"Pasterz diecezji kieleckiej". Nowa i interesująca wystawa o biskupie Czesławie Kaczmarku

Wystawa przygotowana przez Referat Edukacji Narodowej Delegatury IPN w Kielcach, przybliża najważniejsze wydarzenia z życia Czesława Kaczmarka (1895–1963) – duchownego, duszpasterza polonijnego, prezesa Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej w Płocku, od 1938 r. ordynariusza kieleckiego. Jego pokazowy proces z września 1953 r., a w następstwie aresztowanie prymasa Stefana Wyszyńskiego, stanowiły apogeum antykościelnej polityki władz w okresie stalinowskim.

Kiedy obejmowałem stanowisko naczelnika Delegatury IPN w Kielcach, mówiłem, że ważnym punktem prac Instytutu będzie popularyzowanie wiedzy o bohaterach z regionu na terenie całej Polski. Biskup Czesław Kaczmarek może nie jest nieznaną postacią w Polsce, ale naszym zadaniem jest to, by postacie znane u nas były znane nie tylko w województwie świętokrzyskim. Jednym z najlepszych rozwiązań to przygotowywanie tego typu prostych i przejrzystych wystaw biografii elementarnych

- powiedział doktor Robert Piwko, naczelnik Delegatury IPN w Kielcach.

Biskup Czesław Kaczmarek został aresztowany w styczniu 1951 r., wkrótce po zakończeniu tzw. procesu wolbromskiego, podczas którego skazano duchownych podległych jego władzy kościelnej. Podstawą oskarżenia ordynariusza kieleckiego były listy pasterskie, które wydał w początkowym okresie okupacji. Przedstawiano je jako dowód współpracy z Niemcami. Podczas dwuipółletniego aresztowania został poddany brutalnemu śledztwu i zmuszony do złożenia obciążających siebie i innych zeznań. Wokół procesu, przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie, z września 1953 r. została rozpętana potężna kampania propagandowa, a sam biskup został skazany za próbę przewrotu, szpiegostwo i współpracę z Niemcami na 12 lat więzienia. Więziony, a następnie internowany, wolność odzyskał we wrześniu 1956 r. Do Kielc powrócił dopiero w kwietniu 1957 r. Do końca życia był szykanowany przez komunistów.

Kiedy myślimy o księże biskupie Czesławie Kaczmarku, więźniu Polski "ludowej", to myślimy też o tysiącach innych ofiar. Wiele epizodów z życia biskupa jest niezwykle bolesnych i niezrozumiałych, szczególnie dla najmłodszego pokolenia. To, co wydarzyło się w życiu biskupa Kaczmarka mogło wydarzyć się w życiu każdego innego biskupa. To wszystko wpisywało się w dramat ówczesnej Polski, gdzie przede wszystkim zapomniano o człowieku, gdzie potraktowano go bardzo przedmiotowo. Ostatecznie jednak droga biskupa Czesława Kaczmarka również zrodziła owoce dla wolności, prawdy i miłości do bliźniego

- powiedział biskup Jan Piotrowski, ordynariusz diecezji kieleckiej.

W wystawie wykorzystano materiały pochodzące z: Archiwum Akt Nowych, Archiwum Diecezjalnego w Kielcach, Archiwum Diecezjalnego w Płocku, Archiwum Państwowego w Kielcach, Biblioteki Narodowej, Filmoteki Narodowej, Instytutu Pamięci Narodowej, Muzeum Diecezjalnego w Kielcach, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Urzędu Gminy w Gozdowie, Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Witolda Gombrowicza w Kielcach oraz z publikacji: ksiądz profesor J. Śledzianowski, "Ksiądz Czesław Kaczmarek – biskup kielecki 1895–1963", Kielce 2009 i "Omnia pro Christo Rege. Ksiądz Czesław Kaczmarek – biskup-męczennik", redakcja. ksiądz P. Tkaczyk, Kielce 2008.

Autorem wystawy jest doktor Michał Zawisza z Delegatury IPN w Kielcach.

Otwarciu ekspozycji towarzyszyła prelekcja doktora Tomasza Domańskiego z kieleckiego IPN zatytułowana „Biskup Czesław Kaczmarek. Pasterz diecezji kieleckiej – męczennik komunizmu”.

Wystawa „Czesław Kaczmarek” będzie dostępna do końca października w "Przystanku Historia" IPN przy ulicy Warszawskiej 5 w Kielcach.