Rewolucja w szkolnych podręcznikach. Nie będzie papierowych książek?

Lektury już są

Elektroniczne podręczniki są nowością, ale w Internecie można już znaleźć lektury szkolne. Od czterech lat działa Biblioteka Internetowa ze szkolnymi lekturami znajdującymi się w wykazie lektur szkolnych. Na stronie internetowej wolnelektury.pl znajduje się 600 tekstów utworów.

Lucjan Pietrzczyk, świętokrzyski wicekurator oświaty

To jest krok z duchem czasu. Większość uczniów doskonale radzi sobie z technologiami cyfrowymi i dla nich korzystanie z e-podręcznika nie jest czymś niezwykłym. W Korei Południowej do 2014 roku papierowe podręczniki będą całkowicie zastąpione przez cyfrowe. U nas będą istniały obok siebie. Czas pokaże w którą stronę pójdziemy.

18 lipca ukazał się projekt rozporządzenia ministerstwa edukacji narodowej w sprawie dopuszczania do użytku podręczników szkolnych. Najważniejsza zmiana polega na tym, że wydawcy podręczników mają obowiązek wydawania ich w dwóch wersjach: tradycyjnej (papierowej) i elektronicznej. Resort edukacji dopuszcza także wydawanie szkolnych podręczników wyłącznie w formie elektronicznej! Tylko w pierwszych trzech klasach szkoły podstawowej powszechne będą jedynie podręczniki papierowe.

Dużo plusów

Nowy pomysł resortu edukacji ma wielu zwolenników i przeciwników. Pierwsi mają bardzo poważne argumenty. Wprowadzenie elektronicznych podręczników jest ekologiczne. Oszczędzamy papier, a tym samym lasy. Odpada też problem przeciążonych tornistrów. Lekcje przerabiane na e - podręczników będą ciekawsze. Przykładowo, w papierowym podręczniku do języka polskiego można jedynie pokazać zdjęcie pary tańczącej poloneza w "Panu Tadeuszu" i opis. W elektronicznym podręczniku znajdzie się krótki film z muzyką w tle.

Kwestia ceny

Dla rodziców ważna jest też kwestia ceny za podręczniki. Po wprowadzeniu pięcioprocentowego podatku VAT na podręczniki szkolne ich cena podskoczyła. Najgorzej jest z książkami do trzeciej klasy gimnazjum, która uczy się według nowej podstawy programowej i nie ma dla tego rocznika używanych książek. Komplet książek dla gimnazjalnego trzecioklasisty to wydatek powyżej 500 złotych. Podręczniki elektroniczne niekoniecznie muszą być tańsze, bo wydawcy muszą też płacić za prawa autorskie do zdjęć, filmów czy muzyki. Na rynku pojawiły się już pierwsze e - podręczniki. W sklepie internetowym Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych jest w sprzedaży internetowa wersja podręcznika do matematyki dla pierwszej klasy liceum i technikum.
Można ją pobrać na komputer za 29,90 złotych i jest o 3 złote droższa od wersji papierowej. Wydawnictwo zachwala e - podręcznik: można z niego korzystać o dowolnej porze i w dowolnym miejscu przy użyciu laptopa, iPhone'a, iPoda czy iPada, nigdy się nie zgubi ani nie zniszczy, można wydrukować dowolnie wybrane fragmenty, można dodawać notatki do treści, które ułatwiają naukę i lepsze zapamiętywanie materiału. Na razie e - podręczniki są droższe od papierowych. Zdaniem fachowców, z czasem ich cena będzie spadać. Elektroniczne podręczniki pojawią się zapewne też na rynku pirackim, tak jak to jest w przypadku oprogramowania, filmów czy muzyki.

Przygotowania trwają

Dla wydawców edukacyjnych projekt rozporządzenia MEN w sprawie multibooków nie jest zaskoczeniem. Należące do kieleckiej Grupy Edukacyjnej S.A. wydawnictwa MAC Edukacja i JUKA na nadchodzący rok szkolny przygotowały już e-booki uzupełniające nauczanie w klasach I-III szkoły podstawowej. Na płycie znajdą się ćwiczenia, gry edukacyjne, ilustracje i filmy, rozszerzające treści papierowego podręcznika. Multibooki te są przystosowane zarówno do pracy na komputerze jak i na tablicy multimedialnej.

- Multibooki, które są w naszej ofercie są doskonałym uzupełnieniem tradycyjnego podręcznika, ale wiemy że na razie go nie zastąpią - mówi Anna Niedzielska z Grupy Edukacyjnej S.A.- Zobaczymy jednak co będzie za kilka lat, szczególnie w wyższych poziomach nauczania. Z naszej strony poszukiwania nowych nośników wiedzy wynikają także z poszukiwań sposobu na ograniczenie kosztów wydania podręczników. Na razie opracowanie e-booka jest dość drogie, jednak wszystko wskazuje na to, że w perspektywie kilkunastu lat taki nośnik wiedzy może okazać się tańszy niż papier.

Argumenty na nie

Przeciwnicy e-podręczników też mają swoje argumenty. “Jestem generalnie na nie. Chodzi mi o wzrok dzieci (astygmatyzm) i oddziaływanie migoczącego ekranu na mózg dziecka (padaczki dziecięce) i wady postawy ze względu na siedzący tryb życia - sterczenie przy komputerze do rana, totalne niewysypianie się uczniów - zaburzenia snu" - pisze jedna z nauczycielek na internetowym forum Ogólnopolskiego
Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej Oświaty, które opiniuje pomysł ministerstwa edukacji narodowej. Wprowadzenie e -podręcznika może doprowadzić do sytuacji, że w wielu polskich domach w ogóle nie będzie już książek.

Podręczniki były bowiem jedynymi. Nie wszyscy uczniowie są też przygotowani na korzystanie z elektronicznego podręcznika, bo w wielu domach nie ma laptopów czy komputerów. Ten problem próbowało już rozwiązać śląskie kuratorium oświaty, które przekazało uczniom starszych klas podstawówek z małych szkół tablety w formacie A4. Każdy z nich wart 1,5 tysiąca złotych.