Pomniki i grobowce w gminie Włoszczowa mają niezwykłą historię. Zobaczcie zdjęcia

Na jednym z grobów na warszawskich Powązkach Wojskowych można przeczytać taki napis: „Byłem tym, kim ty jesteś. Będziesz tym, kim ja jestem”. Trzeba o tej prawdzie pamiętać. Nawiedzanie cmentarzy jest więc nauką życiowej mądrości, podtrzymywania społecznych więzów i umacniania własnej tożsamości. Lekcja ta ma szczególny wymiar w czasie uroczystości Wszystkich Świętych i z Dnia Zadusznego.

„Ojczyzna to ziemia i groby” – to zdanie francuskiego marszałka Ferdinanda Focha wskazuje, co mają wspólnego groby z naszą przeszłością. Ziemia włoszczowska przyjęła w siebie groby hetmańskie i szlacheckie, mogiły oficerów i prostych żołnierzy polskich powstań oraz ofiary światowych wojen. Każda nekropolia w gminie Włoszczowa opowiada historie pogrzebanych tu mieszkańców i mieszkanek. Każda z tych historii jest wyjątkowa. Groby znajdziemy także w świątyniach i na kościelnych placach.

Cmentarz kościelny kryje groby (niestety nie zachowały się nagrobki) Józefa Donacińskiego proboszcza w Bebelnie (zmarłego w 1822 roku) oraz Tekli z Czaplickich Jackowskiej (zmarłej w 1830 roku) - prababki Stefana Żeromskiego.

Na cmentarzu parafialnym pochowanych zostało w mogile zbiorowej prawdopodobnie 11 powstańców z oddziałów powstańczych Moroka – Anderliniego, który starł się z Kozakami 8 kwietnia 1864 roku lub Władysława Nowackiego – Kopaczyńskiego poległych w walkach pod Bebelnem 28 kwietnia 1864 roku. Są też groby powstańców bitwy małogoskiej stoczonej 24 lutego 1863 roku.

Tu jest grobowiec hetmana Stefana Czarnieckiego w ufundowanym przez niego kościele Najświętszej Maryi Panny i świętego Floriana, w rodzinnej wsi.

Na cmentarzu parafialnym pochowano około 20 powstańców poległych 26 lutego 1863 roku w bitwie pod dowództwem generała Mariana Langiewicza w okolicach (wsi Ewelinów obecnie w gminie Łopuszno).

Na tym samym cmentarzu znajduje się również mogiła 43 powstańców poległych 24 lutego 1863 roku w bitwie w okolicach Małogoszcza.

Na cmentarzu pochowany był również Józef Chabrioll „Ami” pochodzący z Francji. Jego nagrobek nie zachował się do dnia dzisiejszego. Był mieszkańcem Kurzelowa, podoficerem armii francuskiej, ochotnikiem. W stopniu kapitana walczył pod rozkazami J. Oxińskiego i Z. Chmieleńskiego, gdzie był dowódcą kompanii.

Na tutejszym cmentarzu spoczywa Agnieszka z Jackowskich Katerla – babcia Stefana Żeromskiego zmarła w 1874 roku.

W średniowiecznej kolegiacie kurzelowskiej zachował się marmurowy (wykonany z marmuru chęcińskiego) nagrobek Marianny z Pieniążków Baranowskiej - zasłużonej dla kapituły kurzelowskiej. Przedstawiona jest w jako śpiąca kobieta w habicie zakonnym świętego Franciszka.

Mały cmentarzyk przypomina ofiary pacyfikacji osady. 27 listopada 1943 roku żandarmi niemieccy spacyfikowali wieś Kurzelów za pomoc partyzantom. Rozstrzelano wówczas 18 mężczyzn w piaskowni nieopodal cmentarza, dwóch obok swoich domów, a czterech wywieziono do obozu koncentracyjnego, w tym komendanta placówki Feliksa Gradońskiego, pseudonim „Spokojny”.

26 sierpnia 1943 roku, w czasie pacyfikacji wsi zginęło 14 osób związanych z partyzantką różnych formacji wojskowych. Ich groby znajdują się na cmentarzu parafialnym.

We wnętrzu kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny znajduje się nagrobek kolatora Świątyni Mikołaja Małachowskiego, zmarłego w 1787 roku.

Cmentarz parafialny w mieście pochodzi z XVII wieku. Kaplicę wybudowała w latach 1786 - 1788 Ewa Małachowska, żona właściciela miasta Mikołaja Małachowskiego. Budowa świątyni miała być wypełnieniem testamentu męża, który za życia był wieloletnim wojewodą sieradzkim. Fasada kaplicy została wzniesiona w stylu klasycystycznym. Najbardziej znanym elementem włoszczowskiej kaplicy cmentarnej jest kamienne epitafium znajdujące się w jej wnętrzach. Jak oceniają historycy, pochodzi ono najprawdopodobniej z końca XVI wieku. Poświęcone jest synowi podstarosty chęcińskiego, który zmarł zaledwie w wieku osiemnastu miesięcy.

Na cmentarzu znajdują się groby ofiar II wojny światowej. Spoczywa tu także wielu zasłużonych dla gminy i miasta.

Na wszystkich gminnych nekropoliach trafimy na groby wielkich społeczników, nauczycieli, urzędników, włodarzy, strażaków, policjantów, weteranów, artystów, duchownych. Pamiętajmy o nich, zapalamy znicze.