Ocalą od zapomnienia Kolonię Robotniczą, jedną z dzielnic Ostrowca Świętokrzyskiego

5 tysięcy osób

5 tysięcy osób

Kolonia Robotnicza obecnie jest jedną z wciąż rozwijających się dzielnic miasta. Mieszka tam około 5 tysięcy osób, znajduje się tam kilkadziesiąt uliczek dojazdowych. Pozostałością dawnej świetności są parterowe domki z białej cegły, których jednak z roku na rok ubywa.

Nazwa Kolonia Robotnicza wśród mieszkańców naszego miasta kojarzy się chyba tylko z osiedlem domków jednorodzinnych w okolicach szpitala - mówi Piotr Mrugała, dyrektor Muzeum Historyczno - Archeologicznego. - Przeciętny mieszkaniec zapytany, co ciekawego można zobaczyć na Koloni Robotniczej, odpowiedziałby, że nic. I bardzo by się pomylił.

Mało kto wie, że osadę Kolonia Robotnicza, jako zaczątek projektowania nowoczesnego miasta, wizytował w 1929 roku prezydent RP Ignacy Mościcki.

OSADA DLA ROBOTNIKÓW

Kolonia Robotnicza, decyzją Sejmiku Opatowskiego i z pomocą Zakładów Ostrowieckich została założona w 1926 roku poza obszarem miasta, na gruntach określanych jako Ostrowiec Poduchowny. Działki pod budowę domków jednorodzinnych otrzymało 116 pracowników ostrowieckiej huty. Miasto rozrastało się, a dla kolejnych mieszkańców powoli zaczynało brakować miejsca.

- Sama ulica Kolonia Robotnicza to pamiętające czasy II Rzeczypospolitej oryginalne założenie urbanistyczne, z zachowanymi do dziś przykładami robotniczej architektury mieszkaniowej - opowiada Piotr Mrugała. - Należy wziąć pod uwagę, że w pierwszych dziesięcioleciach XX wieku warunki mieszkaniowe pracowników przemysłu ciężkiego były niesłychanie trudne. Mieszkali oni w wielkim stłoczeniu, w złych warunkach sanitarnych. W latach 1926-1932 dyrekcja ostrowieckiej Spółki Akcyjnej Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich, wystawiła w tym właśnie miejscu 116 domków przeznaczonych dla swoich pracowników. Nie dla kadry urzędniczej, ale właśnie dla klasy robotniczej.

Koncepcja, która pojawiła się w odpowiedzi na problem przeludnienia miast, zakładała niską i luźną zabudowę, a przede wszystkim znaczny udział terenów zielonych. Do pomysłu rozbudowy dzielnicy powrócono po zakończeniu II wojny światowej. Miejska Rada Narodowa na posiedzeniu w lipcu 1947 roku podjęła uchwałę o kontynuacji rozbudowy, a Ostrowiec Świętokrzyski znalazł się w orbicie zainteresowań planistów wielkiego przemysłu. Powstały nowe zakłady pracy, a także osiedla domów komunalnych i spółdzielczych, z największą inwestycją - budową Zakładu Metalurgicznego Huty imienia Marcelego Nowotki.

Tak obecnie wygląda zabudowa Kolonii Robotniczej.
(fot. Fot. archiwum)

APEL DO MIESZKAŃCÓW

W związku z nowymi inwestycjami, w 1954 roku dokonano kolejnej zmiany granic Ostrowca, włączając do niego między innymi Kolonię Robotniczą. Obecnie jest to jedna z wciąż rozwijających się dzielnic miasta. Mieszka tam około 5 tysięcy osób, znajduje się kilkadziesiąt uliczek dojazdowych. Pozostałością dawnej świetności są parterowe domki z białej cegły, których jednak z roku na rok ubywa.

- Rozpoczynamy akcję dokumentacji fotograficznej wszelkich materialnych pozostałości pierwotnego założenia, a przede wszystkim stanu zachowania domków robotniczych z ich oryginalnymi elementami i wyposażeniem - zapowiada Piotr Mrugała. - Będzie ją przeprowadzał współpracownik muzeum, historyk sztuki Wojciech Mazan.

Akcja potrwa od kwietnia do sierpnia. Zbierane i dokumentowane będą także wspomnienia mieszkańców ulicy Kolonia Robotnicza. Muzeum zwróciło się do nich z prośbą o umożliwienie dostępu do posesji, w celu wykonania dokumentacji fotograficznej, a także udostępnienie dokumentów i zdjęć, które mogą pomóc w pełniejszym opracowaniu badań.