Tu jest cudownie! Remont zakończony. Śródleśne stawy w Niwach już gotowe [ZDJĘCIA]

Daleszyccy leśnicy wyremontowali skarpy oraz groble oddzielające poszczególne zbiorniki zniszczone przez potężną falę powodziową w maju 2018 roku. Konstrukcję wzmocniono, zamontowano też system awaryjnego przelewania wody.

Stawy są niezwykle cenne w ekosystemie leśnym. Zatrzymują i gromadzą wodę a ich remont był możliwy dzięki finansowanemu przez Unię Europejską projektowi: „Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych" zwanego w skrócie małą retencją nizinną.

W ramach projektu wyremontowano 4 stawy śródleśne o łącznej powierzchni 2,55 ha, zlokalizowane na terenie leśnictwa Sieraków.

Historia 4 zbiorników w Niwach Daleszyckich sięga okresu II wojny światowej, gdy na potrzeby funkcjonującego w Lasach Cisowskich niemieckiego tartaku parowego, spiętrzono wodę w jednym zbiorniku, wykopanym w ciągu strumienia o mało wyszukanej nazwie Dopływ, płynącej przez rozległy kompleks leśny i stanowiącym dopływ Belnianki.

Staw ten przetrwał działania wojenne i zniszczenie urządzeń tartaku przez wojska radzieckie. W latach siedemdziesiątych XX wieku zbiornik odmulono i poszerzono, a następnie włączono w kompleks nowo wybudowanych trzech kolejnych zbiorników stanowiących system paciorkowy stawów. Ideą powstania tych zbiorników było stworzenie gospodarstwa rybackiego, a inicjatorem utworzenia był Urząd Wojewódzki w Kielcach, który po kilku latach przejął prowadzenie gospodarstwa od Lasów Państwowych. Hodowla ryb okazała się mało dochodowa z uwagi na kłusownictwo miejscowej ludności, ale również właściwości wody – zażelazionej i słabo nagrzewającej się.

Po latach z powodu braku remontów, zbiorniki ulegały stopniowej degradacji, wypłycały się i zarastały roślinnością szuwarową. W połowie lat 90 tych XX wieku groble zostały przerwane przez powódź co dodatkowo obniżyło lustro wody.

W 2008 roku po przystąpieniu przez Nadleśnictwo Daleszyce do programu małej retencji nizinnej podjęto prace projektowe remontu obiektu i dzięki udanej aplikacji do programu udało się odtworzyć system paciorkowego połączenia części obiektu i połączeniu ich za pomocą śluz.

Główną ideą przyświecającą leśnikom była retencja wody w ekosystemie i wzmocnienie różnorodności biologicznej poprzez stworzenie dogodnych warunków do rozrodu i bytowania gatunków związanych ze środowiskiem wodnym.

Dzięki temu po oddaniu do użytku i napełnieniu w 2013 roku, systemu zbiorników, na terenach leśnych udało się magazynować dodatkowo nawet ponad 40 tys. m3 wody. Pozwoliło to na podniesienie poziomu wód gruntowych i poprawę stosunków wodnych na rozległym obszarze wokół stawów.

Umocnienia skarp i groble wykonano, zgodnie z projektem, z kruszywa, a całość inwestycji po remoncie szybko zaczęła się wtapiać w otoczenie dzięki użyciu naturalnych materiałów. Zbiornik szybko stał się cenną oazą bioróżnorodności, przyciągającą ptactwo, ale i liczną gamę gatunków płazów i ssaków.

Niestety w wyniku bezprecedensowej nawałnicy jaka przeszła nad Pasmem Cisowskim w maju 2018 roku i fali powodziowej sięgającej 5 metrów, zbiorniki uległy dużym zniszczeniom, groble z przepustami zostały rozerwane przez napierającą wodę. W efekcie znacznie ograniczyły możliwości zatrzymywania wody. W roku 2019 Nadleśnictwo częściowo wyremontowało groblę i przepust dzięki czemu swoją funkcję spełniało 2 z systemu 4 stawów. Jednocześnie podjęto prace projektowe remontu całego obiektu, uwzględniające nowe założenia dotyczące zabezpieczenia zbiorników przed tego typu zjawiskami. Udało się również uzyskać środki z ubezpieczenia obiektu.

Jesienią 2020 roku rozpoczęto prace kompleksowe, których efektem jest dzisiejszy stan.

- Do Stawów w Niwach można dotrzeć zbaczając z niebieskiego szlaku turystycznego Chęciny – Łagów, odbijając od szlaku na brukowaną drogą leśną łączącą wsie Niwy i Niwki Daleszyckie – wyjaśnia, zachęcając do odwiedzenia tego miejsca Paweł Kosin, rzecznik Nadleśnictwa Daleszyce. - Rowerem dotrzeć do Stawów można również drogami leśnymi od Makoszyna, Widełek, Sierakowa i Niw, właśnie przy nich znajduje się ważny węzeł dróg leśnych.

Dla turystów ciekawymi mogą być leżące w najbliższym sąsiedztwie Stawów ruiny niemieckiego tartaku z czasów II wojny światowej, pozostałości nasypu i mostki kolejki wąskotorowej. Przy czwartym zbiorniku jest również obelisk upamiętniający wizytę w Daleszycach Marszałka Piłsudskiego, który zlokalizowano przy dawnej leśniczówce stanowiącej dziś obiekt edukacyjny Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych.