Bardzo pracowity rok u jędrzejowskich Cystersów. Czego udało się dokonać? [ZDJĘCIA]

Kończący się rok to drugi etap prac w jędrzejowskim Klasztorze Cystersów. W ramach drugiego etapu kontynuowane były prace w kaplicy błogosławionego Wincentego Kadłubka, przy barokowej dzwonnicy, zabytkowym murze i bramie od strony północnej. Na te działania opactwo pozyskało dotację z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 990 tysięcy
złotych, wraz z wkładem własnym wartość wyniosła ponad milion złotych.

W kaplicy - malowidła i nie tylko

W kaplicy błogosławionego Wincentego, po ubiegłorocznej renowacji późnobarokowych malowideł Andrzeja Radwańskiego w obrębie kopuły, w tym roku kontynuowano odnawianie fresków na pendentywach (elementach narożnych sklepienia). - Są one dziełem częściowo także Andrzeja Radwańskiego, ale są także późniejsze uzupełnienia, już innego pędzla - mówił Zbigniew Wojtasik z Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach. - Odnowione zostały także bramki obejścia po bokach ołtarza oraz elementy wyposażenia metalowego: cztery świeczniki, krucyfiks ołtarzowy, tabernakulum, a także podstawa ołtarza i figury czterech aniołów adorujących konfesję błogosławionego Wincentego. Sama konfesja, odnowiona w ubiegłym roku, jest obecnie przechowywana w klasztorze.
Renowacji poddano także metalową kratę w wejściu do kaplicy, z której usunięto ogniska korozji, przywrócono też jej pierwotną kolorystykę - ma teraz odcień malachitowej zieleni, ze złoceniami. Krata pochodzi z tego samego okresu, co cała kaplica - została wykonana tuż przed ogłoszeniem beatyfikacji Wincentego Kadłubka, która miała miejsce w 1734 roku.
- W czasie prac prowadzono badania, w ślepych arkadach na ścianach kaplicy odkryto obecność zamalowanych polichromii - wyjawił Zbigniew Wojtasik. - Jeśli prace będą kontynuowane, do odnowienia pozostały jeszcze posadzka i stopień ołtarza.

Dzwonnica, mur i brama

Tegoroczne prace przy dzwonnicy objęły wysoki parter, po ubiegłorocznych robotach na piętrze budynku. - Pozostały do realizacji prace blacharskie przy oryginalnym, barokowym hełmie dzwonnicy - mówił Marcin Ciba, szef zespołu konserwatorskiego. - Rozpoczęliśmy prace przy murze klasztornym, na razie techniczne, ratunkowe, gdyż był on w bardzo złym stanie.
Zakończone są już prace przy barokowej bramie północnej, na swoje miejsce powróciły figury świętych, odrestaurowane po zniszczeniu przez wichurę kilka lat temu.
Problemy nastręcza jeszcze uruchomienie dzwonów. - Walczymy o to, by dzwony zadzwoniły, jednak metalowa konstrukcja, na której są zawieszone, jest zbyt sztywna i drgania, wibracje dzwonów mogą przenosić się na ściany, zagrażając im - mówi Marcin Ciba. - Mamy pomysł, aby przebudować tę konstrukcję w taki sposób, by te wibracje wytłumić. Nasz zespół stara się przywrócić walory nie tylko estetyczne, ale i użytkowe restaurowanym obiektom. Przykładem jest brama, która była kiedyś bramą główną dla pielgrzymów przybywających do klasztoru. Obecnie można z niej korzystać, więc ten walor został przywrócony.

Obraz powróci na swoje miejsce

Ponadto, jak powiedział ojciec Bruno Paterewicz, przeor klasztoru Cystersów w Jędrzejowie, dzięki życzliwości wielu osób udało się pozyskać blisko 250 tysięcy złotych z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji na cele odnowy ratunkowej ołtarza Bożego Miłosierdzia, a właściwie św. Antoniego. - To ostatni nieodnowiony dotychczas ołtarz boczny w naszym kościele - mówił o. Bruno. - Na początku przyszłego roku do ołtarza powróci 300-letni obraz świętego Antoniego, który od kilkunastu lat był przechowywany w klasztorze, ponieważ był bardzo zniszczony i został zastąpiony współczesnym ołtarzem Chrystusa Miłosiernego. Na renowację obrazu wsparcie finansowe zadeklarowały gmina Jędrzejów oraz Starostwo Powiatowe. Obraz obecnie jest już poddawany renowacji

Renowacja po stu latach

Ten rok to także nieplanowane wcześniej prace, które udało się wykonać, dzięki dotacji w wysokości 670 tysięcy złotych z rezerwy MSWiA. Odnowiono ponad 900 metrów kwadratowych elewacji budynku klasztoru. To pierwsza od 100 lat gruntowna renowacja tej budowli. - Elewacja była w bardzo złym stanie, szczególnie przypory murów, które dosłownie uratowaliśmy przed zawaleniem - podkreśla ojciec przeor. - Przez lata wstrzymywaliśmy się przed remontem budynku mieszkalnego klasztoru, bo potrzeb w opactwie, kościele, otoczeniu jest bardzo dużo, ale tak naprawdę cały kompleks klasztorny jest zabytkiem. We wnętrzu klasztoru znajduje się wiele ważnych elementów architektonicznych, między innymi wieża romańska z około 1110 roku.

Plany na następny rok

Przyszły rok, jak planują Ojcowie Cystersi, będzie to zakończenie prac w kaplicy błogosławionego Wincentego: freski na ścianach, posadzka. - Planujemy ponowne poświęcenie kaplicy na 9 października, czyli święto Błogosławionego Wincentego - powiedział o. Bruno Paterewicz. - Na pewno zakończymy też prace renowacyjne w dzwonnicy oraz będziemy starać się o uruchomienie dzwonów, szczególnie największego "Wincentego", który nie dzwonił już od kilkudziesięciu lat.
Kontynuowane będą też prace przy murze, a planowane jest także odrestaurowanie ogrodu opackiego, który wraz z wiekowymi lipami jest wpisany do rejestru zabytków.
Jak wyjawia ojciec Bruno, przygotowany został także wniosek do Ministerstwa Kultury o przyznanie środków na odnowienie polichromii na sklepieniu nawy głównej kościoła, a pomysłów i potrzeb jest jeszcze o wiele wiele więcej.