Przepuklina na kręgosłupie

EKSPERT:
Jacek Gołębiowski, doktor nauk medycznych, ordynator oddziału neurochirurgicznego, Wojewódzkiego Szpitala w Kielcach.
(fot. Fot. Aleksander Piekarski )

- Ponad dziewięćdziesiąt procent osób, którzy ukończyły czterdziesty rok życia mają różne dolegliwości związane z kręgosłupem, w tym przepukliny. Trzeba je koniecznie leczyć operacyjnie, albo zachowawczo.

Wielu osobom przepuklina kojarzy się głównie z tą umieszczoną w pachwinie, lub okolicach pępka. Jednak jak się okazuje, równie często umiejscawia się w kręgosłupie. Najczęściej dotyka osoby, które ukończyły czterdziesty rok życia. Ale przepukliny zdarzają się również u kilkunastolatków.

- W 70 procentach przypadków przepuklina tworzy się w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, u 20 procentach w odcinku szyjnym, zdarza się także w odcinku piersiowym - mówi Jacek Gołębiowski, specjalista neurochirurg, ordynator oddziału neurochirurgicznego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach - To bardzo częsta dolegliwość, rocznie z jej powodu operujemy około 500 osób. Przepuklina polega na przemieszczeniu się fragmentu tarczy międzykręgowej, co powoduje ucisk na struktury nerwowe. Nieraz bywa tak, że fragmenty tej tarczy, z której składa się kręgosłup, wypadają tworząc, tak zwaną "wolną przepuklinę", co też wywołuje bóle.

Przyczyny powstawania przepuklin

Da najczęstszych przyczyn tworzenia się przepukliny, jak wyjaśnia doktor Gołębiowski, ordynator oddziału neurochirur-gicznego należą wszelkiego rodzaju przeciążenia. Warto podkreślić, że prawie wszystkim dolegliwościom kręgosłupa zawsze sprzyja nadwaga i otyłość. - Przepuklinę może spowodować ciężka praca fizyczna, dźwiganie siatek z zakupami, siedzący tryb życia, czy uprawianie wyczynowo sportu - wylicza specjalista. - Z reguły ta patologia rozwija się miesiącami czy latami. Częściej przytrafia się mężczyznom, bo to oni zazwyczaj pracują ciężej fizycznie.
Zwykle choroba ta daje dolegliwości w postaci silnego bólu, promieniującego od kręgosłupa do nogi lub ręki. Może pojawić się rwa barkowa, udowa lub kulszowa. Niekiedy ból obejmuje dwie kończyny. Towarzyszy temu często zdrętwienie oraz zaburzenia czucia, połączone niekiedy z uczuciem pieczenia lub marznięcia. W nasilonych przypadkach występować mogą niedowłady grup mięśniowych lub zaburzenia czynności fizjologicznych. Chorzy z takimi dolegliwościami trafiają najpierw do lekarza rodzinnego, potem do neurologa, a w ostatecznym etapie do neurochirurga.

Wiele metod leczenia

Doktor Gołębiowski uczula, że chcąc wyleczyć przepuklinę najpierw trzeba przeprowadzić dokładne badanie stanu neurologicznego chorego, a następnie diagnostykę w postaci tomografii komputerowej, lub rezonansu magnetycznego, żeby stwierdzić, na jakim etapie jest choroba. Ogromna większość przepuklin jest leczona zachowawczo, terapia trwa od kilku do kilkunastu tygodni. Należy też zastosować odpowiednią farmakoterapię, najlepiej jest pozostać przez kilka dni w łóżku, aby odciążyć kręgosłup.
W kolejnym okresie skutecznym uzupełnieniem leczenia może być kinezyterapia oraz fizykoterapia. Z kolei wskazaniem do operacji są zawsze niedowłady, czyli zaburzenia sprawności ruchowej czy czynności fizjologicznych. Druga grupa, która wymaga leczenia operacyjnego, to osoby z bardzo nasilonym bólem, uniemożliwiającym normalne funkcjonowanie w życiu codziennym.

Dobre rokowania

Specjalista podkreśla, że operacje typowej przepukliny należą do zabiegów o dużym bezpieczeństwie, rokujących w ogromniej większości szybką i znaczącą poprawę u około 96 procentach chorych.
- Standardowa operacja wykonywana w ogromnej więk-szości tego typu przypadków na świecie. Jest przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym. Nazywa się mikrodyskektomią i polega na usunięciu fragmentu tarczy uciskającego struktury nerwowe przez niewielkie nacięcie skóry - mówi doktor Gołębiowski. - Zabieg trwa około godziny. Chory już na drugi dzień wstaje i z reguły opuszcza szpital w ciągu 2-3 dni. Warto dodać, że przy stwierdzeniu przepukliny i braku efektów leczenia zachowawczego, nie należy długo zwlekać z podjęciem decyzji o interwencji zabiegowej. Zbyt długa zwłoka może spowodować istotną degenerację nerwu i nie będzie wtedy możliwy pełny powrót do zdrowia. W wielu krajach obowiązuje taki standard, że operacja powinna być przeprowadzona po sześciu tygodniach od wystąpienia bólu. W zależności od konkretnego przypadku, można zastosować także całą gamę zabiegów, w tym tak zwanych, mało inwazyjnych.

Profilaktyka przepukliny

Zgodnie z maksymą, że lepiej jest zapobiegać, niż leczyć doktor Jacek Gołębiowski zachęca do profilaktyki przepukliny.
- Trzeba dbać o utrzymanie właściwej wagi ciała, odpo-wiedniej pozycji podczas pracy, zarówno przy biurku, jak i w fabryce. Nie można zapominać też o aktywności fizycznej - uczula. - Wszelki ruch zawsze poprawia sprawność fizyczną oraz kondycję i stan kręgosłupa. A, żeby utrzymać kręgosłup w zdrowiu należałoby codziennie wykonywać odpowiednio dobrane specjalistyczne ćwiczenia mające na celu utrzymanie go w jak najlepszej formie.