Niezwykła ekspozycja w Sandomierzu - niewidomi dotykiem poznają zabytki miasta (zdjęcia)

Miniatury w Muzeum Diecezjalnym

Odlew zespołu klasztornego św. Jakuba odsłaniają: Katarzyna Zioło, Andrzej Karwat i Józef Kotarski, prezes Stowarzyszenia "Dobrze, że jesteś" .
(fot. Małgorzata Płaza )

Miniatury w Muzeum Diecezjalnym

Stworzenie miniatur najważniejszych zabytków Sandomierza to, jak podkreśla Urszula Stępień, kustosz Muzeum Diecezjalnego, nawiązanie do tradycji, prac wykonanych na przełomie XIX i XX wieku przez mieszkającego w Sandomierzu Józefa Zielińskiego. W Muzeum Diecezjalnym zachowały się architektoniczne miniatury jego autorstwa.

Wykonywał je z drewna lipowego, a podpisywał się na nich: Obywatel miasta Sandomierza, amator starożytnych zabytków. Trzy z nich prezentują zabytki Sandomierza: ratusz, kościół dominikanów i fragment zabudowań klasztoru benedyktynek. Starannie wykonane miniatury charakteryzują się dbałością o wierne odtworzenie wszystkich detali architektury i zachowanie odpowiednich proporcji.

- W muzeum zachowały się również rysunki i pomiary, jakie wykonywał Józef Zieliński przygotowując się do wykonania miniatur - mówi Urszula Stępień.

Na dziedzińcu stanęły odlewy z brązu najbardziej charakterystycznych zabytków Sandomierza: Zamku Kazimierzowskiego, Bramy Opatowskiej z fragmentem murów, ratusza, Domu Długosza oraz zespołu klasztornego świętego Jakuba. Mają one umożliwić niewidomym sandomierzanom i turystom poznanie cennych obiektów miasta i podziwianie jego walorów.

Odlewy są takiej wielkości, że z łatwością można je objąć dłońmi i przy pomocy palców "obejrzeć" wszystkie szczegóły.

Piękny dar nie tylko dla sandomierzan

Niezwykła ekspozycja powstała z inicjatywy Stowarzyszenia "Dobrze, że jesteś", od ośmiu lat pomagającego osobom niepełnosprawnym.

- To nasz dar dla Sandomierza, piękna ekspozycja, która - mamy nadzieję - przez wiele lat będzie służyła sandomierzanom i turystom, zarówno osobom niepełnosprawnym, jak i zdrowym. Liczymy na to, że uczyni ona Sandomierz miastem bardziej przyjaznym osobom niepełnosprawnym - mówiła w czasie uroczystego otwarcia Katarzyna Zioło, pomysłodawczyni projektu, sekretarz Stowarzyszenia "Dobrze, że jesteś".

Wysokość, szerokość i odległość postumentów, na których stoją modele zabytków zapewnia komfort poruszania się osobom na wózkach inwalidzkich. Obok każdej rzeźby umieszczona została informacja w alfabecie Brajla, zawierająca najważniejsze dane.

Autorem odlewów jest sandomierski artysta plastyk Andrzej Karwat, członek Stowarzyszenia "Dobrze, że jesteś". Wykonał je z niezwykłą, iście jubilerską dokładnością.
- To była benedyktyńska, ośmiomiesięczna i społeczna praca - zaznaczyła Katarzyna Zioło.

Tak wygląda miniatura sandomierskiego ratusza.
(fot. Małgorzata Płaza)

Powstał również przewodnik

W ramach projektu "Dotyk historii" przygotowany został również specjalny przewodnik, jeden z pierwszych takich w Polsce, skierowany do osób z niepełnoprawnością intelektualną. Zawarte w nim informacje o dziejach miasta i jego najważniejszych zabytkach zostały opracowane w bardzo przystępny sposób. Są tam także porady dla przewodników, którzy oprowadzają grupy z niepełnosprawnymi. Autorką tekstu "Dzieje Sandomierza" jest Jolanta Smuniewska, opisów zabytków Izabela Wójcik, a części poradnikowej Maria Butkowska.

W czwartek ruszyła też strona internetowa www.dotykhistorii.pl, na której umieszczone zostały najważniejsze informacje dotyczące projektu, a ponadto opisy zabytków, mapa miejsca, gdzie jest ekspozycja oraz galeria zdjęć. Strona autorstwa Cyryla Karwata, dostępna również w angielskiej wersji językowej, jest w pełni przystosowana do odbioru przez osoby niepełnosprawne, można powiększyć czcionkę, zdjęcia, zmienić kontrast, odsłuchać teksty.

Radość i uznanie

W czasie uroczystego otwarcia wręczone zostały podziękowania tym, którzy przyczynili się do powstania ekspozycji. Otrzymali oni statuetki przedstawiające portal kościoła świętego Jakuba.

Uczestnicy spotkania nie kryli uznania dla pomysłu oraz efektów pracy Andrzeja Karwata. Osoby niewidome i niedowidzące potwierdziły, że ekspozycja doskonale spełnia swoją rolę.

- Pomysł jest bardzo dobry. Dla mnie te miniatury to jedyna możliwość poznania sandomierskich zabytków. Dotykając Bramy Opatowskiej, widzę na przykład, jakie ma wykończenie - powiedział Ryszard Rowiński.

Uczestnicy uroczystego otwarcia ekspozycji z dużą uwagą przyglądali się rzeźbom.
(fot. Małgorzata Płaza)

Radość z oddania ekspozycji wyraziła także Krystyna Malerecka ze świętokrzyskiego oddziału Polskiego Związku Niewidomych.

- Cieszymy się, że wreszcie będzie można przybliżyć sandomierskie zabytki wszystkim niewidomym i słabowidzącym. Osoby te będą mogły poznawać Sandomierz już nie tylko przy pomocy słuchu, ale będą mogły go również zobaczyć. To unikatowa ekspozycja, podobną ma jedynie Kraków - pokreśliła Krystyna Malarecka.

Projekt Stowarzyszenia "Dobrze, że jesteś" wsparli finansowo: PGNiG Gazownia Sandomierska, Urząd Miejski w Sandomierzu, Starostwo Powiatowe w Sandomierzu oraz Samorząd Województwa Świętokrzyskiego.
"Echo Dnia" sprawowało patronat medialny.

Tak wygląda jedna z miniatur z przełomu IX i XX wieku, znajdująca się w zbiorach Domu Długosza.
(fot. Archiwum)