Bardzo chore kobiece serca - rozmowa z profesor Marianną Janion

Konferencja o sercu kobiet

Konferencja o sercu kobiet

6 grudnia o godz.13. w Kielcach, w Hotelu Kongresowym EXBUD odbędzie się Ogólnopolska Konferencja "Dylematy i Wyzwania u Kobiet z Zaburzeniami Rytmu Serca" zorganizowana przez Sekcję Chorób Serca u Kobiet Polskiego Towa-rzystwa Kardiologicznego i Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Wśród prelegentów au-torytety i sławy polskiej kardiologii, między innymi: profesor Marianna Janion, przewodnicząca Sekcji Chorób Serca u Kobiet Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, profesor Kalina Kawecka-Jaszcz, prof. dr hab. med. Zdzisława Kornacewicz-Jach, dr hab. med. Katarzyna Biernacka, prof. dr hab. med. Ewa Nowalany-Kozielska, prof. dr hab. med. Maria Trusz-Gluza, prof. dr hab. med. Anetta Undas

- Pani profesor, przecież na zawał serca umierają głównie mężczyźni: dyrektorzy, przepracowani menedżerowie, zabiegani ojcowie rodzin na trzech etatach/

- Jeszcze niedawno rzeczywiście postrzegano te schorzenia jako typowo męską dolegliwość. Kobiety uczyły się, jak rozpoznawać objawy choroby wieńcowej u swoich ojców, mężów i braci, a same żyły w przekonaniu, że ich największym wrogiem są nowotwory piersi i narządu rodnego. Udowodniono jednak, że główną przyczyną zgonów kobiet w krajach rozwiniętych są choroby układu krążenia. Obecnie stanowią one 53 procent przyczyn zgonów u kobiet i 42 procent u mężczyzn. Brak świadomości zagrożenia chorobami układu krążenia był i nadal pozostaje barierą w skutecznej profilaktyce i terapii u kobiet.

- I co nam dają te porażające wyniki badań nad kobiecym sercem?

- Odkrycie, że główną przyczyną zgonów kobiet są choroby układu krążenia istotnie zmieniło to podejście. Zaczęto porównywać obraz kliniczny i leczenie u pacjentów obu płci. Zwrócono uwagę na rzadziej oceniane u kobiet ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych, na mniej typowe dolegliwości, trudności diagnostyczne, bo u kobiet testy diagnostyczne są rzadziej wy-konywane i trudniejsza jest ich ocena. To wszystko powodowało, że później wdrażano leczenie u kobiet i było ono mniej adekwatne do wymagań kobiecego organizmu.

- Leczono nas gorzej niż mężczyzn, bo kobiety nie miały prawa mieć zawału? To prawie seksizm...

- Zjawisko to, opisano jako "zespół Yentl" (amerykańska aktorka Barbara Streissand zagrała w nim postać młodej Żydówki, która by móc studiować Torę przebierała się za chłopca). I ma pani rację, odnosi się do tej swoistej dyskryminacji. Aby otrzymać optymalne leczenie, kobieta musi udowodnić, że jest tak samo chora jak mężczyzna, a o dowody u kobiet trudniej mimo tak samo zaawansowanego procesu chorobowego. Po prostu kobiety chorują inaczej!

- Dlaczego?

- Duży wpływ na występowanie zaburzeń rytmu serca i związanych z tym dolegliwości, takich jak kołatanie serca, osłabienie itp. mają powtarzające się miesięczne wahania hormonalne u kobiet. W środkowym okresie cyklu estrogeny zmniej-szają częstość epizodów napadowego częstoskurczu nadkomo-rowego, a nasilenie tych zaburzeń stwierdza się w okresie przed miesiączką. Jednocześnie u kobiet częściej obserwuje się występowanie arytmii na skutek polekowego wydłużenia zespołu QT i występowanie związanych z tym zagrażających życiu komorowych zaburzeń rytmu serca.
Szczególnym okresem w życiu kobiety jest okres ciąży. W tym czasie układ krążenia musi dostosować się do zwiększonego zapotrzebowania na tlen i podlega silnym wpływom hormonalnym i mechanicznym. Jednocześnie ze względu na bezpieczeństwo życia płodu farmakoterapia musi być bardzo ograniczona.

- Krytycznym punktem w życiu kobiety jest menopauza. Czy serce też zaczyna wtedy szwankować?

- W okresie okołomenopauzalnym często rozwija się tachykardia zatokowa, która jest wywołana zmniejszeniem wydzielania żeńskiego hormonu estradiolu, a to nasila epizody kołatania serca i powoduje podwyższenie ciśnienia tętniczego. I oczywiście w tym okresie kobieta jest bardziej narażona na ryzyko wystąpienia zawału serca.

-Czy kardiolodzy wiedzą jak leczyć kobiece serca?

- Prowadzenie optymalnej terapii jest zagadnieniem budzącym duże kontrowersje. Czy kobiety są leczone tak samo jak mężczyźni, czy takie leczenie wiąże się z podobnymi korzyściami czy może uwzględniając odmienności patogenetyczne powinny być jednak leczone inaczej? Nad tym będziemy dyskutować podczas konferencji, która ma za zadanie pogłębić wiedzę lekarzy ogólnych, internistów, kardiologów i przyczynić się do optymalnego diagnozowania i leczenia kobiet z zaburzeniami rytmu.