Ukąszenie osy czy pszczoły może być śmiertelne. Lekarz radzi, jak się chronić

O alergii na jad os czy pszczół zaczęło się mówić od śmierci aktorki Ewy Sałackiej, wcześniej problem nie istniał?
Oczywiście, że istniał, tylko nie był medialnie nagłośniony. Przed tym nieszczęśliwym zdarzeniem niewiele osób zdawało sobie sprawę z tego, że taki mały owad jest w stanie zabić dorosłą, w sumie zdrową osobę. Uczulenie to właściwie nie choroba, tylko stan wzmożonej reaktywności układu immunologicznego na jad owada.

Alergia na jad os, pszczół, szerszeni jest poważnym problemem?
Dla osób uczulonych jest problemem potencjalnie śmiertelnym. Jednak pacjent nie wie o uczuleniu dopóki nie zostanie użądlony więcej niż jeden raz. Jest to o tyle ważne, że osoby użądlone pierwszy raz nie mają objawów wstrząsu. Oczywiście u większości osób drugie i kolejne użądlenie przez ten sam gatunek owada błonkoskrzydłego nie wywołuje żadnych objawów ogólnoustrojowych. Większość osób uczulonych na jady reaguje jedynie na użądlenie przez konkretnego owada, natomiast niektóre tylko wykazują uczulenie zarówno na jad osy i pszczoły. Z kolei jad szerszenia jest na tyle podobny do jadu osy, że w praktyce klinicznej traktuje się je jako równoważne – nawet odczulanie na jad szerszenia wykonuje się preparatem pochodzącym od os.

Jakie są objawy wstrząsu anafilaktycznego?
Występuje wtedy rumień skóry, pokrzywka lub obrzęk naczynioruchowy, obrzęk górnych dróg oddechowych, chrypka, świst przy wdychaniu powietrza, kaszel, duszność, nieżyt osa, nudności, wymioty, bóle i brzucha, biegunka. Częste są także zawroty, bóle głowy, skurcze macicy, uczucie zagrożenia, lęku, a w skrajnych przypadkach pojawią się chłodna, blada i spocona skóra, zapadnięcie żył podskórnych, skąpomocz lub bezmocz, bezwiedne oddanie moczu lub stolca, utrata przytomności, zatrzymanie krążenia.

Kto jest najbardziej narażony na taką alergię, są jakieś cechy wspólne tych osób?
W zasadzie trudno wytypować takie osoby. Jedynym pewnym wykładnikiem alergii jest epizod reakcji ogólnoustrojowej opisywanej wyżej oraz obiektywne jej potwierdzenie testami alergologicznymi. Są pewne czynniki , które zwiększają ryzyko wystąpienia takiej reakcji np. duża ekspozycja na użądlenia owadów i powtarzające się użądlenia. Grupę szczególnie narażoną stanowią pszczelarze, ich rodziny oraz osoby mieszkające w najbliższym sąsiedztwie. Innym czynnikiem sprzyjającym rozwinięciu się alergii jest schorzenie o nazwie mastocytoza, której istotą jest występowanie zwiększonej ilości mastocytów – komórek wchodzących w skład układu immunologicznego.

Do niedawna odczuleniami zajmował się w regionie tylko oddział w szpitalu w Czerwonej Górze koło Kielc. Teraz doszedł szpital w Chmielniku. To nie za mało, żeby zająć się wszystkimi pacjentami wymagającymi pomocy? Alergologia to nie tylko uczulenia na jad, a wspomniane oddziały zajmują się również leczeniem chorób układu oddechowego. Specyfika alergii na jad owadów błonkoskrzydłych wyklucza tworzenie jakichkolwiek kolejek. Pacjent po przebyciu epizodu reakcji uogólnionej zagrażającej życiu powinien jak najszybciej zostać zdiagnozowany i poddany odczulaniu.