Nie marnujmy tyle jedzenia! Obchodzimy Światowy Dzień Żywności

Dania z odzysku - poleca Beata Bartosz

Dania z odzysku - poleca Beata Bartosz

Risotto z pomidorami: Możemy wykorzystać ryż, który został z wczorajszego obiadu, gotowane mięso i warzywa z rosołu, 2-3 świeże pomidory lub puszka sosu pomidorowego. Mięso i warzywa kroimy w paseczki lub kostkę, mieszamy z ryżem i wkładamy do naczynia z grubym dnem. Pomidory dusimy, rozdrabniamy blenderem i wlewamy do risotta. Przyprawiamy według uznania: papryką, oregano, chili, całość dusimy przez chwilę mieszając.

Omlet warzywny: Wykorzystujemy gotowane mięso i warzywa, trzy jaja, łyżkę mąki, zieloną pietruszkę, koperek lub szczypiorek. Mięso i warzywa kroimy w kostkę, wykładamy na patelnię z grubym dnem, polewamy jajami rozbełtanymi z mąką i smażmy przez kilka minut pod pokrywką. Gotowy omlet posypujemy zieleniną według uznania.

Marnotrawimy żywność, bo kupujemy jej za dużo, ulegamy promocjom, mamy nieżyciowe przepisy uniemożliwiające sensowne wykorzystanie nadwyżek jedzenia.

Jak podaje raport FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa) z 2011 roku, co roku na świecie wyrzuca się 1,3 miliarda ton jedzenia, czyli 1/3 żywności nadającej się do spożycia. Z raportu Komisji Europejskiej z 2011 roku wynika, że w typowym domu europejskim wyrzuca się do kosza 20-30 procent kupionego jedzenia. W Polsce co trzeci konsument przyznaje się do wyrzucania jedzenia. W Europie przeciętny konsument wyrzuca średnio 95-115 kilogramów jedzenia rocznie. W Afryce Subsaharyjskiej odpowiednio 6-11 kilogramów rocznie. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego tylko w Polsce w skrajnym ubóstwie żyje 2 miliony osób.

Zakalec w przepisach

Jak podaje Światowy Program Żywnościowy, żywność jest surowcem produkowanym w takich ilościach, że powinno jej wystarczyć na potrzeby ludności na całym świecie. Ale tak nie jest, bo 40 procent strat pożywienia powstaje podczas produkcji i nieodpowiedniego przechowywania.

Winne są też niespójne przepisy. W 2009 roku na wniosek Federacji Polskich Banków Żywności przegłosowano poprawkę do ustawy o darowiznach, w myśl której producenci żywności nie płacą podatku VAT od darowizny. To otworzyło drogę na przykład piekarniom do przekazywania nadwyżek pieczywa do Banków Żywności, instytucji pomocy społecznej. Jak szacuje Piotr Mirski z Federacji Polskich Banków Żywności, dzięki temu Banki Żywności otrzymują o 30 procent więcej żywności od producentów. - Ale twórcy ustawy zapomnieli, że często producenci prowadzą przy swoich zakładach sklepy firmowe, więc już jako pośrednicy nie mogą skorzystać z tej ulgi - zauważa Mirski.

Kolejny absurd: żywność zebrana podczas akcji "Podziel się posiłkiem", która ma być przeznaczona na dożywianie dzieci i młodzieży, nie może zostać wykorzystana do przygotowania posiłków w szkołach. - Żywność ze zbiórek publicznych nie ma faktur, świadectw badania przez Sanepid i jest traktowana jako produkt niewiadomego pochodzenia - wyjaśnia ksiądz Krzysztof Banasik, wicedyrektor Caritas Kieleckiej i Kieleckiego Banku Żywności. Gdyby z takiej żywności niewiadomego pochodzenia ugotowano posiłek w szkolnej stołówce czy firmie cateringowej, placówki straciłyby certyfikat HACCP, wymagany od przedsiębiorstw sektora spożywczego na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego.

W tegorocznej zbiórce "Podziel się posiłkiem" zebrano na terenie świętokrzyskiego 6,5 tony mąki, kaszy, ryżu, oleju, dżemów, konserw i innych produktów żywnościowych. - Zostaną one wydane dzieciom w formie paczek - informuje ksiądz Banasik.

Beata Bartosz, dietetyk:

Beata Bartosz, dietetyk:

- W naszych domach marnuje się żywność, bo kupujemy jej za dużo, zakupy robimy chaotycznie, bez planu, pod wpływem promocji kupujemy rzeczy, które wcale nie są nam potrzebne. Nie czytamy etykiet na produktach i dajemy się "złapać" na reklamowe tricki: kupujemy syrop malinowy, który okazuje się wodą z cukrem i kroplą malinowego aromatu. Jest psychologicznie udowodnione, że nie powinno się robić zakupów z pustym żołądkiem, bo wtedy kupujemy dużo przekąsek, słodyczy, produktów, którymi można łatwo zaspokoić głód.

Firma: gospodarstwo domowe

Marnowaniu żywności najlepiej zapobiegać zaczynając od własnego domu. - Trzeba potraktować gospodarstwo domowe jak przedsiębiorstwo i planować zakupy jak każdą inną inwestycję. Do sklepu udawać się z listą potrzebnych nam produktów, nie ulegać promocjom i nie kupować więcej niż jesteśmy w stanie wykorzystać w ciągu tygodnia. Mniej emocji, więcej myślenia - radzi Beata Bartosz, dietetyk, ekspert naszego programu "Zmień się na zdrowie".

Na drzwiach lodówki warto przyczepić listę znajdujących się w niej produktów wraz z datami zakupu. Dzięki temu wyjmując żywność, będziemy jednocześnie kontrolować, co trzeba wykorzystać wcześniej i nie odnajdziemy po miesiącu wciśniętej w róg lodówki sałaty, czy wędliny, która "już wychodzi o własnych siłach". Te same zasady można zastosować do zapasów w zamrażarce.

- Polecam zamrażanie niewykorzystanej żywności, na przykład farszu do pierogów, gotowanego mięsa, warzyw, wędlin. Po rozmrożeniu można je ponownie wykorzystać, a w ten sposób przedłużamy ich trwałość. Jeśli wędlina po rozmrożeniu spłynie wodą, to też wskazówka, żeby na drugi raz nie kupować tak mało wartościowej żywności - mówi Bartosz. Dietetyczka zachęca również do wykorzystywania czerstwiejącego pieczywa, pozostałego z obiadu makaronu, ryżu, mięsa do zapiekanek i tzw. potraw jednogarnkowych. Przepis na bardzo szybkie i tanie dania z odzysku podajemy w ramce.

Strajk żywności

W środę, 17 października, w Międzynarodowy Dzień Walki z Ubóstwem przedstawiciele Caritas Kieleckiej, Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie, Kieleckiego Banku Żywności i organizacji ATD Czwarty Świat organizują Strajk Żywności. Ulicami Kielc przejdą dzieci i młodzież przebrane za produkty żywnościowe, niosąc transparenty, żeby zaprotestować przeciwko marnowaniu żywności i przypomnieć i jednoczesnym problemie niedożywienia. Początek o godzinie 13.30 na Placu Artystów.