Na pomniku "Harcerzom poległym za Ojczyznę" na Skwerze Szarych Szeregów w Kielcach widniejący na nim orzeł doczekał się korony

Choć próby udekorowania orła koroną pojawiały się od 1989 roku, to jednak dopiero inicjatywa wmurowania korony z jaką w ostatnim czasie wystąpiło Stowarzyszenie "Kieleccy Patrioci" doczekała się realizacji.

Ostateczną opinię wydał Instytut Pamięci Narodowej, który stwierdził, że należy rzeźbę w sposób przemyślany i godny uzupełnić o symbolikę, której władze komunistyczne nie dopuszczały w okresie PRL. Dzięki porozumieniu IPN z władzami Kielc postulat "Kieleckich Patriotów" udało się zrealizować. Przygotowano solidnie wykonaną z odlewu koronę.

Propozycje krakowskiego Oddziału IPN spotkały się z pełnym zrozumieniem władz miasta [Kielc]. Podpisano stosowne porozumienia, które umożliwiły wykonanie projektu korony wkomponowanej w stylistykę dotychczasowego wizerunku orła. Jej autorem był – na polecenie IPN – rzeźbiarz Wojciech Batko. Został wykonany odlew korony z brązu. Odpowiednio zabezpieczona korona została przewieziona do Kielc i zamontowana na pomniku.

- poinformowała Delegatura IPN w Kielcach.

Kielecki pomnik „HARCERZOM POLEGŁYM ZA OJCZYZNĘ” powstał ze składek harcerskich. Budowa takiego obiektu była efektem poszerzenia zakresu debaty historycznej w okresie „Solidarności”, dopuszczanej przez władze komunistyczne w obiegu oficjalnym. Wymuszone przez społeczeństwo treści odnoszące się do prawdy historycznej, znalazły wówczas odzwierciedlenie w różnych decyzjach w sprawie upamiętnień i odznaczeń. I mimo że pomnik został finalnie odsłonięty już w stanie wojennym (15 listopada 1982 r.), to był wolny od jakichkolwiek treści związanych z propagandą komunistyczną. Natomiast ze względów oczywistych komuniści nie pozwolili na umieszczenie orła w koronie.

Kielecka Delegatura IPN podkreślała, że choć ceremonia miała charakter oficjalny, to aktu odsłonięcia pomnika dokonały osoby cieszące się szacunkiem w środowiskach niepodległościowych. Był wśród nich:

• Józef Dobski – znany wówczas w środowisku harcerskim jako były żołnierz ZWZ-AK, w „Szarych Szeregach” komendant okręgu kielecko-radomskiego, który również po wojnie brał udział w przygotowaniach do rozbicia więzienia UB w Kielcach
• Maria Jezierska – w czasie okupacji harcerka „Szarych Szeregów”, żołnierz AK, po wojnie aresztowana „za wrogość do władzy ludowej”
• Bohdan Zalewski – żyjący jeszcze jeden z założycieli harcerstwa kieleckiego w latach 1912-1914
• Stefania Sokalska – matka trzech harcerzy zamordowanych w KL Auschwitz

Umieszczony na pomniku potężnych rozmiarów orzeł nie był powtórzeniem godła PRL, tylko artystycznie przetworzoną rzeźbą – luźno nawiązującą do wizerunków heraldycznych. Oprócz orła zostały na pomniku umieszczone tylko i wyłącznie symbole harcerstwa: lilijka i Krzyż Harcerski

- informował IPN w Kielcach.

Źródło: Delegatura IPN w Kielcach, Stowarzyszenie "Kieleccy Patrioci"