Sto lat temu, 26 stycznia 1919 roku Polacy wzięli udział w pierwszych, wolnych i powszechnych wyborach. Przeprowadzono je w wyjątkowej dla całego społeczeństwa chwili. O tym, że był to moment szczególny w dziejach Polski mieli świadomość najważniejsi ówcześni politycy.
„Półtora wieku walk, krwawych nieraz i ofiarnych, znalazło swój tryumf w dniu dzisiejszym. Półtora wieku marzeń o wolnej Polsce czekało swego ziszczenia w obecnej chwili. Dzisiaj mamy wielkie święto narodu, święto radości po długiej, ciężkiej nocy cierpień […]. Radość dnia dzisiejszego byłaby stokroć większą, gdyby nie troska, że zbieracie się w chwili niezwykle ciężkiej. Po długiej, nieszczęsnej wojnie świat cały, a z nim i Polska, czekają z tęsknotą upragnionego pokoju” – mówił podczas otwarcia pierwszych obrad sejmu Józef Piłsudski, Tymczasowy Naczelnik Państwa.
Głosowanie inne niż wszystkie
- Wcześniejsze wybory nie były powszechne, a dodatkowo, przeprowadzane w warunkach braku niepodległości i suwerenności, wyłaniały reprezentantów do parlamentów państw zaborczych. W 1919 roku głosować mogli wszyscy obywatele – bez względu na płeć, pochodzenie społeczne i wyznanie – powiedziała Edyta Krężołek z Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach.
Posłowie Sejmu Ustawodawczego stanęli przed olbrzymim zadaniem jakim było wydźwignięcie kraju ze zniszczeń społeczno-gospodarczych, zabezpieczenie jego granic oraz
opanowanie trudnej sytuacji wewnętrznej – scalenie ziem, które przez 123 lata znajdowały się pod panowaniem trzech różnych mocarstw. – Wybory zostały przeprowadzone wręcz w ekspresowym tempie. Już kilka miesięcy po odzyskaniu niepodległości potrafiono zmobilizować społeczeństwo, by poszło do urn i zdecydowało o wyborze nowej władzy. – dodała Edyta Krężołek.
Na sprawnym i jak najszybszym przeprowadzeniu wyborów, zależało między innymi Józefowi Piłsudskiemu. Uważał on bowiem, że to społeczeństwo powinno wskazać tych, którzy będą mieli mandat do sprawowania władzy. Naczelnym zadaniem Sejmu Ustawodawczego było przygotowanie konstytucji, która regulowała ustrój państwa polskiego. Pomimo licznych trudności, m.in. nie ustalonych jeszcze ostatecznie granic, społeczeństwo gremialnie udało się do urn wyborczych.
- Najniższa frekwencja wynosiła blisko 60%, najwyższa (w okręgu pińczowskim) prawie 90% i była swoistą manifestacją postaw patriotycznych. – wyjaśniła Ilona Religa z Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach. - Nie możemy jednak zapominać, że wielu Polaków upatrywało w przyszłym parlamencie szansę ustabilizowania wewnętrznej sytuacji w kraju oraz oczekiwało spełnienia przedwyborczych obietnic, które w powojennej rzeczywistości miały szczególne znaczenie – dodała Edyta Krężołek.
Reprezentanci Kielecczyzny
Dziś pierwsze wybory parlamentarne w niepodległej Polsce są nieco zapomniane. Dzięki konkursowi „Święto Narodu po długiej nocy cierpień” młode pokolenie może poznać i w ciekawy sposób ukazać wydarzenia sprzed 100 lat oraz bohaterów tamtego okresu, którzy musieli zmierzyć się z wieloma trudnościami.
Do konkursu zgłosiło się blisko 200 uczniów ze szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych, którzy rywalizować będą w ramach grup wiekowych. Zadaniem najmłodszych uczestników jest wykonanie pracy plastycznej – plakatu wyborczego osoby, która w styczniu 1919 roku została posłem na Sejm Ustawodawczy. Uczniowie starszych klas szkół podstawowych przygotowują vlog poświęcony jednemu z parlamentarzystów wybranych z terenu Kielecczyzny. Uczestnicy rekrutujący się ze szkół ponadpodstawowych mogą przygotować natomiast pracę pisemną przedstawiającą rolę wyborów parlamentarnych w niepodległym państwie polskim.
Kim były osoby, które znalazły się w gronie posłów do Sejmu Ustawodawczego? Większość z nich już przed wydarzeniami z listopada 1918 roku zasłużyła się w działalności niepodległościowej oraz społecznej. – Przygotowaliśmy wykaz posłów na Sejm Ustawodawczy z naszego regionu. To 24 osoby wyłonione m.in. z powiatów: kieleckiego, sandomierskiego, pińczowskiego i jędrzejowskiego. Spośród nich można wybrać jedną postać i przygotować o niej vlog lub pracę pisemną – wyjaśniła Ilona Religa z IPN w Kielcach.
Uczniów, którzy zdecydowali się wziąć udział w konkursie czeka jednak niełatwe zadanie. Każdy z posłów wybranych z Kielecczyzny w wyborach z 1919 roku jest niezwykle interesujący, choć większość z nich pozostaje anonimowa. Zapewne niewielu uczniów słyszało dziś o Andrzeju Waleronie, czołowym przedstawicielu ruchu ludowego z ziemi jędrzejowskiej, czy nawet o Franciszku Loefflerze – najbardziej rozpoznawalnym z tego grona działaczu niepodległościowym z Kielc.
Konkurs „Święto Narodu po długiej nocy cierpień. Pierwsze wybory parlamentarne w niepodległej Polsce” został zorganizowany przez Delegaturę Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach we współpracy z posłem do Parlamentu Europejskiego profesorem Ryszardem Legutko. Honorowy patronat nad konkursem objął Świętokrzyski Kurator Oświaty. Nagroda, która czeka na zwycięzców jest wyjątkowa – kilkudniowy wyjazd do Brukseli.
POLECAMY RÓWNIEŻ:
ZOBACZ TAKŻE: FLESZ. Jedziesz na ferie? Niewiedza może Cię drogo kosztować
Źródło:vivi24
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
