Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Kaplica nauczycieli otwarta i poświęcona w Kałkowie (zdjęcia)

Kazimierz CUCH [email protected]
Kaplicę poświęcił ojciec Eugeniusz Augustyn, opat wąchockiego klasztoru cystersów.
Kaplicę poświęcił ojciec Eugeniusz Augustyn, opat wąchockiego klasztoru cystersów. Fot. Kazimierz Cuch
Kaplica poświęcona 37 bohaterskim nauczycielom z terenu dawnego powiatu iłżeckiego, z siedzibą w Starachowicach, którzy zginęli podczas ostatniej wojny, została uroczyście poświęcona w niedzielę, w sanktuarium Bolesnej Królowej Polski w Kałkowie.

Jest umieszczona w monumentalnej Golgocie Martyrologii Narodu Polskiego. Na razie kaplica zawiera tabliczki z nazwiskami 37 nauczycieli. Jak podkreślano podczas uroczystości jest tam miejsce na kolejne tabliczki, poświęcone innym nauczycielom, którzy wykazali się bohaterstwem, prowadzili tajne nauczanie, walczyli o Polskę i o polskość.

Mszę św. w kościele sanktuarium odprawił ojciec Eugeniusz Augustyn, opat wąchockiego klasztoru cystersów. On też wygłosił homilię, w której dużo mówił o nauczycielskim powołaniu i nauczycielskich powinnościach. Uczestniczyli w niej dyrektorzy wszystkich szkół z delegacjami nauczycieli i uczniów, z których byli upamiętnieni nauczyciele. Było wielu szeregowych nauczycieli, poczty sztandarowe, przedstawiciele lokalnych władz.

Po mszy wszyscy uczestnicy uroczystości w procesji przeszli do Golgoty Martyrologii Narodu Polskiego, gdzie ojciec opat poprowadził modlitwę za dusze wspominanych nauczycieli i poświecił kaplicę. Odczytano biografię wszystkich 37 bohaterskich nauczycieli, którą bardzo skrupulatnie opracował Kazimierz Winiarczyk, emerytowany nauczyciel Zespołu Placówek Oświatowych w Wąchocku, radny, historyk i regionalista. . Złożono kwiaty i zapalono znicze.

Kaplicę i całą uroczystość organizowało Katolickie Stowarzyszenie Polskich Nauczycieli, które działa przy opactwie ojców Cystersów w Wąchocku. Obejmuje swym zasięgiem cały, dawny powiat iłżecki.

Nauczyciele upamiętnieni w Golgocie Martyrologii Narodu Polskiego w Kałkowie.

