Szczepić się przeciw grypie? Oto prawdy i mity

Co zawiera szczepionka?

Co zawiera szczepionka?

Co sezon ustalany jest skład szczepionki przeciw grypie na dany sezon epidemiczny. Firmy farmaceutyczne produkujące szczepionki otrzymują szczepy do jej produkcji od WHO. Dzięki zastosowaniu najnowszych technik biologii molekularnej, szczepy wirusa grypy użyte do produkcji szczepionki przeciwko grypie okazują się prawie w 100% zgodne z tymi, które pojawiają się w kolejnym sezonie epidemicznym. Dostępne w Polsce szczepionki, rekomendowane do szczepień masowych, zawierają albo rozszczepiony wirion, albo wybrane elementy wirusa i są to szczepionki inaktywowane (czyli zawierają zabite drobnoustroje).

Grypa - ta często lekceważona choroba, co roku przynosi spore żniwo poszkodowanych. Sezon epidemiczny 2013/2014 zakończył się w Polsce z wynikiem ponad 2,7 miliona zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę, ponad 9 tysięcy hospitalizacji i 15 zgonów. W Świętokrzyskim zachorowało prawie 27 tysięcy osób.

Jak informuje Państwowy Zakład Higieny w Polsce we wrześniu zanotowano już ponad 400 tysięcy zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę.

- Jesteśmy dopiero u początku sezonu grypowego, dlatego warto teraz, zanim zaczną się prawdziwe zachorowania, zaszczepić się przeciwko grypie - mówi doktor Marian Patrzałek, specjalista chorób dziecięcych i zakaźnych, ekspert Polskiego Towarzystwa Wakcynologii.

- Szczepionka przyjęta w najbliższych tygodniach ochroni nas przez sześć miesięcy. Warto o tym pomyśleć zanim na przełomie stycznia i lutego nastąpi szczyt zachorowań.

POLSKA W OGONIE EUROPY

Z przyjmowaniem szczepień przeciwko grypie nie jest w Polsce najlepiej. Zgodnie z zaleceniem Rady Unii Europejskiej z 22 grudnia 2009 roku w sprawie szczepień przeciw grypie sezonowej kraje członkowskie powinny podjąć skoordynowane działania w celu złagodzenia jej wpływu, zachęcając do szczepienia osoby z grup podwyższonego ryzyka oraz pracowników ochrony zdrowia. Chodzi o objęcie szczepieniami 75 procent osób starszych, najszybciej jak to możliwe, a najlepiej do sezonu epidemicznego 2014/2015. W Holandii przeciwko grypie szczepi się ponad 74 procent osób powyżej 65 roku życia, w Wielkiej Brytanii - 70,3 procent, na Węgrzech - 29,5 procent na Słowacji - 23,8 procent, w Polsce - 15,8 procent seniorów (dane z raportu Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy).

Jeśli chodzi o odsetek zaszczepionych w całej populacji, też nie mamy czym się chwalić. Średnio w Polsce zaszczepia się około 3 procent populacji. Dla porównania w krajach starej Unii Europejskiej szczepi się 20-40 procent populacji. Choć były lata lepsze, na przykład w 2005 roku szczepionkę przeciwko grypie przyjęło blisko 8 procent mieszkańców Polski, w 2009 - ponad 6 procent. - Zwykle tak się dzieje, kiedy media nagłaśniają pojawienie się nowego wirusa grypy, tak było, kiedy dotarły do nas wirusy ptasiej i świńskiej grypy - mówi Marzenia Haponiuk, kierownik działu Nadzoru Przeciwepidemicznego w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Kielcach.

Od trzech lat liczba przyjmujących szczepionkę w regionie świętokrzyskim spada. W 2011 roku przeciwko grypie szczepiło się 37 796 osób, w 2012 - 32 078, w 2013 - 29 763 osoby, co stanowi średnio 2,3 procent mieszkańców Świętokrzyskiego.

Mity o szczepionce

Mity o szczepionce

Do częściej powtarzanych zalicza się przekonanie pacjentów, że z powodu zaszczepienia się, można zachorować na grypę. Jest to niemożliwe. Jeśli po szczepieniu (zwykle dzień czy dwa) u pacjenta rozwijają się objawy chorobowe zakażenia dróg oddechowych, należy przyjąć, że w czasie wykonywania szczepienia prawdopodobnie pacjent pozostawał w okresie wylęgania choroby przebiegającej z objawami grypopodobnymi. Może się też zdarzyć, że pacjent uznaje objawy, które pojawiły się po szczepieniu (na przykład gorsze samopoczucie, stany podgorączkowe, bóle mięśni), za objawy chorobowe, a są to objawy bardzo rzadko występującego - ale możliwego - łagodnego niepożądanego odczynu poszczepiennego.

KIELCE LIDEREM SZCZEPIEŃ

Od kilku lat Ogólnopolski Program Zwalczania Grypy popularyzuje ideę refundowania przez samorządy szczepień przeciwko grypie dla seniorów i nagradza samorządy, które najaktywniej angażują się w profilaktykę grypy. W tym roku do akcji przystąpiło ponad 30 jednostek samorządu terytorialnego. Spośród nich Rada Naukowa Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy wyróżniła 21 samorządów, przyznając im tytuł "Super Lidera Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy". W tym gronie znalazły się Kielce, Sandomierz i Suchedniów ze Świętokrzyskiego.

Kielce realizują program bezpłatnych szczepień przeciwko grypie dla osób powyżej 55 roku życia od 2006 roku i zapoczątkowały tę inicjatywę w województwie. - Na ten sezon grypowy kupiliśmy 10 206 dawek szczepionki przeciwko grypie i już od początku września trwają szczepienia w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej na terenie miasta - informuje Anna Dusza - Ciechanowska z referatu zdrowia Urzędu Miasta w Kielcach. - To, że akcja ma sens widać w statystykach zachorowań na grypę. Odkąd wprowadziliśmy bezpłatne szczepienia dla osób dojrzałych, z rejonu Kielc jest mniej zachorowań i powikłań pogrypowych - dodaje.

- Im więcej zaszczepionych, tym większa jest odporność populacji, bo wirusowi trudniej się przenosić - tłumaczy doktor Marian Patrzałek. Jako dowód wskazuje samorządowy program szczepień przeciwko pneumokokom, który Kielce rozpoczęły w 2006 roku jako pierwszy samorząd w Polsce. - Dzięki szczepionce podawanej najmłodszym dzieciom, nie tylko udało się praktycznie wyeliminować pneumokokowe zapalenia płuc wśród dzieci, ale również obniżyć o 2/3 zachorowalność na zapalenie płuc u dorosłych powyżej 65 roku życia. Dzięki temu, że wirus nie krąży wśród dzieci również dziadkowie są zdrowsi - mówi.

DLA SCEPTYKÓW

Przeciwnicy szczepionek przeciwko grypie używają często argumentu: zaszczepiłem się, ale i tak zachorowałem na grypę.

- Pacjenci bardzo często mylą przeziębienie z grypą. Istnieje blisko 200 wirusów, które mogą powodować pojawienie się objawów podobnych do grypowych, a szczepienie przeciwko grypie chroni jedynie przed zakażeniem wirusami grypy typu A i B. Grypa, ta prawdziwa jest ciężką chorobą, przebiegającą z bardzo wysoką gorączką, dającą powikłania w postaci zapaleń oskrzeli, płuc, mięśnia sercowego - wyjaśnia doktor Patrzałek.