Zanim maluch zrobi pierwszy krok. Sprawdź jak powinien wyglądać prawidłowy rozwój dziecka w pierwszym roku życia

Rozwój ruchowy niemowlęcia. Co powinno zaniepokoić rodziców u dziecka w pozycji na plecach?

Rozwój ruchowy niemowlęcia. Co powinno zaniepokoić rodziców u dziecka w pozycji na plecach?

- stałe lub bardzo częste układanie głowy na jednym policzku, twarz zwrócona ciągle w jedną stronę (powoduje to spłaszczenie potylicy po jednej stronie i przez to zniekształcenie czaszki; widoczna jest też asymetria w obrębie policzków)
- asymetria ułożenia widoczna na tułowiu
- odginanie główki do tyłu
- prężenie ciała, wyginanie tułowia do tyłu
- prężenie nóżek, krzyżowanie nóżek bądź ułożenie w pozycji " żabki"
- mocne zaciśnięcie piąstek po 6 tygodniu życia
- drżenie kończyn
- nadmierny spokój niemowlęcia (brak zainteresowania twarzą ludzką, zabawką, brak wodzenia wzrokiem za przedmiotem po 2 miesiącu życia).

Ośrodek Dar-Medica powstał 10 lat temu w Kielcach z inicjatywy Moniki Mazurczak, obecnej właścicielki i doktor Ewy Kwapisz Uberny, która w tej chwili pracuje we wrocławskim ośrodku rehabilitacyjnym.

- W pierwszej pracy u pani doktor zetknęłam się z niemowlętami i diagnostyką metodą Vojty. Praca z dziećmi ujęła mnie, podobnie jak metoda diagnozowania. Chciałam stworzyć miejsce, gdzie będzie można skorzystać z kompleksowej opieki nad najmłodszymi. Tak powstała Dar-Medica - opowiada Monika Mazurczak.

Choć w ośrodku pomoc znajdą również dorośli pacjenci, ośrodek specjalizuje się w rehabilitacji najmłodszych. Mocnym punktem placówki jest wyspecjalizowana w tym kierunku kadra.

- Wszyscy terapeuci mają międzynarodowe certyfikaty. Ci, którzy dodatkowo pracują z najmłodszymi posiadają międzynarodowy certyfikat metody Vojty i inne ważne kursy do fizjoterapii niemowląt jak NDT Bobath oraz integrację sensoryczną, PNF w pediatrii. Dzięki dokładnemu przeszkoleniu pracowników możemy zapewnić maluchom najlepszą opiekę - zapewnia Monika Mazurczak.

Pierwszy rok najważniejszy

Rehabilitację dziecka można zacząć właściwie już od pierwszych tygodni jego życia, jeśli widać niepokojące sygnały.

- Najmłodszy maluch, który do nas trafił miał zaledwie dwa tygodnie. Płacz bez powodu czy nadpobudliwość w pierwszym miesiącu życia mogą już być sygnałem, że warto udać się do specjalisty - mówi Monika Mazurczak. - Najczęściej rehabilitację dzieci zaczynamy jednak trochę później - w 2-3 miesiącu życia, bo rodzice zauważają u nich asymetrię ciała. To dobry czas na wizytę, ponieważ właśnie do 3 miesiąca asymetria u dziecka jest jeszcze czymś naturalnym, ale jeśli utrzymuje się dłużej, to znak, ze nie wszystko jest w porządku - dodaje.

Jak mówi specjalistka dostrzeżenie nieprawidłowości w pierwszym roku życia dziecka jest niezwykle ważne, bo może zaważyć na jego dalszym rozwoju. Chodzi tu o realizowanie pewnych wzorców rozwoju, takich jak leżenie na brzuchu, czy siedzenie oraz o jakość ich wykonywania.

