Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Po 75. latach Brygada Świętokrzyska nadal wzbudza emocje. Poznaj całą prawdę o tej jednostce

Tomasz Trepka
Święto zakończenia II wojny światowej w Brygadzie Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych. Na pierwszym planie dowódca Antoni Szacki pseudonim Bohun-Dąbrowski
Święto zakończenia II wojny światowej w Brygadzie Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych. Na pierwszym planie dowódca Antoni Szacki pseudonim Bohun-Dąbrowski archiwum
Latem 1944 roku na Kielecczyźnie doszło do koncentracji oddziałów partyzanckich Narodowych Sił Zbrojnych. W jej wyniku powstała Brygada Świętokrzyska. Była ona jedną z największych i najdłużej istniejących jednostek partyzanckich na okupowanych ziemiach polskich. Do dziś jest ona oskarżana o jawną kolaborację z Niemcami.

Czy słusznie? Warto poznać podstawowe fakty dotyczące tej jednostki. Dodajemy ,że ostatnie dni to wielka awantura wokół Brygady. Patronat nad uroczystościami przyjął prezydent Polski Andrzej Duda czy wywołał sprzeciw wielu środowisk.

My bez emocji, ocen -przypominamy krótko historię Brygady Świętokrzyskiej.

Na czele jednostki stanął pułkownik Antoni Szacki „Bohun-Dąbrowski”. W jej skład weszły oddziały z Kielecczyzny, Lubelszczyzny i Małopolski. Brygada składała się między innymi z dwóch pułków piechoty – 202 pułku piechoty Ziemi Sandomierskiej i 204 pułku piechoty Ziemi Kieleckiej. W momencie powstania liczyła ponad 800 żołnierzy.

Rząbiec i inne bitwy
Do jednej z pierwszych walk stoczonych przeciwko Niemcom na Kielecczyźnie doszło w okolicach Kurzelowa, obecnie w powiecie włoszczowskim. Zakończyło się one pełnym sukcesem narodowców. „Akcja ta przyniosła w sumie zdobycz w postaci: 300 karabinów oraz 1500 naboi i 7500 sztuk amunicji. To pozwoliło uzbroić prawie wszystkich żołnierzy brygady” – wspominał pułkownik Szacki „Bohun-Dąbrowski”. Do kolejnych starć przeciwko Niemcom i komunistom doszło na terenie dzisiejszych powiatów jędrzejowskiego, kieleckiego, koneckiego i włoszczowskiego - między innymi pod Raszkowem, Fanisławicami, Zagnańskiem oraz w Radoszycach.

Do najsłynniejszej bitwy stoczonej przez Brygadę Świętokrzyską należała jednak potyczka pod Rząbcem w dzisiejszym powiecie włoszczowskim we wrześniu 1944 roku, która doczekała się ekranizacji. To wówczas udało się „rozbić” grupy Armii Ludowej pod dowództwem Tadeusza Grochala „Tadka” oraz sowieckich dywersantów dowodzonych przez Iwana Karawajewa. Do kolejnej walki doszło pod Cacowem w powiecie jędrzejowskim.

Wraz z przesuwającym się frontem Brygada Świętokrzyska znajdowała się w bardzo trudnym położeniu. Według większości historyków pozostanie w kraju oznaczało dla jej żołnierzy nieuchronną śmierć z rąk bolszewików. Jedynym rozwiązaniem stało się opuszczenie ziem polskich, podążając w stronę znajdujących się na zachodzie – wojsk amerykańskich.

Akcja w obozie w Holiszowie
W maju 1945 roku Brygada Świętokrzyska, po uzyskaniu operacyjnego zwierzchnictwa amerykańskiego, ponownie wzięła udział w walkach przeciwko Niemcom, wyzwalając obóz koncentracyjny w czeskim Holiszowie. Udało się wtedy uratować przed śmiercią blisko 1000 kobiet, w tym wiele Polek oraz Żydówek.

