Z Księżyca na Marsa. Wystawa „kosmicznych” zdjęć w Centrum da Vinci w Podzamczu Chęcińskim

Wystawa „From the Moon to Mars” – „Z Księżyca na Marsa” trafiła do Centrum Nauki w Podzamczu dzięki uprzejmości Konsulatu Generalnego USA w Krakowie. Dotyczy programu Artemis, który ma być początkiem nowej ery eksploracji kosmosu. Zakłada on między innymi pierwsze załogowe lądowanie na Księżycu już w 2025 roku, stworzenie na nim stałych baz do 2028 roku, a potem, właśnie dzięki księżycowym bazom, eksplorację Czerwonej Planety - Marsa.

Na wystawie dowiemy się między innymi ciekawostek dotyczących rakiet, które mają wynosić w kosmos poszczególne misje programu Artemis. Rakiety te – opisywane symbolem SLS (Space Launch System) mają być najpotężniejszymi jakie kiedykolwiek zbudowano i umożliwić podróże w dalekie zakątki Układu Słonecznego. Pierwsza z serii tych rakiet, liczy ponad 102 metry wysokości i może wynieść w kosmos 95 ton ładunku. Ta rakieta już odbyła swój lot, w listopadzie ubiegłego roku wyniosła na orbitę okołoksiężycową lądownik Orion, co było testem przed lotami załogowymi. Kolejne wersje rakiety SLS mają być od tej pierwszej jeszcze większe i jeszcze mocniejsze.

Wśród dziesiątek ton ładunku wynoszonego w kosmos przez rakiety SLS będą mi.in. łaziki marsjańskie typu Perseverance (pol.: Wytrwałość). Te urządzenia to rozwinięcie znanych z bezzałogowej eksploracji Marsa łazików typu Curiosity. Ich podstawowym źródłem zasilania jest wielozadaniowy radioizotopowy generator termoelektryczny, który do wytwarzania energii wykorzystuje ciepło z naturalnego rozpadu plutonu-238. Łaziki tego typu – bardziej mobilne i lepiej zabezpieczone przed nieprzyjaznymi marsjańskimi warunkami zewnętrznymi, będą prawdziwymi laboratoriami na kółkach. Na ich wyposażenie składa się siedem niezwykle zawansowanych typów instrumentów do prowadzenia kompleksowych badań naukowych i testowania nowych technologii na Czerwonej Planecie.

Urządzenia będą miały za zadanie poszukiwanie śladów dawnego mikrobiologicznego życia na Marsie oraz określać geologię planety i jej klimat, co utoruje drogę do jej podboju przez ludzi.

Urządzeniem, które ściśle współpracuje z łazikiem Perseverance jest marsjański helikopter Ingenuity. Jego pierwszy egzemplarz już pracował na Czerwonej Planecie i – wbrew obawom naukowców - okazał się być niezwykle żywotny i przydatny.

Marsjański helikopter waży 1,8 kilograma, ma dwa wirniki o długości 1,2 metra, które obracają się z prędkością do 2400 obrotów na minutę, jest wyposażony m.in. w dwie kamery (jedną kolorową i jedną czarno-białą). Ingenuity wykorzystuje energię słoneczną do ładowania akumulatorów i polega na wewnętrznych grzejnikach, aby utrzymać temperaturę roboczą podczas zimnych marsjańskich nocy.

Tajemnice kosmicznych programów i ciekawostki z nimi związane w Podzamczu poznać możemy dzięki 20 oryginalnym zdjęciom z NASA oraz ich opisom - po polsku i angielsku. Wystawa znajduje się w głównej hali Centrum Nauki, przed kasami – i można zwiedzać ją za darmo. Będzie dostępna do końca czerwca.

Zobacz zdjęcia