- Dziecko przez całe życie będzie bazować na wzorcach, które wykonuje w pierwszym roku swojego życia. Jeśli zadbamy o prawidłowe ich wykonanie, zaprocentuje to nie tylko pożądaną sprawnością dziecka, lecz także właściwym rozwojem mentalnym. Badania logopedów wykazały, że dzieci, które nie realizują pewnych wzorców, na przykład czworakowania (zwanego potocznie raczkowaniem), mają później problemy z dysleksją czy dysgrafią. Od samego początku można też profilaktycznie walczyć ze skrzywieniami kręgosłupa, bo pierwsze objawy skoliozy widać już w pierwszym roku życia - zaznacza Monika Mazurczak.

Rodzice - bądźcie czujni

Jak zatem powinien wyglądać prawidłowy rozwój dziecka w pierwszym roku jego życia? Najważniejsze jest to, żeby maluch przeszedł samodzielnie przez wszystkie wzorce ruchowe: leżenie na brzuchu, obracanie, siadanie, czworakowanie, chodzenie. W trzecim miesiącu dziecko powinno być symetryczne.

- Alarmującym sygnałem jest wyginanie główki lub układanie ciała tylko w jedną stronę. To już znak, że należy skonsultować to ze specjalistą - ostrzega Monika Mazurczak.

Po 3 miesiącu dziecko powinno leżeć na brzuszku w określonym wzorcu. Pozycja prawidłowa to ta, kiedy podpiera się na przedramionach, łokcie ma wysunięte przed barki i dźwiga wtedy swobodnie głowę. Warto też zwrócić uwagę na reakcje malucha. Jeśli płacze, drażni go leżenie na brzuchu to sygnał, że coś dzieje się nie tak.

- Zupełnie nienaturalne jest, gdy nie ma podporu, a dziecko wysoko wygina główkę. Rodzice często chwalą się, że dziecko szybciej się rozwija, a jest wręcz przeciwnie - zauważa ekspert.

Gdy maluch ma sześć miesięcy zaczyna obracać się na brzuszek, potem z brzuszka na plecy. W 7-8 miesiącu zaczyna siadać.

- Najpierw jest tak zwany siad boczny, gdy dziecko podpiera się na łokciu, a następnie siad skośny, który jest nieco wyższy od poprzedniego. Osiągnięcie tego wzorca jest bardzo ważne - pozwala na wyrobienie się u dziecka potrzebnych mięśni - mówi Monika Mazurczak. - W tym okresie zaczyna się też foczenie - dziecko, leżąc w pozycji na brzuchu próbuje się przemieszczać na rączkach, biernie ciągnie przy tym nóżki. Potem pojawia się pełzanie, gdy w grę wchodzi też ruch nóżek - dodaje fizjoterapeutka.

Ósmy-dziewiąty miesiąc to już czas, kiedy maluch zaczyna siadać prosto, odpychając się z siadu skośnego. Następnie zaczyna czworakować i powoli podnosić się do góry. - To niezwykle ważny moment, którego nie należy pominąć. Rozwija sprawność manualną, koordynację oraz połączenia pomiędzy półkulami - zaznacza Monika Mazurczak. W 11 miesiącu dziecko zaczyna chodzić bokiem przy meblach, a koło 12-13 odrywa się od nich i podejmuje samodzielne próby. Tutaj należy jednak mieć pewną tolerancję. Normą jest, że dziecko zaczyna chodzić w wieku 12-18 miesięcy, więc w żadnym przypadku wcześniej go do tego nie zmuszajmy.

Huśtawkom i leżaczkom mówimy "nie"

Wielu rodziców popełnia błędy, które w dużej mierze ograniczają rozwój dziecka. To używanie leżaczków, nosidełek, huśtawek. - Miewamy takie sytuacje, że rodzice przychodzą z dziesięciomiesięcznym dzieckiem, które nie potrafi obracać się nawet na brzuch, co powinno wykonywać w wieku 6 miesięcy. Powód? Wyręczanie malucha właśnie takimi akcesoriami - wyjaśnia fizjoterapeutka.

Zamiast "wspomagaczy" - twarde podłoże. - To właśnie na nim powinno leżeć dziecko i nabywać kolejne wzorce. Jeżeli będzie przez 3 miesiące leżeć w leżaczku, to nie zrobi żadnego ruchu. Rozwija się natomiast poprzez motywację na podłodze - widzi fajną zabawkę, odwraca się w jej kierunku i próbuje ją dotknąć - mówi ekspert.

