Stowarzyszenie Przyjaciół Nowej Słupi otrzymało nagrodę „Świadek Historii” [ZDJĘCIA]

- Instytut Pamięci Narodowej, choć ma duże możliwości, sam niewiele mógłby zrobić w kwestiach popularyzowania badań naukowych i edukacyjnych. Dlatego tak ważna jest współpraca z innymi osobami i instytucjami. To nie my pomagamy wam, ale to państwo wspieracie naszą działalność. Chciałbym podziękować wszystkim nagrodzonym. Mam też nadzieję, że nasza współpraca będzie trwała nadal – mówił doktor Mateusz Szpytma, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

Wśród nagrodzonych znalazło się Stowarzyszenie Przyjaciół Nowej Słupi. – Dla nas jest to ogromne wyróżnienie. Istniejemy już 42 lata. Przez cały ten okres zajmowaliśmy się regionem świętokrzyskim i Nową Słupią. Nie spodziewaliśmy się takiej nagrody. Nie byłoby to możliwe bez wsparcia burmistrza Andrzeja Gąsiora. Dostrzegł on naszą pracę, wskazał na nas – powiedziała Anna Zyzman, prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Nowej Słupi.

Dodała również, że stowarzyszenie ma na swoim koncie szereg publikacji poświęconych historii Nowej Słupi. Jednocześnie działa na rzecz renowacji pomników. – Prowadzimy na ten cel kwesty na cmentarzu, jednocześnie pracujemy nad powstaniem ścieżki edukacyjnej dotyczącej powstania styczniowego, gromadzimy pamiątki z okresu powstań i II wojny światowej – dodała reprezentująca stowarzyszanie prezes Anna Zyzman.

Towarzystwo Przyjaciół Nowej Słupi (powstanie 19 II 1979 r.) Towarzystwo założone było jako jedna w pierwszych tego typu inicjatyw w Polsce w środowisku wiejskim. Od ponad 40 lat bada przeszłość i zachowuje pamięć o dawnych czasach oraz ludziach. Głównym celem jest kultywowanie tradycji regionu i zachowanie jego ciekawej historii dla przyszłych pokoleń, ochrona zabytków i folkloru, renowacja zabytków, pomników i kapliczek. Dzięki staraniom działaczy Towarzystwa, udało się uratować XVIII wieczny budynek Dom Opatów Świętokrzyskich tzw. „Opatówka” w Nowej Słupi. Towarzystwo zbiera dokumenty, relacje starszych osób, biografie ludzi zasłużonych dla Nowej Słupi, kolekcjonuje dawny sprzęt, militaria, rzeźby ludowych twórców.

Towarzystwo doprowadziło dzięki własnym i zebranym środkom do renowacji kapliczki z przełomu XIX w. Prowadzi także kwesty na renowacje grobowców i pomnika ludowej nauczycielki. Członkowie towarzystwa opracowali ponad 50 linii genealogicznych rodów z Parafii Nowej Słupi, które cieszą się dużym zainteresowaniem. Towarzystwo przygotowało wystawy: „Prasy II Rzeczypospolitej”, „Wystawa starej fotografii”, „Piękno i zabytki naszej okolicy”, „Ks. Stanisław Staszic i jego działalność na Ziemi Świętokrzyskiej”, a także wystawę fotografii „Nowa Słupia dawniej i dziś”. Organizuje spotkania z ludźmi nauki, kultury i sztuki, jak Urszula Oetingen.
Towarzystwo zorganizowało 3 sesje popularnonaukowe: poświęconą dorobkowi duchowemu, kulturalnemu i gospodarczemu benedyktynów świętokrzyskich, „Osobowości Ziemi Świętego Krzyża” i „Droga Pamięci Zrywu Niepodległościowego 1863 r”. W 2016 r. odbyła się również sesja pt. „Kobiety, Duchowieństwo i Chłopi w Powstaniu Styczniowym”. Towarzystwo celebruje najważniejsze święta państwowe, organizując spotkania ze świadkami historii, takimi jak Feliks Kozłowski – uczestnik walk polsko-bolszewickich. Jest także inicjatorem projektu odbudowy Kopca Adama Jerzego Czartoryskiego. Publikuje artykuły o partyzantach AK. W 2018 r. wystąpiło do Rady Gminy z wnioskiem o przywrócenie praw miejskich Nowej Słupi, dzięki czemu odzyskała je po 150 latach.

Nagroda „Świadek Historii” przyznawana jest osobom szczególnie zasłużonym dla upamiętniania historii narodu polskiego w regionie oraz wspierającym Instytut Pamięci Narodowej w realizacji ustawowej działalności w obszarach edukacyjnym i naukowym. Przyznaje ją kapituła, której przewodniczy prezes IPN. Laureatem może zostać osoba fizyczna, instytucja, stowarzyszenie lub organizacja, jak również osoba nie będąca obywatelem polskim. Nagrodę można przyznać również pośmiertnie.