Kielecka delegatura Instytutu Pamięci Narodowej rozpoczyna akcję, której celem jest sporządzenie katalogu nieznanych dotąd miejsc pochówku bohaterów polskiego podziemia antykomunistycznego. Możliwe są ekshumacje, by zidentyfikować tożsamość ofiar.
Inicjatywę ogłosił we wtorek Leszek Bukowski, naczelnik kieleckiej delegatury IPN. Jak wyjaśniał, po sobotnich uroczystościach związanych z obchodami Narodowego Dnia Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" otrzymał od ludzi wiele sygnałów o miejscach, w których leżą ciała pomordowanych przez ubeków członków drugiej konspiracji.
- Przez 50 lat o tych bohaterach mówiło się, że są bandytami. Wyrzucono ich z pamięci narodowej. Jako IPN jesteśmy zobowiązani, by wypełnić swoją rolę i oddać tym ludziom część poprzez odnalezienie i udokumentowanie miejsc zbrodni, ale również identyfikację ofiar. Chcemy wypełnić misję naszego pokolenia tak, by kolejne pokolenia nie wstydziły się za nas, że poczyniliśmy grzech zaniechania - mówił Leszek Bukowski.
Podkreślił, iż według szacunków po zakończeniu II wojny światowej w ubeckich i milicyjnych więzieniach zakatowano nie mniej niż 50 tysięcy osób. - Ale nie znamy wszystkich tych ofiar ani miejsc ich pochówku. Dlatego chcemy, by takie badania na kielecczyźnie zostały wszczęte, i to jak najszybciej - powiedział Bukowski.
Związany z IPN doktor Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki przypomniał, iż wciąż nie wiadomo, gdzie pochowano najważniejszą postać drugiej konspiracji - komendanta Franciszka Jaskulskiego "Zagończyka". Jak dodał, w dokumentach ubeckich są także informacje o wymordowaniu całych grup partyzantów.
W powiecie sandomierskim zabito 80 żołnierzy, którzy przyszli zza Wisły. W okolicy Iwanisk zginęło następnych kilkadziesiąt osób - mówił Śmietanka-Kruszelnicki.
Marek Jończyk z IPN za największy problem uznał właśnie wskazanie miejsc pochówku "żołnierzy wyklętych".
- W Polsce było około 500 obiektów służb bezpieczeństwa, udokumentowano 200. W województwie świętokrzyskim udało się znaleźć 58 obiektów, z czego 24 na terenie Kielc. Lista nie jest zamknięta. Funkcjonowały przecież także tajne więzienia. Jednak w ciągu ostatnich 20 lat doszło do zatarcia śladów obecności tych obiektów. Co więcej, pochówki dokonywały się w sposób tajny, na przykład na terenie cmentarza Piaski. Nie da się ponadto wykluczyć, że funkcjonariusze UB dokonywali pochówków na terenach przyległych do obiektów, w których stacjonowali - mówił Jończyk.
- Nie ma się co łudzić, że znajdziemy informacje UB dotyczące miejsc pochówku ofiar. Natomiast pamięć ludzka może dać ślad warty rozważenia - podkreślił doktor Śmietanka-Kruszelnicki.
Leszek Bukowski poinformował, iż do akcji chce zaangażować Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcachs, stowarzyszenia, a także samorządy lokalne w całym województwie oraz placówki edukacyjne.
- Moim zdaniem społeczności szkolne będą miały przełomową wiedzą dla naszych badań - stwierdził Bukowski. - Wiele zdarzeń miało miejsce na terenach wiejskich i wiele ludzi może mieć o nich coś w pamięci. Liczmy na pamięć ludzką - uzupełnił Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki.
Leszek Bukowski podkreślił, iż IPN oczekuje wsparcia w prowadzeniu badań archiwalnych nad weryfikacją wskazanych przez mieszkańców mogił "żołnierzy wyklętych".
Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego - Andrzej Gatkowski
Marek Maciągowski, dyrektor Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej, obiecał pomoc w dotarciu z informacją o akcji do wielu środowisk.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