Częstym błędem rodziców jest także sadzanie dzieci. - Pozwólmy maluchowi samemu dojść do tej pozycji z leżenia. W innym przypadku możemy spowodować u niego skrzywienie kręgosłupa i utrwalić asymetrię ciała - przestrzega fizjoterapeutka.

SPRAWDŹ najświeższe wiadomości z KIELC

Rozwój ruchowy niemowlęcia. Co powinno zaniepokoić rodziców u dziecka w pozycji na brzuchu?

- brak unoszenia główki, tendencja do układania główki na jedną stronę
- unoszenie głowy bez podpierania na rękach
- niechęć dziecka do leżenia na brzuchu
- silne zaciskanie piąstek po 6 tygodniu życia
- asymetria w ustawieniu głowy i tułowia
- prężenie nóżek, krzyżowanie nóżek bądź ułożenie w pozycji "żabki".

Metoda Vojty dobra dla najmłodszych

Jeśli dziecko nie realizuje pożądanych w danym wieku wzorców ruchowych, pomoże rehabilitacja metodą Vojty stosowana właśnie w Dar-Medice.

- Polega ona na wyzwalaniu prawidłowych wzorców ruchowych u dziecka, które są zakodowane w ontogenezie. W odpowiednie miejsca na ciele dziecka, tak zwane punkty stymulacji, przykładamy palec i utrzymujemy dziecko w odpowiedniej pozycji. Mamy do wyboru trzy: na plecach, na boku i na brzuchu. To pozwala wyzwolić odpowiedni wzorzec motoryczny - tłumaczy Monika Mazurczak.

Podczas rehabilitacji rodzice muszą ściśle współpracować z fizjoterapeutami. - Uczymy rodziców, jak przeprowadzać terapię w domu. Trzeba ją powtarzać około 4 razy dziennie po 4 minuty. Sesje są krótkie, po pewnym czasie zwiększamy stopniowo zakres ćwiczeń. Ważna jest tutaj systematyczność. Dziecko z tygodnia na tydzień bardzo szybko poprawia się motorycznie - zapewnia fizjoterapeutka.

Pomoc najmłodszym w Dar-Medice jest kompleksowa. Fizjoterapeuci udzielają instruktażu pielęgnacyjnego, podpowiadają, jak prawidłowo nosić dziecko, jak zachęcać je do zabawy, nauczą też rozluźniającego masażu Shantala, który pogłębia więź dziecka z rodzicem. W placówce prowadzi się także specjalne grupy wczesnego wspomagania rozwoju.

- Mamy bądź tatusiowie mogą przyjść z pociechą i spotkać się z innymi rodzicami, którzy mają dzieci w podobnym wieku. To dobra okazja do skonsultowania swoich problemów z fizjoterapeutą, psychologiem czy pedagogiem. Ponadto współpracujemy z logopedami, neurologami, którzy udzielą fachowej porady - wymienia Monika Mazurczak.

Starszych zaszczepią zdrowymi nawykami

W placówce leczyć mogą się także starsi cierpiący na różne schorzenia ruchu. Ośrodek posiada zespół gabinetów lekarskich, profesjonalną salę do ćwiczeń indywidualnych oraz gabinet fizykoterapii z nowoczesną aparaturą zabiegową. Dorośli mogą skorzystać także z nowości, jaką jest "Twoja metamorfoza".

- Pacjenci, którzy potrzebują rehabilitacji często prowadzą niewłaściwy tryb życia. W gabinecie uczymy między innymi, jak nabyć zdrowe nawyki, proponujemy odpowiednią dietę, prowadzimy ćwiczenia. Wykonujemy także zabiegi kosmetyczne oparte na naturalnych składnikach, a także pomagamy paniom przejść całkowitą metamorfozę, włączając w to lekcje stylu czy makijażu - mówi Monika Mazurczak.