Wystawa, jak przypomniał otwierając ją Kazimierz Jaroszek, dyrektor Archiwum Państwowego w Radomiu, stanowi kontynuację ekspozycji „Wielka Wojna. Radom i region radomski w czasie I wojny światowej” pokazywanej w sali Archiwum rok temu z racji obchodów 100-lecia wybuchu I wojny światowej. Wówczas przedstawiono na niej materiały archiwalne obrazujące działania militarne na ziemi radomskiej w latach 1914 – 1915, następnie okres okupacji austriackiej 1915 – 1918 i moment odzyskania niepodległości.
- Tym razem autorki wystawy skupiły się na życiu codziennym mieszkańców Radomia i okolic w okresie trwającej I wojny światowej – mówił dyrektor Jaroszek. - Te straszne, tragiczne nawet czasy chcemy przypomnieć nie tylko osobom starszym, ale i młodemu pokoleniu.
O wystawie mówiły autorki: Ewelina Majsterek i Aleksandra Nosowska.
- Mieszkańcy Radomia i okolic szczególnie w początkach wojny byli świadkami zmieniających się władz okupacyjnych – podkreślały twórczynie ekspozycji. - W ciągu pierwszych dwóch lat wojny miasto przechodziło z rąk do rąk znajdując się pod wpływami Rosji, Niemiec i Austro -Węgier. Wzbudzało to w nich lęki i niepewność jutra a ciężkie warunki życia przyczyniały się do coraz większego zubożenia. Jak sobie z tym radziły władze miasta?
Dla zachowania chronologii i ułatwienia percepcji widzom, ekspozycję podzielono na trzy części. Pierwsza „Początek końca niewoli narodu” ukazuje przede wszystkim nadzieję, że wskutek mających nadejść wydarzeń przybliża się chwila odzyskania niepodległości.
Bogata jest druga część ekspozycji ”Życie codzienne pod starą i nową okupacją”. Dokumenty pokazują bowiem jak niełatwo było żyć w codziennej wojennej rzeczywistości. Panował wojenny głód a więc jak radzono sobie z aprowizacją? Są pokazane kartki żywnościowe tego okresu czy zarządzenia zabraniające przerobu „lepszych gatunków mąki” .
Odezwy i inne dokumenty ukazują, jak usiłowano radzić sobie porządkiem i bezpieczeństwem, opieką zdrowotną, pomocą społeczną czy... prostytucją, którą należało okiełznać. Jak? Poprzez ustanowienie „regulaminu dla prostytutek w mieście Radomiu z roku 1916”, oficjalne „pozwolenia na prowadzenia domu publicznego” czy zadośćuczynienie skargom mieszkańców skarżących się na „obecność prostytutek w śródmieściu”. Zarządzenie prezydenta miasta Radomia nakazuje „lokowanie ich wyłącznie w domach publicznych”.
Są też afisze ukazujące budzącą się kulturę, jak na przykład Program Teatru Popularnego z Radomia, który w sali zamku szydłowieckiego 24 czerwca 1917 roku pokazał „Miód kasztelański” Józefa Ignacego Kraszewskiego.
Ciekawy jest fragment nazwany przez autorki „Radomskie powidoki”, pokazujący stare pocztówki, a na nich Radom w latach 1914- 1918. Jest naprawdę na co popatrzeć.
Ostatnia część wystawy „Na progu wolności” to obraz końca wojny i zbliżającej się wolności. ”Rodacy! Chwila dziejowe nadeszła! Polska powstaje…” Ów entuzjazm widać na starych fotografiach.
Wszystkie zamieszczone na wystawie archiwalne zdjęcia, dokumenty, świadectwa, plakaty i afisze pochodzące nie tylko ze zbiorów Archiwum Państwowego, ale także Muzeum im. Jacka Malczewskiego oraz Miejskiej Biblioteki Publicznej, a także kolekcji prywatnych świadczą o benedyktyńskiej wręcz pracy obu pań.
Jak mówią Ewelina Majsterek i Aleksandra Nosowska, wystawa pełnić ma rolę kompendium wiedzy na temat Radomia i okolic w latach I Wojny Światowej i uzupełnieniem lekcji historii w szkołach. Jest skierowana do wszystkich miłośników Radomia a wśród nich szkolnej młodzieży. Uzupełnieniem ekspozycji jest bogaty katalog.
Wystawa w gmachu Archiwum Państwowego przy ulicy Wernera 7 będzie czynna do końca czerwca 2016 roku.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
