – dodaje kuratorka ekspozycji.

Jak to się stało, że w weneckiej ambasadzie architektury polskiej zagościła ekspozycja właśnie Dominiki Janickiej, Martyny Janickiej i Michała Gdaka? Otóż 1 października 2015 roku w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie, która jest organizatorem ekspozycji w Pawilonie Polskim, odbyły się obrady jury konkursu na kuratorski projekt wystawy na tegoroczne „Biennale”, to własnie wtedy zdecydowano, że zwycięży projekt "Fair building".

Pawilon to ogromny biały budynek, nad wejściem widnieje napis „Polonia”. Wchodzi się po schodkach do ogromnego pomieszczenia o powierzchni około 200 metrów kwadratowych. Jest ono podzielone na dwie części. Najpierw zwiedzający znajduje się…pomiędzy rusztowaniami. W tej przestrzeni zamontowanych jest pięć ekranów, gdzie wyświetlane są filmy. – Przeprowadziliśmy ponad 100 rozmów z robotnikami budowlanymi, na różnych budowlach, na terenie Polski. Około 5 filmów emitujemy na wystawie. Pokazujemy w ten sposób proces powstawania budynków – od podstaw do momentu ukończenia. Filmy zostały zmontowane kamerką GoPro, którą robotnicy mieli przyczepioną do kasków. Można uznać, że film jest tak naprawdę ich dziełem. Druga część pawilonu – to salon wystawowy inwestora. Symbolizuje to, co zazwyczaj każdy widzi, nie zwracając uwagi na to, co było „przed”.

Kuratorzy wystawy stawiają sobie za cel zwrócenie uwagi wszystkich – inżynierów, architektów, mieszkańców miast i mniejszych miejscowości na „budowę”, na pracownika, na trudności z jakimi boryka się ta grupa zawodowa i na problem nadużyć i wykorzystywania.

Od początku wystawy kuratorzy spotykali różnych architektów, z całego świata. Zaproponowano im, aby wystawę pokazać w Stanach Zjednoczonych, Izraelu i w Niemczech. Współpracują także z Międzynarodową Organizacją Pracy, działającą pod skrzydłami Organizacji Narodów Zjednoczonych. Prestiżowa prasa zagraniczna wyrażała się ciepło o polskim projekcie. Przykładowo w New York Thimes’ie stwierdzono, że naszej wystawy nie można przeoczyć.

- Pawilon polski dziennie odwiedza około 200 – 300 osób. Są to przeważnie architekci, albo osoby, które mają coś wspólnego z tą branżą. Zazwyczaj spotykam się z opinią, że dobrze, że poruszyliśmy tak trudny temat, że warto o nim mówić i że jest tak powszechny, że go nie zauważamy – informuje Anna Poczobut, asystent wystawy.

Wystawę „Fair Building” można podziwiać w Wenecji od 28 maja do 27 listopada tego roku, później zostanie przeniesiona do Kielc i pokazana zainteresowanym.