Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Pierwsza Kompania Kadrowa w Jędrzejowie w sierpniu 1914 roku. Poznaj niezwykłą historię

Tomasz Trepka
Strzelcy pod dowództwem Józefa Piłsudskiego na rynku w Jędrzejowie w 1914 roku
Strzelcy pod dowództwem Józefa Piłsudskiego na rynku w Jędrzejowie w 1914 roku archiwum
Pobyt Pierwszej Kompanii Kadrowej w Jędrzejowie zapisał się nie tylko trwale w życiu mieszkańców tego miasta, ale również oni sami odegrali istotną rolę na drodze do odzyskania niepodległości. W piątek 9 sierpnia historyczny Marsz Szlakiem I Kadrowej znów zawita do Jędrzejowa.

6 sierpnia 1914 roku Pierwsza Kompania Kadrowa wymaszerowała z krakowskich Oleandrów. Już następnego dnia do zasłużonej rodziny Zofii i Feliksa Przypkowskich w Jędrzejowie dotarły pierwsze informacje o zbliżających się polskich wojskach. Na bojowym szlaku pochód strzelców był ubezpieczany przez patrol Władysława Prażmowskiego „Beliny”. Wkrótce pojawili się oni w Jędrzejowie, zajmując miasto 9 sierpnia. Natomiast wieczorem dołączyła do nich większość Kadrówki. Pozostała część batalionu na czele z Józefem Piłsudskim wkroczyła do Jędrzejowa 10 sierpnia.

Wkrótce jędrzejowian witała następująca odezwa przygotowana przez strzelców: „Polacy! Miasto Jędrzejów zostało zajęte przez forpoczty Wojska Polskiego z rozkazu Rządu Narodowego, utworzonego w Warszawie. W miejsce władz rosyjskich tworzone będą władze polskie, które obejmą wszystkie czynności publiczne […]. Przez miasto przeciągać będą dalsze oddziały armii polskiej, idące w bój z odwiecznym naszym wrogiem, rządem moskiewskim […]. Do szeregów narodowych niech zaciąga się każdy, kto pragnie wyzwolenia Ojczyzny”.

Piłsudski w domu Przypkowskich w Jędrzejowie

Józef Piłsudski kwaterował w domu rodziny Przypkowskich, gdzie obecnie znajduje się muzeum. Wydarzenia z sierpnia 1914 roku upamiętnia wmurowana w ścianę budynku tablica. Oprócz wspomnianej rodziny na szczególne przypomnienie zasługuje postać doktora Emila Bobrowskiego, który w Jędrzejowie został mianowany komisarzem wojskowym. Natomiast prowadzenie lokalnego biura werbunkowego leżało w gestii Leona Protasewicza-Szuszkowskiego. Odzew mieszkańców był widoczny. Już w Wodzisławiu do strzelców zaciągnął się między innymi Czesław Bankiewicz „Skaut” wraz ze swoimi kolegami, co upamiętnia znajdująca się na miejscowym rynku tablica.

Niedługo po zajęciu Jędrzejowa przystąpiono również do organizowania Biura Wywiadowczego, którego celem było rozpoznanie terenu przed maszerującą piechotą. 10 sierpnia 1914 roku przygotowano całe zaplecze, potrzebne do prowadzenia działań wojennych. W mieście uruchomiono między innymi zakłady krawieckie, rymarskie, szewskie, szpital polowy oraz magazyny z zaopatrzeniem. Jędrzejów stał się nie tylko miejscem koncentracji oddziałów, ale również centrum politycznym wyzwolonego obszaru.

Mieszkańcy Jędrzejowa nie zapomnieli o kadrówce

Historycy są zgodni, że ci, którzy wkroczyli na ziemię jędrzejowską nie byli przypadkowymi osobami. „Członkowie Kadrówki byli na ogół znacznie lepiej przygotowani do służby wojskowej niż ci, którzy wyruszyli w następnych oddziałach […]. Byli to żołnierze w dużym stopniu nawykli do dyscypliny, gotowi walczyć o niepodległość Polski. Wejście w skład Kadrówki traktowali jako wyróżnienie i, będąc z niego dumni, starali się udowodnić, iż na nie zasłużyli” – pisał Jacek Majchrowski.

11 sierpnia 1914 roku Batalion Kadrowy opuścił Jędrzejów udając się w kierunku Kielc. Mieszkańcy Jędrzejowa wciąż pamiętają o zasługach strzelców. W piątek, 9 sierpnia zostanie uroczyście odsłonięta tablica upamiętniająca uczestników Marszu Szlakiem Pierwszej Kompanii Kadrowej, którzy w 1984 roku zostali aresztowani przez Służbę Bezpieczeństwa. Starania o umieszczenie tablicy trwały pięć lat.

od 16 latprzemoc
Wideo

CBŚP na Pomorzu zlikwidowało ogromną fabrykę „kryształu”

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na echodnia.eu Echo Dnia Świętokrzyskie