Podróż do przeszłości. Wizyta amerykańskiej rodziny Raymonda Fishlera w Kazimierzy Wielkiej

Rodzina, mieszkająca niedaleko Nowego Jorku, przyjechała do Kazimierzy Wielkiej w ramach podróży sentymentalnej. Jenn Kronick Shapiro zwróciła się do burmistrzem Kazimierzy Adama Bodziocha z pytaniem, czy wraz z najbliższymi mogłaby odwiedzić rodzinne strony swojego wujka. Oczywiście cała rodzina została mile ugoszczona i oprowadzona po miejscach, które Raymond Fishler opisał w swojej autobiograficznej książce.

Potomkowie kazimierskiego Żyda w trakcie wizyty w Polsce chcieli zobaczyć przede wszystkim dom i najbliższą okolicę zmarłego wuja. Zostali zaprowadzeni też do Szkoły Podstawowej numer 1 w Kazimierzy Wielkiej, gdzie uczęszczał przed laty Raymond Fishler.

Zastępca dyrektora szkoły, Dorota Rusiecka, pokazała gościom stare dzienniki, w których widniało nazwisko ich wuja. Rodzina z Ameryki była pod wielkim wrażeniem, iż dokumenty zachowały się przez tak długi czas.

Potomkowie kazimierskiego Żyda zobaczyli także kilka miejsc poświęconych pamięci ofiar Holocaustu oraz kulturze żydowskiej. Przede wszystkim odwiedzili miejsce w Słonowicach, gdzie w 1942 roku zginęło około 300 osób pochodzenia żydowskiego.
Zwiedzili również Busko-Zdrój oraz Chmielnik. W Busku oprócz miejsc związanych z kulturą żydowską, goście z Ameryki zobaczyli tężnię solankową. W Chmielniku natomiast odwiedzili żydowski cmentarz oraz synagogę przekształconą w Ośrodek Edukacyjno-Muzealny „Świętokrzyski Sztetl”.

W Chmielniku odwiedzili także pozostałości mykwy, które znajdują się pod prywatnym budynkiem, którego właściciel zaangażował się w odsłonięcie zabytku. Jego część wciąż znajduje się pod powierzchnią ziemi.

Goście z Ameryki uznali wycieczkę za udaną i byli niezwykle wdzięczni za możliwość odwiedzenia rodzinnych stron Raymonda Fishlera. Często wysłuchiwali opowieści i wspomnień wuja o jego młodości w Kazimierzy Wielkiej i pogromie Żydów w Europie. Uważali jego historię za niezwykle wartościową, dlatego też zdecydowali się odwiedzić Kazimierzę.

Otwórz galerię i zobacz zdjęcia z pobytu gości z Ameryki.

Jak co roku jesienią odbędzie się Spotkanie z Kulturą Żydowską. Od 8 do 11 września w Kazimierzy Wielkiej, Pińczowie oraz Busku-Zdroju odbędzie się szereg uroczystości upamiętniających tragiczny los mieszkańców naszego regionu, będących pochodzenia żydowskiego.

W trakcie tegorocznych Dni Kultury Żydowskiej zostanie odsłonięty w Kazimierzy Wielkiej pomnik, ufundowany przez jednego z kazimierskich Żydów, który, podobnie jak Raymond Fishler, uciekł przez zagładą do Ameryki.

Raymond Fishler krótko przed śmiercią kilka razy odwiedził swoje rodzinne strony. Na spotkaniach z mieszkańcami chętnie opowiadał tragiczną historię swoich bliskich oraz drogę, jaką przeszedł, zanim udało mu się wyemigrować do Stanów Zjednoczonych.

W jego opowieści raz za razem powracało słowo holocaust. Mówił o tym, jaką drogę cierpienia przeszedł w okresie II wojny światowej - od krakowskiego getta, przez lagier w Płaszowie, obóz w Oświęcimiu. Potem Gliwice, Oranenburg koło Berlina i Bawaria, gdzie udało im się razem z ojcem wyrwać z rąk hitlerowskich oprawców.

Historię zagłady kazimierskich Żydów opisał w swoich pracach Tadeusz Kozioł, regionalista mieszkający w Odonowie. Jest autorem publikacji: "Żydzi w historii Kazimierzy Wielkiej" oraz „Dodatku do kwestii martyrologii i zagłady społeczności żydowskiej w Kazimierzy Wielkiej i okolicach”.

– Kazimierza Wielka przed wojną była małą dwutysięczną miejscowością, w której Żydzi stanowili mniejszość, choć na Ponidziu były miejscowości w których Żydzi stanowili większość, jak na przykład Działoszyce. Na tę społeczność w 1939 roku spadła jak grom nawała hitlerowska. Żydzi zostali pozbawieni praw obywatelskich, zostali zmuszeni chodzić z opaską z gwiazdą Dawida, musieli nieodpłatnie pracować na rzecz niemieckiego okupanta. Ostatecznie katastrofa miała miejsce w październiku 1942 roku. Niemcy zgromadzili wszystkich Żydów z okolicy, 600 osób i dokonali w brutalny sposób eksterminacji – mówił autor na jednym ze spotkań.