Rozwód a sytuacja dzieci

Wyrok rozwodowy porządkuje na nowo sposób wykonywania władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi byłych małżonków. Sąd musi rozstrzygnąć i postanowić nie tylko o tym, kto będzie sprawował nad nimi władzę rodzicielską, ale też o kontaktach z nimi.

Wspólne wychowanie

Pełnię władzy rodzicielskiej mogą mieć oboje rozwiedzeni małżonkowie. Sąd zdecyduje tak wówczas, kiedy dojdą oni w sprawach opieki i wychowania do porozumienia i przedstawią w sądzie najbardziej istotne ustalenia, dotyczące wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej.

Porozumienie to musi przeanalizować pod kątem dobra małoletnich dziecka stron i zaakceptować sąd. Wymaga to ustalenia, że wzajemny stosunek rodziców, ich relacje, a przede wszystkim dotychczasowy stosunek do dzieci gwarantują zgodne wykonywanie przez oboje rodziców władzy rodzicielskiej, w sposób odpowiadający dobru dziecka. Sąd będzie mógł postanowić tak wówczas, gdy uzna, że rodzice będą współdziałali w sprawach dziecka.

Porozumienie rodziców dotyczy wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Trzeba w nim ustalić miejsce pobytu dziecka, odwiedziny, zasady kontaktów z ojcem lub z matką, sposób spędzania ferii zimowych i wakacji, świąt, kontakty telefoniczne z drugim rodzicem, kontakty z dziadkami, kształcenie, zasady informowania o postępach w nauce czy wydarzeniach w szkole.

Ograniczenie władzy rodzicielskiej

Jeżeli nie można pozostawić pełni władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, bo spierają się między sobą, sąd powierza władzę rodzicielską tylko jednemu z nich. Wówczas w wyroku rozwodowym określa, do jakich praw i obowiązków w stosunku do dziecka ograniczona zostaje władza rodzicielska drugiego z rodziców. Czy na przykład ma prawo do współdecydowania w istotnych sprawach dotyczących dziecka, takich jak wybór szkoły, sposobu leczenia, wydania paszportu, miejsca zamieszkania dziecka. Każde z rodziców może w tych kwestiach określić swoich oczekiwań. Kwestie sporne rozstrzygnie sąd.

Obowiązki i uprawnienia tego rodzica, któremu sąd wykonywania władzy rodzicielskiej nie powierzył, może więc obejmować na przykład decyzje dotyczące kwestie związane ze zmianą miejsca pobytu dzieci, z organizowaniem ich wypoczynku, leczeniem, wyborem szkoły czy zajęć pozalekcyjnych. Sąd może w takich przypadkach zastrzec, że zgoda tego małżonka będzie konieczna przy rozstrzyganiu o ważnych sprawach dziecka. Zależnie od sytuacji może też określić czas i miejsce widywania się takiego małżonka z dziećmi.

Pozbawienie władzy rodzicielskiej

Może również mieć miejsce sytuacja, kiedy sąd stwierdzi, że jednemu z rodziców należy odebrać władzę rodzicielską, ponieważ pojawiły się ku temu ważne powody. Wówczas uczynić to może również w ramach sprawy rozwodowej. Dzieje się tak wtedy, kiedy stwierdzi, że rodzic rażąco narusza zasady wykonywani władzy rodzicielskiej wobec dziecka, na przykład w sposób rażący je zaniedbuje, nie daje pieniędzy na utrzymanie dziecka, nie interesuje się nim czy je krzywdzi.

Tylko w sytuacji pozbawienia władzy rodzicielskiej można ubiegać się o zakaz kontaktów dziecka z takim rodzicem.

Zabezpiecz interes dziecka

Razem z pozwem o rozwód lub w toku postępowania rozwodowego, w sytuacji, gdy nie ma porozumienia w kwestii rozwodu, każdy z małżonków, który dostrzega potrzebę zabezpieczenia interesów dziecka, może złożyć wniosek na przykład o zabezpieczenie alimentów bądź kontaktów z dzieckiem, ponieważ te kwestie muszą być uregulowane na bieżąco. Nie trzeba z tym czekać do orzeczenia rozwodu.