W Polsce rządzonej przez Sowietów oskarżano ich o wszystko, co najgorsze

Po II wojnie światowej w Polsce rządzonej przez Sowietów Brygada Świętokrzyska stała się synonimem zdrady narodowej i wielokrotnie oskarżano ją o współpracę z Niemcami. Władze w Warszawie wpisały jej żołnierzy oraz dowódcę „krwawego Bohuna” na listę zbrodniarzy wojennych. Żądano ich ekstradycji do Polski „ludowej”. Jednak bezskutecznie. Historycy zajmujący się podziemiem narodowym nie mają wątpliwości, że dowody były skrzętnie fabrykowane, co potwierdzają uniewinniające wyroki żołnierzy Brygady na zachodzie Europy.

Jednocześnie w kraju rozpoczęto masowe represje wobec żołnierzy Brygady Świętokrzyskiej, a operacyjne rozpracowanie środowisk związanych z podziemiem narodowym trwało do 1989 roku. Dowódca brygady, pułkownik Antoni Szacki „Bohun-Dąbrowski” przyznał: „W każdym razie mogę stwierdzić, że mam spokojne sumienie i że nic takiego nie zrobiłem, co byłoby na korzyść Niemców”.

Upamiętnią Brygadę Świętokrzyską
Uroczystości powołania Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych w powiecie kieleckim rozpoczną się w sobotę 10 sierpnia o godzinie 7 od startu rajdu pieszego szlakiem Brygady spod dębu „Bartek” w Zagnańsku. O godzinie 14 zaplanowano start rajdu rowerowego. O 20 w Lasocinie (plac „Nad Stawkiem”) w gminie Łopuszno rozpocznie się ognisko patriotyczne połączone z projekcjami filmów: „Brygada Świętokrzyska” oraz „Bitwa pod Rząbcem – historia prawdziwa”. W niedzielę 11 sierpnia o godzinie 16 w Lasocinie rozpocznie się msza polowa. Około 17.30 nastąpi wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę pomnika Brygady Świętokrzyskiej. Tego same dnia przewidziano również występy artystyczne, wykład historyka oraz pokaz sprzętu bojowego 10 Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej.

Czy nie oceniamy zbyt pochopnie?
Po latach wybory jakie dokonywali dowódcy i żołnierze Brygady Świętokrzyskiej wydaje się ,że są osądzane dość pochopnie. Brygada Świętokrzyska powstała wtedy kiedy wiadomo było jaki los niesie Polakom "wyzwolenie" czyli nowa okupacja - tym razem Sowiecka. Dla wielu Polaków był to taki sam wróg jak Niemcy, większość tych żołnierzy walczyła więc z użyciem wszelkich środków i metod o wolną Ojczyznę.

Powstała w sierpniu 1944 na Kielecczyźnie roku Brygada Świętokrzyska musiała umiejętnie lawirować między swastyką a sierpem i młotem. Tymczasowe zawieszenia broni między Niemcami, sowietami i Polakami nie były czymś całkiem nowym. Podobne działania podejmowała przecież walcząca na Kresach Wschodnich Armia Krajowa. Historycy zajmujący się dziejami Brygady podkreślają jednoznacznie, że nie ma żadnych dowodów na kolaborację z Niemcami, a wszelkie oskarżenia są jedynie powielaniem komunistycznej propagandy

POLECAMY RÓWNIEŻ:

Rekordowe polskie budynki. Co o nich wiesz?



Zmiany klimatyczne - czarne scenariusze

Z którą partią ci po drodze? Quiz


Tu mieszka się najlepiej - ranking jakości życia


Co wiesz o grillowaniu? Quiz


ZOBACZ TAKŻE: Flesz – nowy kodeks drogowy

Źródło: vivi24

od 7 lat
Wideo

Reklamy "na celebrytę" - Pismak przeciwko oszustom

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na echodnia.eu Echo Dnia Świętokrzyskie