Będzie dąb Bartek junior? Najstarsze drzewo w Świętokrzyskiem zostanie sklonowane

Badania odbywają się w ramach zleconego przez Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych projektu "Zachowanie zasobów genowych zagrożonych i ginących gatunków metodami kriogenicznymi w leśnym banku genów oraz ochrona zasobów genowych najstarszych drzew w Polsce poprzez klonowanie in-vitro i kriokonserwację". Polegają na zbieraniu pędów z najstarszych polskich dębów w celu rozmnożenia z zachowaniem ich własnych kodów genetycznych.

Projekt ruszył w zeszłym roku. Pierwszym drzewem, z którego naukowcy pobrali pędy, był dąb Chrobry rosnący w Borach Dolnośląskich w okolicy Piotrowic, województwo dolnośląskie. W tym roku ruszyła prawdziwa ofensywa. Pędy pobrano między innymi z dębów Bolesław rosnącym w gminie Ustronie Morskie, Bolko w Hniszowie w województwie lubelskim czy Lecha, Rusa i Edwarda z Rogalina w województwie wielkopolskim.

Pierwszego kwietnia pędy pobrano też z naszego świętokrzyskiego najstarszego drzewa - dębu Bartka. Posłużą do badań nad rozmnożeniem tego jednego z najstarszych dębów w Polsce z wykorzystaniem metody in-vitro. - Nie da się tych wiekowych drzew, tak jak na przykład topól, rozmnożyć wegetatywnie, bo są już na tyle stare, że prawie nie owocują. Stąd próba wykonania tego za pomocą in-vitro. Pobrane pędy zostaną w warunkach laboratoryjnych ukorzenione, a następnie wysadzone, niewykluczone, że koło swoich starszych dawców. Jako że ten proces jest długotrwały, bo dęby mają małą dynamikę wzrostu, przewidujemy, że może on potrwać nawet do trzech lat. Zresztą tyle czasu właśnie potrwa realizacja całego projektu - wyjaśnia doktor Paweł Chmielarz z Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Kórniku.
Pobranie pędów z Bartka bardzo ucieszyło Nadleśnictwo Zagnańsk. - Od wielu lat Bartek nie obradza, dwa lata temu było zaledwie kilkanaście żołędzi. Bardzo byśmy chcieli, aby udało się sklonować nasze rozpoznawalne drzewo i aby powstał Bartek junior - mówi nadleśniczy Tomasz Kuszewski.

- Dąb Bartek to symbol naszej gminy, znajduje się w jej herbie. Dzięki niemu jesteśmy znani w całej Polsce. Dlatego też wiadomość o tym, że naukowcy będą pracować nad jego rozmnożeniem, jest dla na bardzo radosna. Bardzo się cieszymy i kibicujemy im, by sprawili, że najsłynniejszy dąb na Kielecczyźnie przetrwa - komentuje Szczepan Skorupski, wójt gminy Zagnańsk.

- Dlaczego zdecydowaliśmy się realizację takiego projektu? Chcemy zachować najstarsze dęby w Polsce. Każdy z nich liczy około 700 lat i z racji wieku ma słabe owocowanie. Dzięki pędom i in-vitro jest szansa przekazania następnym pokoleniom tych drzew, bo trzeba pamiętać, że one też stanowią nasze dziedzictwo - podkreśla Edyta Nowicka z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu.