Poznaj piękno natury w Sitkówce-Nowinach

Zasoby przyrodnicze …

Ta niewielka gmina usytuowana w pobliżu Kielc znajduje się na obszarze Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego. W granicach Parku jest sołectwo Szewce a w jego otulinie sołectwo Zagrody. Najcenniejsza przyrodniczo i krajobrazowo jest północno-zachodnia część gminy ze znacznymi wypiętrzeniami gór Zagórskich. Krajobraz ma charakter leśno-rolny, co wymaga specjalnej ochrony - Chęcińsko-Kielecki Obszar Chronionego Krajobrazu zajmuje na terenie gminy 876 ha. Występuje tu także inna forma ochrony przyrody, jaką jest rezerwat. Rezerwat przyrody “Góra Żakowa” obejmuje obszar 50,48 ha. Został utworzony w 1999 r. dla ochrony pozostałości dawnego górnictwa skalnego i kruszcowego (wydobywano tu rudy ołowiu), naturalnych, wapiennych form skałkowych i stanowisk roślinności kserotermicznej. Stanowi ją młody las dębowy z domieszką sosny, osiki, grabu, lipy i brzozy. W podszycie napotkać można leszczynę, dereń, trzmielinę i jałowce. Ochroną objęte są m.in. lilia złotogłów, podkolan biały, orlik pospolity, bluszcz, wawrzynek wilczełyko i buławik.

Aby poznać te tereny, wystarczy wyruszyć na jeden ze szlaków turystycznych.

Przyrodnicza Ścieżka Dydaktyczna Klubu 4H przebiega przez malownicze tereny doliny Bobrzy i Pasma Bolechowickiego. Trasa mierzy około 5 km. Rozpoczyna się przy Zespole Szkół Ponadpodstawowych w Nowinach i biegnie przez Zagrody, przełom Bobrzy, zadrzewienia i starorzecza w dolinie Bobrzy, Trzcianki, kamieniołom Zgórsko, murawy i lasy na Górze Berberysówka, łąki w dolinie Bobrzyczki, osiedle Nowiny a kończy się przy Schronisku ”Ventus”.

Dwa lata temu powstała Nowińska Ścieżka Przyrodniczo-Dydaktyczna. Wędrując wytyczoną trasą można podziwiać naturalne siedliska roślin i zwierząt oraz poznać ciekawe miejsca związane z historią naszego regionu. Rozpoczyna się ona na polanie w Szewcach obok leśniczówki i prowadzi na Górę Patrol, która jest najwyższym wzniesieniem w Paśmie Zgórskim. Na trasie znajduje się 9 punktów informacyjnych opisujących warunki przyrodnicze i historyczne naszego regionu.

Przez gminę Sitkówka-Nowiny przebiegają również inne szlaki turystyczne, m.in. Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej, Świętokrzyski Szlak Archeo-Geologiczny, Pieszy szlak turystyczny czerwony im. Sylwestra Kowalczewskiego, pieszy szlak turystyczny niebieski im. Edmunda Padechowicza.

… i geologiczne

Gmina Sitkówka-Nowiny potocznie jest nazywana “Białym Zagłębiem” przez nawiązanie do bogactwa naturalnego, jakie kryje w sobie ta ziemia a którym jest kamień. To właśnie fundament rozwoju gminy od XIV w. aż do czasów współczesnych. Wydobywano tu rudy metali, minerały ozdobne i surowce budowlane. Na zachodnim stoku góry Berberysówki jest czynny zakład górniczy Bolechowice, gdzie wydobywa się „marmury chęcińskie”. Marmur z Bolechowic miał bardzo duże zastosowanie w architekturze jako materiał dekoracyjny i rzeźbiarski (posadzki, ołtarze, portale). Przykłady jego zastosowania znajdujemy w Kielcach w kościele na Karczówce oraz w Wojewódzkim Domu Kultury.

Najcenniejsze miejsca (jak teren nieczynnego kamieniołomu na górze Okrąglica) objęto ochroną jako pomnik przyrody nieożywionej. Góra Miejska i Okrąglica to teren historycznego górnictwa kruszcowego rud ołowiu i surowców skalnych. Do czasów obecnych zachowały się tu liczne powierzchniowe i podziemne ślady po eksploatacji galeny. Największym i najpiękniejszym obiektem geologiczno-górniczym jest kamieniołom Szewce na wschodnim stoku Góry Okrąglica. To jeden z najbardziej znanych łomów marmuru w regionie świętokrzyskim, gdzie eksploatowany był wapień o zabarwieniu piaskowo-lilowym. Wyrobisko ma około 80 m średnicy i 20 m głębokości. Kolejny pomnik przyrody nieożywionej w Kowali zlokalizowany jest około 2 km od stacji kolejowej Sitkówka-Nowiny. W przekopie kolejowym odsłonięte zostały skały franu (węglanowe) górnego dewonu z licznymi skamieniałościami, które należą do północnego skrzydła antykliny chęcińskiej i zapadają się w kierunku północnym.

Lubianym przez mieszkańców miejscem jest kamieniołom Nowiny (obecnie nazywa się Zgórsko). Eksploatacja prowadzona była tu od 1928 roku. Był on własnością braci Goldferbów pochodzenia żydowskiego. Jego nazwa została nadana przez pracujących tam robotników i pochodzi od słowa „nowość”. Na przestrzeni lat kamieniołom zmieniał właścicieli. Po II wojnie światowej był miejscem wydobycia surowca wapienniczego dla powstałych Zakładów Cementowo-Wapienniczych w 1966 roku i funkcjonował do 1990 roku. Od tego czasu wyrobisko jest zalane wodą o głębokości 5 m i powierzchni 11 ha.

Gmina Sitkówka-Nowiny to miejsce, które warto poznać. Ma do zaoferowania liczne atrakcje przyrodnicze, które można poznać na wycieczce rowerowej, pieszej, a nawet podczas spływu kajakowego.

ZOBACZ TAKŻE: Tabu COOlturalne Wakacje

(Źródło:gs24.pl)