Ogień Niepodległości z polskiego cmentarza na Ukrainie już jest w Ostrowcu. Zapłonie 11 listopada przy pomniku Józefa Piłsudskiego [ZDJĘCIA]

Kostiuchnówka to niewielka wioska na Polesiu Wołyńskim, znana Polakom z ciężkich walk stoczonych w latach 1915 -1916 przez oddziały legionowe. Krajobraz tej ziemi niewiele zmienił się na przestrzeni lat. Wieś wciąż otaczają lasy i ogromne połacie niezagospodarowanej ziemi. Mogiły polskich legionistów odnaleźć można w środku lasu.

Bitwę pod Kostiuchnówką można uznać za najważniejszą ze wszystkich bitew stoczonych przez formacje legionowe na froncie I wojny światowej. Oddziały Legionów, w tym 4 Pułku Piechoty Legionów walczyły tam wczesną jesienią 1915 roku zajmując Kowel, później przesunęły się na południowy wschód od Hulewicz, pod Koszyszcze, wreszcie od późnej jesieni do początku lipca 1916 roku w rejonie Kostiuchnówki. Dowództwo austriackie w dowód uznania wydało rozkaz o nadaniu nazw: wzgórzu Cegielnia- Polska Góra, odbudowywanemu stale mostkowi na małym, grząskim strumieniu- Mostek Polski, a pobliskiemu laskowi- Lasek Polski. Legioniści I Brygady nadali natomiast najbardziej wysuniętemu stanowisku walki na piaszczystej wydmie nazwę Reduta Piłsudskiego.Po zakończeniu wojny zadbano o groby poległych legionistów, powstały cmentarze w Kostiuchnówce, na stoku Polskiej Góry, w Lasku Polskim, przy kościele w Maniewiczach, w Kołkach, w Jeziornej, kwatery wojenne w Kowlu i Wołczecku oraz kopiec z pomnikiem na Polskiej Górze i bazaltowe słupy pamięci z inskrypcjami. Podczas II wojny światowej i później cmentarze i inne legionowe pamiątki zniszczono. Dopiero w 1998 roku, harcerze ze Zgierza podjęli się odbudowy cmentarza. Odszukano zniszczone mogiły, każdą oznaczono i odrestaurowano. Dziś kilkadziesiąt białych grobów wieńczą biało- czerwone szarfy tak, by nikt nie miał wątpliwości, kto w nich leży. Udało się również przywrócić tak zwaną Bracką Mogiłę w Polskim Lasku, gdzie spoczywa 42 nieznanych legionistów.

W 2000 roku, harcerze i Strzelcy zaangażowani w odbudowę cmentarza, rozpoczęli cykliczną Sztafetę Rowerową po Ogień Niepodległości. Podczas odbudowy cmentarzy, młodzież dowiedziała się o tym, jak przed wojną ich rówieśnicy biegli do Kostiuchnówki z Krakowskich Oleandrów, miejsca wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej. Uznano, że inicjatywa okresu międzywojennego jest godna kontynuowania. Na trasie sztafety, uczniowie i władze samorządowe zaczęli odbierać od harcerzy ogień, by zapłonął na uroczystościach w ich miastach.

Z czasem uroczystości na cmentarzu w Kostiuchnówce nabrały wymiaru międzynarodowego, a uczestniczy w nich zawsze kilkadziesiąt delegacji, głównie z Łodzi i Zgierza, ale też innych miast. Między innymi z Ostrowca Świętokrzyskiego. Najpierw po Ogień Niepodległości jeździli tylko ostrowieccy Strzelcy, teraz także harcerze.

W poniedziałkowej uroczystości w Polskim Lasu wzięli udział inicjatorzy akcji przed kilkunastoma laty, zastępca dowódcy jednostki Strzelec Dariusz Kaszuba i Tomasz Kwiatkowski, komendant hufca Związku Harcerstwa Polskiego Dariusz Czupryński oraz druh Jakub Mazurek.
- Przed uroczystościami pełniliśmy wraz z uczestnikami sztafety rowerowej służbę na cmentarzach, porządkując mogiły powstańców i teren cmentarza - mówi Dariusz Czupryński. - Ogień Niepodległości do Ostrowca dotarł w poniedziałek, tuż przed godziną 23. Zapłonie pod pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego podczas miejskich uroczystości w Święto Niepodległości.
Dariusz Kaszuba dodaje, że w ciągu wielu lat współpracy z harcerzami ze Zgierza, miejsce pochówku polskich żołnierzy odwiedziły dziesiątki młodych mieszkańców powiatu ostrowieckiego.

- Panuje tam niezwykła atmosfera, a prawdziwą wartość tego miejsca można poczuć stojąc przy grobach bezimiennych żołnierzy, którzy przed wiekiem walczyli o naszą wolność – mówi Dariusz Kaszuba. - Staramy się co roku przekazywać tę lekcję historii młodzieży.

Inicjatorzy akcji zostali w tym roku wyjątkowo docenieni. Podharcmistrz Krzysztof Kowalewski odznaczony został za wkład w krzewienie postaw patriotycznych medalem Pro Bono Poloniae, a druh przewodnik Łukasz Oleski medalem Pro Patria, nadanym przez szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, wręczonym przez ostrowczanina Wojciecha Lesiaka.