Mieczysław Ambroż pseudonim “Wyrwa"< (1897-1942), kierownik Szkoły Powszechnej w Świętomarzy, gmina Pawłów. Podporucznik rezerwy , uczestnik kampanii wrześniowej 1939 r. Od 1940 r. prowadził tajne nauczanie i działał w konspiracji. Współorganizator Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej. Więziony w Radomiu, skąd odtransportowano go do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Zamordowany 24 sierpnia 1942 roku w obozie koncentracyjnym Mauthausen. Lucyna Ambroż (1903-1944), nauczycielka PSP w Świętomarzy. Żona kierownika szkoły w tej miejscowości. Od 1940 roku członek ZWZ-AK w Starachowicach. Aresztowana 8 marca 1944 roku. Popełniła samobójstwo 10.04.1944 roku skacząc z okna w trakcie brutalnych przesłuchań przez gestapo w Kielcach. Szkoła Podstawowa w Szerzawach, w gminie Pawłów nosi imię Lucyny i Mieczysława Ambrożów. Teofil Banach pseudonim “Jan Dębniak" (1906-1941) kierownik PSP w Siennie, powiat Lipsko, prezes Oddziału Powiatowego Związku Nauczycielstwa Polskiego w powiecie Iłżeckim. Organizator tajnej oświaty. Poszukiwany przez gestapo ukrywał się w Warszawie. Organizator dwóch tajnych drukarni. Aresztowany 26 marca 1941 roku został zamordowany w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. Szkoła Podstawowa w Siennie nosi jego imię. Józef Bartos, nauczyciel PSP w Płudnicy, powiat radomski. Członek Batalionów Chłopskich, aresztowany i więziony w Radomiu i w obozie koncentracyjnym w Dachau, gdzie został zamordowany.
Zbigniew Błażewicz (1907-1940).Nauczyciel PSP w Lipsku nad Wisłą i Anusinie. Aktywnie działał w Ochotniczej Straży Pożarnej. Współorganizator ZWZ-AK w Lipsku. Aresztowany 4 czerwca 1940 roku. Więziony w Starachowicach. Rozstrzelany w Brzasku koło Skarżyska.
Piotr Chlebicz (1896-1942) oficer armii austriackiej. Kierownik Szkoły Powszechnej w Kałkowie koło Ciepielowa. Aresztowany 2 czerwca 1942 roku za odmowę podpisania volkslisty. Zamordowany w lipcu 1942 w Oświęcimiu.
Leon Czajkowski (1913-1942). Nauczyciel Szkoły Powszechnej w Majkowie. Podporucznik rezerwy, organizator i komendant konspiracyjnego oddziału złożonego z członków przedwojennego “Strzelca". Aresztowany 5 czerwca 1942. Wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, a następnie do Mauthausen, gdzie został zamordowany 11 października 1942 roku. Stanisław Gralec (1893-1942). W latach 1925-1940 kierownik Szkoły Powszechnej w Parszowie. Porucznik rezerwy, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku. Od 1941 nauczyciel w Majkowie. Działał w konspiracji, prowadził tajne nauczanie. Aresztowany 4 czerwca 1942 roku. Został wywieziony do Oświęcimia gdzie go zamordowano. Stanisław Czyż (1902-1943),podporucznik rezerwy. Nauczyciel PSP w Jarentowskim Polu, powiat Lipsko. Uczestnik kampanii wrzesniowej1939 roku. Współpracował z ZWK-AK. Aresztowany 05 lutego 1943 roku. Więziony w Radomiu, zmarł w wiezieniu w marcu 1943. Stanisław Daniluk (1902-1940). Dyrektor Szkoły Rolniczej w Chwałowicach. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku. Pracował w konspiracji. Aresztowany, był więziony w Radomiu, rozstrzelany w Firleju koło Radomia. Jerzy Fidała, oficer rezerwy. Nauczyciel Publicznego Liceum i Gimnazjum w Solcu nad Wisłą, wybitny sportowiec. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku. Internowany w Kozielsku, zginął w Katyniu w 1941 roku. Kazimierz Gruszecki (1911-1942). Podporucznik rezerwy. Nauczyciel PSP w Rzeczniowie, powiat radomski. Uczestnik kampanii wrześniowej w Armii "Łódź", obrońca Modlina. Aresztowany 11 czerwca 1940 roku. Więziony w Starachowicach, zamordowany w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen-Oranienburg. Janina Jarkiewicz (1916-1944). Nauczycielka PSP w Olechowie powiat lipski. Współpracowała z ZWZ- AK. Aresztowana i rozstrzelana w październiku 1944 roku w lesie koło Eugeniowa.
Wacław Kroczewski 1909- 1942) . Kierownik szkoły w Krzyżowej Woli (obecnie Szkoła Podstawowa nr 6 w Starachowicach.) Oświatowiec, członek ruchu oporu. Aresztowany 6 czerwca 1942, został wywieziony do Oświęcimia, a następnie do Gusen, gdzie został zamordowany.
Włodzimierz Ksykiewicz (1888-1942). W latach 1921-1940 był kierownikiem Szkoły Powszechnej w Mostkach. Prowadził tajne nauczanie. Aresztowany 12 czerwca 1940 r. osadzony został w obozie koncentracyjnym w Oranienburgu, gdzie został zamordowany 14 października 1942 r. Kazimierz Kupczyk (1896- 1942 ). Kierownik Szkoły Powszechnej w Tychowie Starym, gmina Mirzec. Oświatowiec, działacz związkowy, członek ruchu oporu. Prowadził tajne nauczanie. Aresztowany 11 czerwca 1940 roku. Więziony w Radomiu, skąd po krótkim pobycie został odtransportowany do obozu koncentracyjnego, gdzie został zamordowany. Ludwik Kupczyk ( 1888-1944) . Kierownik Szkoły Powszechnej w Seredzicach, gmina Iłża. Został aresztowany pełniąc obowiązki służbowe w szkole 13 marca 1941 roku. Wywieziono go do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, a następnie do Mauthausen, gdzie 23 marca 1944 roku zmarł z wycieńczenia. Karol Kulik (1909-1942. Kierownik Szkoły Powszechnej w Godowie, gmina Pawłów, porucznik rezerwy, członek Batalionów Chłopskich, komendant rejonu. Aresztowany 4 czerwca 1942. Zamordowany w obozie koncentracyjnym Mauthausen- Gusen. Gustaw Kwieciński (1911-1940). Kierownik Szkoły Powszechnej w Osinach, gmina Mirzec. Współpracował z ZWZ-AK. Więziony w Starachowicach i w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen- Oranienburg, gdzie został zamordowany jesienią 1940 roku. Szkoła Podstawowa w Osinach nosi jego imię. Antoni Krawczyk - kierownik Publicznej Szkoły Powszechnej w Długowoli, powiat lipski. Członek ZWZ-AK. Aresztowany w marcu 1940, więziony w Radomiu, rozstrzelany w Firleju.
