Nowoczesne biblioteki przyciągają czytelników

Biblioteki muszą nadążać za ogólnym wzrostem poziomu życia, do biednych, ciasnych i brzydkich nikt nie zajrzy. Pokazuje to dobitnie przykład Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej, do której czytelnicy "walą" tłumnie. A w województwie są nawet dwie gminy, w których jedyne biblioteki zlikwidowali.

W województwie świętokrzyskim w ubiegłym roku zlikwidowano trzy biblioteki i trzy filie. - Niby niewiele, ale pokazuje pewną tendencję - mówi Andrzej Dąbrowski, dyrektor WBP.

W małych miejscowościach, bo te zlikwidowane to placówki wiejskie, biblioteki nie cieszą się specjalnym uznaniem radnych i władz. Przegrywają z konkretnymi potrzebami - drogami, kanalizacją. Badania wskazują na zły i wciąż pogarszający się stan infrastruktury bibliotek publicznych oraz domów kultury. Mała funkcjonalność lokali bibliotecznych, ich niewielka powierzchnia, zły stan techniczny budynków i brak odpowiedniego wyposażenia powodują, że z roku na rok zmniejsza się liczba osób korzystających z tych instytucji. Ograniczając nakłady na biblioteki, wójtowie nie starają się rozbudzić w mieszkańcach tego, co tak ważne - ciekawości świata.

TAK WYSZŁO

W województwie są nawet dwie gminy, które w ogóle nie mają bibliotek publicznych. - Tak wyszło - przyznaje Stanisław Krzak, wójt Wiślicy, i dodaje, że głupio mu rozmawiać na taki temat. Wiślica z taką tradycją i zabytkami... Wójt zapewnia jednak, że to się zmieni. Już miało się zmienić, ale gmina nie dostała pieniędzy na budowę hali sportowej, pytano strażaków, czy wpuszczą bibliotekę do swojej siedziby, powiedzieli, że nie. Więc teraz wójt planuje umieścić bibliotekę w gminnym centrum kultury. - Na początek zarezerwowałem w budżecie 30 tysięcy złotych i od września, najpóźniej października biblioteka w Wiślicy ruszy - zapewnia.

Tego problemu nie widzą władze Moskorzewa, bo jak przyznaje sekretarz gminy Tadeusz Barczyński, nigdy mieszkańcy czy radni nie podnosili tej kwestii. - Biblioteka jest w szkole, ma wydłużone godziny i to powinno wystarczyć - mówi.

MOGĄ TYLKO ZACHĘCAĆ

Co począć z samorządem, który nie realizuje swych zadań, a biblioteka jest takim zadaniem? Wojewoda, który sprawuje nadzór nad samorządami, nic zrobić nie może. - My kontrolujemy zgodność z przepisami uchwał - wyjaśnia rzecznik wojewody Agata Wojda. Także marszałek nie ma wpływu na decyzje samorządowców. - Możemy tylko zachęcać, pomagać, dając pieniądze na realizację - mówi Jacek Kowalczyk, dyrektor Wydziału Kultury Urzędu Marszałkowskiego.

Rzeczywiście, biblioteki dostają pieniądze na modernizację. - Sukces naszej biblioteki zależał od wielu rzeczy - przyznaje Dąbrowski. Mamy ładną, świetnie wyposażoną siedzibę. Jest dostęp do Internetu i ciągle uzupełniamy zbiory.
W ciągu ostatnich dwóch lat większe sumy na modernizację otrzymały biblioteki w Michniowie, Piekoszowie, Morawicy, Połańcu, Klimontowie, Czarnocinie i Rytwianach - tyle na 290 istniejących placówek i 188 filii.

We wszystkich bibliotekach w 2010 roku znajdowała się imponująca liczba 4.500 tys. jednostek, w tym 4.439 tys. książek. Zbiory są uzupełnione - w ciągu roku przybyło 87.791 pozycji, o ponad 3 tysiące więcej niż rok wcześniej. Kosztowało to ponad 2 mln zł, a na kwotę tę złożyły się samorządy (1,7mln zł) i ministerstwo. Wskaźnik zakupu książek na 100 mieszkańców jest w województwie kiepski. - Dobry wskaźnik to 15-20 książek na 100 mieszkańców - tłumaczy Dąbrowski. - My w województwie mamy 6,9.

Najlepiej jest w Kielcach, chociaż są gminy, w których zakupy są świetne. Dużo na zbiory w porównaniu z poprzednim rokiem wydały biblioteki w Wojciechowicach, Krasocinie, Zawichoście, Rakowie, Masłowie, Oksie czy Słupi Koneckiej. Nowości mogą czytać osoby korzystające z placówek w Kielcach, Ostrowcu, Sandomierzu, Połańcu, Ożarowie czy Opatowie.

- Od kilku lat wymieniamy te same małe biblioteki, których wójtom najwyraźniej zależy na tym, by mieszkańcy czytali - mówi Dąbrowski i wymienia biblioteki w Pierzchnicy, Krasocinie, Rudzie Malenieckiej, Dwikozach, Mniowie, Wilczycach, Kijach czy Oksie. Najgorzej z zakupami jest w Starachowicach, Osieku, Czarnocinie, Górnie, Łagowie, Łącznej, Nowej Słupi.
NAJWIĘCEJ NA KSIĄŻKI W KIELCACH

Najwięcej własnych pieniędzy na zakupy zbiorów przeznaczyły biblioteki w Kielcach - wojewódzka blisko pół miliona zł, miejska niecałe 200 tys., 122 wydała placówka w Ostrowcu, w Busku 50 tys., ale ani złotówki nie wyłożyła na zakupy książek biblioteka w Kazimierzy Wielkiej, a w Łącznej tylko 1100 zł.

- A przecież czytelnicy, poza studentami i uczniami, szukają nowości - podkreśla dyrektor Dąbrowski. - Trzeba mieć naprawdę dobrą ofertę, by przyciągnąć do siebie.
W wojewódzkiej bibliotece magnesem są nie tylko książki, ale też filmy oraz płyty. Ich wypożyczenie nic nie kosztuje i trudno się dziwić, że multimedia cieszą się taką popularnością. Wojewódzka Biblioteka Publiczna odnotowała wzrost wypożyczeń o ponad 96 tys. Jest absolutną rekordzistką, drugi Ostrowiec wypożyczył więcej o 13.500, a Bogoria o 6 tys. Ruch zamiera w bibliotekach Buska, Końskich, Kunowa, Pińczowa, Staszowa, Suchedniowa.

O atrakcyjności bibliotek świadczy też możliwość skorzystania z Internetu. 207 daje taką możliwość (w tym 107 filii), niestety, w 64 nie zrobiono nic, by zainstalować komputery.
Po programie "Orlik 2012" rząd rusza z projektem budowy i modernizacji instytucji kultury w małych gminach - to program "Kultura+". Z budżetu państwa będzie można pozyskać 40 proc. środków, 30 proc. mają dołożyć samorządy województw, resztę gmina. W ten sposób ma powstać około 600 nowoczesnych centrów bibliotecznych. Czy samorządy zainteresują się nim i centra powstaną na ziemi świętokrzyskiej, okaże się wkrótce. Wnioski można składać do kwietnia.