Julian Luzak, podporucznik rezerwy. Nauczyciel PSP w Długowoli. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku. Członek ZWZ-AK. Aresztowany 2 czerwca 1942 roku. Po ucieczce z posterunku żandarmerii w Lipsku, był w partyzanckim oddziale “Szarego", poległ na terenie ziemi kieleckiej.
Józef Mazur (1912-1945). Nauczyciel Szkoły Powszechnej w Majkowie. Podporucznik rezerwy. Członek ZWZ-AK. Aresztowany 20 października 1943 roku i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Gross- Rossen. Zginął w czasie ewakuacji podobozu w Dyhenfurth. Czesław Nowakowski pseudonim “Teddy" (1896-1944). Kierownik Szkoły Powszechnej nr 2 w Starachowicach. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 r, porucznik rezerwy. Komendant oddziału AK w Starachowicach. W czasie wojny mianowany kapitanem przez władze wojskowe ruchu oporu. Trzykrotnie aresztowany, dwa razy uwolniony przez partyzantów. Zamordowany 22 grudnia 1944 roku w czasie przesłuchań po trzecim aresztowaniu. Wojciech Nobis, pseudonim "Burza", “Sęk" (1907-1944). Kierownik PSP w Marianowie, powiat Lipsko. Działacz młodzieżowy i strażacki Prowadził tajne nauczanie. Współpracował z ZWZ-AK i BCH Aresztowany w listopadzie 1943 roku i więziony w Starachowicach oraz Radomiu. Rozstrzelany w obozie koncentracyjnym Grossrosen. Antoni Nobis lat 38. Nauczyciel Publicznej Szkoły Powszechnej w Iłży. Podporucznik rezerwy, uczestnik ruchu oporu. Zamordowany przez hitlerowców w nieznanych bliżej okolicznościach Michał Pawlik (1988-1940). Kierownik Szkoły Powszechnej nr 1 w Starachowicach. Porucznik rezerwy, społecznik i działacz związkowy. Był aktywnym działaczem ruchu oporu w Starachowicach. Aresztowany i wywieziony do Skarżyska, gdzie był torturowany. Zginął w masowej egzekucji w Brzasku koło Skarżyska. Bolesław Papi (1923-1944). Żołnierz Armii Krajowej. Nauczyciel kreśleń technicznych w Fabrycznej Szkole Zawodowej w Starachowicach. Zginął 24 maja 1944 roku w czasie zamachu w Wierzbniku na Ericka Schütza, hitlerowskiego inspektora dystryktu radomskiego. Stanisław Marian Pietrkiewicz (1902-1942). Kierownik PSP w Ciepielowie. Podporucznik rezerwy, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku. Aresztowany i zamordowany w lipcu 1942 w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu Józef Pyrgiel (1908-1943). Kierownik PSP Wielgiem, powiat Lipsko. Podporucznik rezerwy, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku. współpracował z Batalionami Chłopskimi - oddział partyzancki “Ośki". Aresztowany i rozstrzelany w zbiorowej egzekucji na przedmieściach Kazanowa. Antoni Skorupa (1888-1942). Kierownik Szkoły Powszechnej w Chybicach, w gminie Pawłów i w Wąchocku. Zainicjował tajne nauczanie. Podjął współpracę z konspiracją. Aresztowany przez gestapo, został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oranienburgu, a następnie do Dachau, gdzie został zamordowany. Jan Ścibisz (1911-1944). Nauczyciel PSP w Hucie koło Bielin. Oficer rezerwy, członek ZWZ-AK Więziony w Starachowicach, zamordowany w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen-Oranienburg.
Jan Rogos (1900-1942). Kierownik Szkoły Powszechnej w Chybicach, gmina Pawłów. Podporucznik, społecznik, działacz oświatowy, prowadził tajne nauczanie. Aresztowany i wywieziony do więzienia w Radomiu, skąd został odtransportowany do Oświęcimia, a następnie do Gross Rossen, gdzie został zamordowany.
Adam Tuźnik (1889-1941). Kierownik Szkoły Powszechnej w Starachowicach. Społecznik, działacz oświatowo-kulturalny, działacz związkowy. Aresztowany i więziony w Starachowicach, a następnie wywieziony do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen-Oranienburg, gdzie został zamordowany. Jan Witkowski (1915-1944). Nauczyciel Szkoły Powszechnej nr 3 w Starachowicach. Oficer rezerwy. Członek ZWZ-AK. Zastrzelony przez żandarmów w Starachowicach jesienią 1944 roku. Piotr Wójcik (1880-1942). Kierownik Szkoły Powszechnej nr 4 w Starachowicach. Aresztowany pod koniec roku 1942 i wywieziony do Oświęcimia, skąd w końcu 1943 roku został odtransportowany do Oranienburga, gdzie zakończył swoje życie. Jan Wnuk (1895-1944). Nauczyciel liceum i gimnazjum w Solcu nad Wisłą. Działacz harcerski. Prowadził tajne nauczanie. Współorganizator ZWZ-AK w Solcu nad Wisłą. Aresztowany 02.04.1942 r. z dwoma synami, Jerzym i Julianem, również członkami ZWZ-AK. Więziony w Radomiu, rozstrzelany z synami w Firleju. Jedna z ulic Solca nosi jego imię. Karol Żelaźkiewicz (1895-1943). Kierownik Szkoły Powszechnej w Pokrzywnicy, gmina Pawłów. Podporucznik rezerwy, społecznik, działacz oświatowy. Prowadził tajne nauczanie. Aresztowany w Pokrzywnicy, został przywieziony do Starachowic i po wstępnym przesłuchaniu odesłany do więzienia w Radomiu. Odtransportowany do Oświęcimia i tam został zabity przez esesmana.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na echodnia.eu Echo Dnia Świętokrzyskie